ایرانیان جهان - صبح امروز، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در نخستین سفر رسمی خود به کابل پس از روی کار آمدن طالبان و تشکیل دولت سرپرستی، وارد افغانستان شد. این سفر حاوی پیامی مهم از سوی ایران به همسایگانش است: تأکید بر گسترش روابط دوستانه و همکاری‌های منطقه‌ای.
صبح امروز، سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در نخستین سفر رسمی خود به کابل پس از روی کار آمدن طالبان و تشکیل دولت سرپرستی، وارد افغانستان شد.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
این سفر حاوی پیامی مهم از سوی ایران به همسایگانش است: تأکید بر گسترش روابط دوستانه و همکاری‌های منطقه‌ای.
اهمیت استراتژیک سفر عراقچی به کابل
این سفر در شرایطی صورت می‌گیرد که با وجود برخی اختلافات میان ایران و افغانستان، از جمله در موضوع حقابه هیرمند، اشتراکات و ظرفیت‌های همکاری بسیاری بین دو کشور وجود دارد.
افغانستان به‌عنوان یکی از کشورهای همسایه ایران، نقش کلیدی در نقشه کریدوری و ترانزیتی ایران ایفا می‌کند. موقعیت جغرافیایی این کشور به ایران امکان می‌دهد تا از طریق مسیرهای زمینی و ریلی، به بازارهای آسیای مرکزی و جنوب آسیا دسترسی بهتری داشته باشد. علاوه بر این، افغانستان یکی از حلقه‌های اصلی در شکل‌گیری نقشه فرهنگی و زبانی کشورهای فارسی‌زبان محسوب می‌شود و تقویت این اشتراکات می‌تواند به تحکیم روابط دو کشور کمک کند.
اقدامات مثبت طالبان و نقش آن‌ها در تقویت همکاری‌ها
در طول این سفر، ارزیابی اقدامات طالبان و بسترهای جدید همکاری‌های منطقه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله گام‌های مثبت طالبان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تقویت امنیت مرزها: کاهش تنش‌ها و تقویت همکاری‌های امنیتی میان دو کشور، امکان گسترش تجارت مرزی را فراهم می‌آورد. مبارزه با گروه‌های تروریستی مانند داعش طالبان از سال 2015، پس از ظهور شاخه خراسان داعش، با این گروه وارد درگیری‌های نظامی شدند. گزارش‌ها نشان می‌دهد طالبان در مقابله با داعش به موفقیت‌هایی دست یافته‌اند. حتی ایالات متحده نیز به نقش مثبت طالبان در شکست داعش در ولایت‌های شرقی افغانستان اذعان کرده است.
کاهش تولید و قاچاق مواد مخدر یکی از بحران‌های مشترک ایران و افغانستان، قاچاق مواد مخدر است. گام‌های طالبان در این زمینه توانسته است تأثیر مثبتی بر امنیت منطقه‌ای داشته باشد.
افغانستان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مواد مخدر در جهان شناخته می‌شود. در سال 2007، این کشور 92 درصد از تریاک جهان را تولید می‌کرد و ارزش کل تریاک تولید شده در افغانستان بالغ بر 4 میلیارد دلار بود که تنها یک چهارم آن به کشاورزان افغان می‌رسید و مابقی به جیب فرماندهان نظامی، جنگ‌سالاران افغان و قاچاقچیان مواد مخدر می‌رفت
پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در سال 2021، رهبر این گروه در آوریل 2022 فرمانی 11 ماده‌ای برای ممنوعیت کشت، تولید، قاچاق و استفاده از مواد مخدر صادر کرد.
بر اساس گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC)، پس از این ممنوعیت، کشت کوکنار و تولید تریاک در افغانستان 95 درصد کاهش یافت.
این اقدامات نشان‌دهنده تمایل طالبان به ایجاد ثبات داخلی و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای است؛ مسأله‌ای که می‌تواند مبنایی برای گسترش روابط میان تهران و کابل باشد.

راهبرد برد-برد در توسعه اقتصادی و اجتماعی
جمهوری اسلامی ایران معتقد است که سرمایه‌گذاری در توسعه اقتصادی و اجتماعی افغانستان، مزایای متقابلی برای هر دو کشور به همراه خواهد داشت. برخی از این مزایا عبارتند از:
کاهش مهاجرت: افزایش سطح رفاه در افغانستان، می‌تواند به کاهش مهاجرت غیرقانونی به ایران و به‌تبع آن کاهش هزینه‌های مرتبط منجر شود.
توسعه پایدار منطقه‌ای: همکاری‌های اقتصادی و اجتماعی میان ایران و افغانستان، زمینه‌ساز رشد پایدار و تقویت صلح و امنیت در منطقه است.
گسترش بازارهای تجاری: تقویت مبادلات تجاری میان دو کشور، به توسعه اقتصادی هر دو ملت کمک می‌کند.
بر اساس گزارش‌های موجود، مبادلات تجاری بین ایران و افغانستان در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. در سال 2024، حجم تجارت بین دو کشور به 3 میلیارد و 197 میلیون دلار رسید که نسبت به سال 2023، افزایش 84 درصدی را نشان می‌دهد.
از این میزان، صادرات ایران به افغانستان بیش از 3 میلیارد و 143 میلیون دلار بوده است که نسبت به سال قبل، 83 درصد افزایش داشته است. در مقابل، صادرات افغانستان به ایران نیز با 116 درصد افزایش، به 54 میلیون دلار رسیده است.
این راهبرد برد-برد می‌تواند روابط دو کشور را به سطحی بالاتر ارتقا دهد و به ایجاد آینده‌ای روشن‌تر برای هر دو ملت منجر شود.
چشم‌انداز آینده
سفر سیدعباس عراقچی به کابل، نقطه‌عطفی در روابط ایران و افغانستان است. جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر منافع مشترک و اشتراکات فرهنگی، در تلاش است تا روابطی پایدار، دوستانه و مبتنی بر اعتماد با افغانستان ایجاد کند. این سفر می‌تواند آغازی برای گسترش همکاری‌های اقتصادی، امنیتی و اجتماعی میان دو کشور باشد.
با تقویت تعاملات دیپلماتیک و تمرکز بر اشتراکات استراتژیک، ایران و افغانستان می‌توانند مسیری جدید برای ثبات و توسعه منطقه‌ای ترسیم کنند که منافع بلندمدت هر دو ملت را تضمین کند.