بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - پنجاه سال قبل، در 4 فوریه 1975، (15/11/1353) در ساعت 19:36 به وقت محلی، زمین لرزه ای به بزرگای 7.3 شهر هایچنگ، لیائونینگ ، چین را لرزاند. بر اساس یک پیش بینی موفق بسیاری از جمعیت شهر قبل از وقوع زلزله تخلیه شد، بنابراین تعداد کمی از آنها بر اثر ریزش ساختمان جان خود را از دست دادند. با این حال، بسیاری از آنها در اثر آتش سوزی و هیپوترمی سرمای زمستان در روزهای بعد جان خود را از دست دادند.
به گزارش سلام نو به نقل از خبرآنلاین تخلیه‌شدگان در زمستان عمیق در چادرهای خودساخته از شاخه‌های درخت، ملحفه‌های تخت، برزنت و کاه زندگی می‌کردند، 372 نفر یخ زدند و 6578 نفر دچار سرمازدگی شدند و در آتش‌سوزی 341 نفر سوختند و 980 نفر مجروح شدند. این آتش سوزی یکی از قابل توجه‌ترین آتش‌سوزی های ناشی از زلزله در چین بود که در اثر ترکیبی از پخت و پز، گرمایش زمستانی و روشنایی ایجاد شد.
تخلیه اولیه که توسط مقامات چینی دستور داده شده بود مورد بررسی وسیع قرار گرفت که آیا این یک پیش بینی علمی زلزله بود یا یک تصادف. البته مشخص شد که این پیش‌بینی عمدتاً بر اساس توالی پیش لرزه‌های برجسته بوده است.
بین 8 مارس و 29 مارس 1966 در شهر زینتای Xingtai استان هبی جنوبی، جمهوری خلق چین اولین زمین لرزه با بزرگای 6.0 و مهمترین زلزله با بزرگای 6.8 در 29 مارس رخ داد . خسارات زلزله شامل 8064 کشته، 38000 مجروح و بیش از 5 میلیون خانه ویران شده بود. پس از زلزله بزرگ زینتای در جنوب پکن در سال 1966، و بازدید چوئن لای نخست وزیر از این منطقه، مائو اعلام کرد که چین باید پیش بینی زلزله را بیاموزد. به نظر می رسد دلیل این امر اساساً جلوگیری از تلفات جانی بوده است، زیرا بسیاری از جمعیت چین در خانه های ساده ای زندگی می کنند که هرگز نمیشد آنها را در برابر زلزله مقاوم کرد. بنابراین، برای نجات مردم، تمرکز بر پیش بینی به جای مهندسی زلزله، عملی تر به نظر می رسید. دستور مائو رهبر چین بخش مهمی از برنامه پیش‌بینی بود زیرا می‌توان آن را بر فلسفه اجتماعی رایج چینی «تلاش برای غلبه بر طبیعت» تطبیق داد. رهبران چینی به پیش بینی زلزله اولویت دادند و تبلیغات زیادی کردند و این امر نه تنها حمایت مالی و اداری کافی از برنامه را تضمین کرد، بلکه عموم مردم را متقاعد کرد که یک برنامه پیش بینی کاری عملی و ضروری است.
مائو همچنین دستور داد که برنامه‌های پیش‌بینی باید «توده‌ها» و همچنین متخصصان را درگیر کنند و این نه تنها منجر به تعداد تقریباً نامحدودی از ناظران و مشاهده کنندگان و خبردهندگان بالقوه می‌شد، بلکه باعث آگاهی در میان مردم می‌شد که این برنامه آنهاست، و هر گونه شکست. یا هشدارهای نادرست بر عهده خود مردم و همچنین کارشناسان است. اگر مردم بخواهند با زندگی امن همراه با زلزله کنار بیایند باید به دنبال هر خبری باشند که می تواند منجر به پیش‌بینی زلزله شود. در جوامع غربی، دستور تخلیه از سوی مقامات موجب نارضایتی می‌شود و اگر بی‌اساس باشد، می‌تواند موجب بی اعتمادی گسترده و ناآرامی بزرگ به‌ویژه به دلیل خسارات اقتصادی ناشی از تعطیلی مشاغل بشود. با این حال، در چین، این اختلالات را می‌توانستند بپذیرند و مردم ناکامی‌ها را به گردن خودشان می‌انداختند، نه «کارشناسان» یا مقامات دولت. به عنوان بخشی اساسی از طرح پیش بینی، اداره لرزه نگاری دولتی چین (SSB) در حدود سال 1970 راه اندازی شد. این نهاد در پکن از نمایندگان مؤسسه‌های ژئوفیزیک و زمین‌شناسی و مؤسسه مکانیک مهندسی آکادمی سینیکا و گردانهای پایش زلزله‌شناسی استانی تشکیل شد . بر اساس بخشی از سیاست تمرکززدایی، بسیاری از کارهایی که قبلاً در مؤسسات پکن انجام می شد، اکنون به گردانهای استانی واگذار شد. اکثر استان های بزرگ، به ویژه استان های فعال تر سامانه های پایش لرزه نگاری بزرگتری داشتند. موسسه ژئوفیزیک در پکن تنها ایستگاه های لرزه نگاری لازم برای مطالعه لرزه خیزی چین را به عنوان یک ستاد مرکزی کنترل می کرد و علاوه بر آن یک شبکه محلی در اطراف پکن مستقر بود. ستادهای استانی مجزا شبکه های لرزه نگاری هر استان را کنترل می کردند، تا زمین لرزه های محلی را مکان یابی کنند و بر اساس پایش های ابزاری و سایر مشاهدات داده های زمینلرزه ها را جمع آوری و ارزیابی کنند.
