ایرانیان جهان - دیپ‌سیک (DeepSeek)، شرکت نوآفرین چینی که این هفته با مدل‌های هوش مصنوعی پیشگامانه‌اش دنیای فناوری را تکان داد، به‌دلیل تعطیلات سال نو چینی فعلا دست از کار کشیده است.
این شرکت با انتشار مدل‌های هوش مصنوعی متن‌باز و مقرون‌به‌صرفه‌ای که با پیشرفته‌ترین مدل‌های شرکت‌های فناوری آمریکایی از جمله اوپن‌ای‌آی، گوگل و متا رقابت می‌کنند، صنعت فناوری و بازارهای سهام جهان را تکان داد‌ــ به‌طوری که در روز دوشنبه حدود یک تریلیون دلار از ارزش سهام آمریکا کاهش یافت.
در حالی که سیلیکون ولی، وال‌استریت و محافل سیاسی آمریکا، از جمله دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری جدید، همچنان در حال بحث درباره پیامدهای دستاورد مهم دیپ‌سیک بودند، مقر این شرکت در هانگژو برای تعطیلات یک‌هفته‌ای سال نو قمری خلوت شد.
آخرین به‌روزرسانی دیپ‌سیک اواخر دوشنبه منتشر شد و طبق گزارش رسانه‌های محلی، دفاتر این شرکت نوآفرین از صبح سه‌شنبه برای تعطیلات خالی شدند.
سال نو قمری بر اساس یک چرخه 12 ساله است، و هر سال آن با یکی از حیوانات گاه‌شماری جانوری همراه یکی از پنج عنصر فلز، چوب، آب، آتش و خاک مرتبط است. جشن‌های امسال از روز چهارشنبه به مناسبت سال مار چوبی آغاز شد.
با این حال، به گزارش نشریه «فناوری در آسیا» (Tech in Asia)، همچنان هیاهوی زیادی پیرامون دیپ‌سیک وجود داشت، به طوری که حراست مقر دیپ‌سیک مهمانان ناخوانده را از مقر این شرکت بازمی‌گرداندند.

این شرکت اوایل این هفته ادعا کرد که مدل هوش مصنوعی پیشرفته‌اش، موسوم به آر1 (R1)، با کسری از هزینه رقبای غربی‌اش مانند چت‌جی‌پی‌تی شرکت اوپن‌ای‌آی آموزش داده شده است، در حالی که این مدل‌های آمریکایی برای آموزش از حجم بیشتری از تراشه‌های گرانقیمت انویدیا استفاده کرده‌اند.
دیپ‌سیک اعلام کرد که مدل هوش مصنوعی این شرکت با هزینه کمتر از 6 میلیون دلار در توان محاسباتی و با استفاده از تراشه‌های قدیمی‌تر اچ‌800 انویدیا آموزش دیده است، که در تضاد شدید با میلیاردها دلاری است که شرکت‌های آمریکایی مانند اوپن‌ای‌آی، متا و گوگل برای ساخت سیستم‌های مشابه هزینه کرده‌اند. این شرکت نوآفرین ناچار شد به تراشه‌های قدیمی‌تر اتکا کند زیرا آمریکا صادرات سیستم‌های پیشرفته انویدیا به چین را ممنوع کرده است تا پیشرفت این کشور در حوزه هوش مصنوعی را محدود کند.
موفقیت دیپ‌سیک به‌رغم چنین موانع سنگینی به‌سرعت به تغییرات شدید در دارایی‌های شرکت‌های بزرگ هوش مصنوعی آمریکا منجر شد. سهام انویدیا روز سه‌شنبه 17 درصد سقوط کرد، که با رقم بیش از 500 میلیارد دلار (402 میلیارد پوند) بزرگ‌ترین کاهش یک‌روزه ارزش بازار یک شرکت در تاریخ را رقم زد.
دونالد ترامپ هشدار داد که موفقیت این شرکت نوآفرین چینی یک «بیدارباش» برای صنعت فناوری آمریکا است.
ریچارد ویتل، اقتصاددان در دانشگاه سالفورد، گفت: «اقدام دیپ‌سیک به عرضه یک ابزار هوش مصنوعی سطح ممتاز، آن هم با دسترسی رایگان، و با هزینه توسعه‌ای که گفته می‌شود ناچیز بوده است اعتماد به سیلیکون ولی و سلطه آمریکا بر بازار به‌سرعت در حال رشد هوش مصنوعی را متزلزل کرده است.»
به‌رغم این دستاورد چشمگیر، تیم دیپ‌سیک همچنان رویکردی کم‌حاشیه دارد. سهامدار اصلی این شرکت نوآفرین لیانگ ونفنگ است، او همچنین یکی از بنیان‌گذاران صندوق سرمایه‌گذاری تامینی کمّی موسوم به های فلایر (High-Flyer) است. مشخص نیست که این صندوق سرمایه‌گذاری تامینی چه مقدار سهام در دیپ‌سیک دارد.
سوابق دولتی نشان می‌دهد که های فلایر مالک حق انحصاری تراشه‌هایی است که در آموزش مدل‌های هوش مصنوعی استفاده شده‌اند.
اطلاعات چندانی در مورد سایر کارکنان دیپ‌سیک در دسترس عموم نیست، طبق سوابق دولتی، نام رسمی دیپ‌سیک «شرکت تحقیقاتی فناوری بنیادی هوش مصنوعی دیپ‌سیک هانگژو» (Hangzhou DeepSeek Artificial Intelligence Fundamental Technology Research Co Ltd) است.
پژوهشی که این شرکت درباره مدل هوش مصنوعی‌اش در پایگاه داده آرکایو (arXiv) منتشر کرده است حضور تقریبا 70 کارمند را تایید می‌کند.