در سطح ملی، تحلیل‌های کلی لرزه‌خیزی و الگوهای زمین ساختی در مؤسسه‌های مرکزی آکادمی سینیکا ارائه و به اداره لرزه نگاری دولتی چین SSB ارسال می‌شد. مطالعات تغییر شکل سطح به دو صورت ملی و محلی انجام می شد. این بررسی ها شامل مطالعات زمین‌شناختی و نقشه برداری، اندازه‌گیری شیب با دستگاه‌های شیب‌سنج آونگی و لوله‌ای آبی، تغییرات در سطح آب چاهها و اندازه‌گیری کرنش زمین بود. مطالعات لرزه‌شناختی شامل جستجوی ناهنجاری‌های سرعت و شناسایی نبودهای لرزه‌ ای و پایش پیش لرزه‌های اولیه است. تغییرات در جریان های الکتریکی زمین، و در قرائت های مغناطیسی و گرانشی و در برخی مناطق اندازه گیری میزان رادون در آب های زیرزمینی سنجش می شود. هزاران همکار پاره وقت، علاوه بر کارکنان تمام وقت زلزله شناسی، در مطالعات پیش بینی زلزله درگیر بودند . این کارکنان «بومی» آمپرمترهای ثبت تغییرات زمین را پایش می کردند. الکتریسیته، تغییرات در سطح چاه و کدورت آب و هرگونه رویداد غیرعادی که می تواند با زلزله مرتبط باشد، از جمله رفتار غیرعادی حیوانات گزارش میشد. در همان سیستم زلزله شناسان چینی نمی توانستند هیچ توضیح فیزیکی یا هیچ تفسیری برای هیچ نوع پیشآگاهی زلزله ارائه دهند.
مطالعات پیش بینی زلزله در آن زمان بر پایه فلسفه کلی چین، تلاش برای پیش‌بینی زلزله‌ها به هر وسیله ممکن بود، بدون اینکه در آن مرحله به اصول علمی برای یک پایش سیستماتیک اتکا داشته باشند. اطلاعات قابل تصور و مرتبط جمع آوری شده و ابتدا در سطح محلی، سپس در سطح استانی مرتب شده و رویدادهای غیرعادی گزارش میشد. علت موفقیت یا عدم موفقیت تکنیک های مختلف در نقاط مختلف کشور با بروز شکست ها و موفقیت های بیشتر در پیش بینی بررسی میشد. این رویکرد در تضاد با اکثر کشورهای غربی بود، که رویه معمول آن بود که پیش بینی بر پایه تئوری فیزیکی وقوع زلزله تنظیم شود. تکنیک‌های پیش‌بینی چینی در ابتدا مبتنی بر پوشش بسیار متراکم مشاهدات بسیار ساده بودکه منجر به اصلاح تدریجی مناطق و زمان‌های خطر زلزله می‌شد. استفاده از این تکنیک ها در گزارش پیش بینی زلزله 1975هایچنگ نشان داده شد.
تیمی از دانشمندان ایالات متحده در سال 1976 از آزمایشگاه های چین بازدید کردند تا پیش بینی هایچنگ 1975 را بررسی کنند. گزارش آنها به این نتیجه رسید که پیش بینی هایچنگ در سال 1975 عمدتاً بر اساس توالی پیش لرزه ها بوده است. به دلیل این پیش لرزه ها، دستورات نهایی تخلیه تنها ساعاتی قبل از وقوع زلزله 4 فوریه 1975 مخرب داده شد و از تلفات بیشتر جانی جلوگیری کرد. البته این «پیش‌بینی» بعداً تحت بررسی های جدی تر قرار گرفت و در نهایت موفقیت این پیش بینی به عنوان یک اتفاق تلقی شد.
در اواخر ژانویه و روزهای اول فوریه 1975 – دو هفته اول بهمن 1353ش - مقامات چینی بر اساس گزارش‌های دانشمندان و ناظران در منطقه وسیعی از مشاهدات غیرعادی، دستور تخلیه شهر هایچنگ (با جمعیت حدود 1 میلیون نفر) در استان لیائونینگ در شمال شرقی چین را صادر کردند. در طی چند ماه، تغییرات در ارتفاع زمین و سطح آب زیرزمینی گزارش شده بود، و گزارش های گسترده ای از رفتار عجیب حیوانات و سایر پیش نشانگرهای احتمالی برای زلزله وجود داشت. افزایش لرزه خیزی (که بعداً به عنوان پیش لرزه شناخته شد) یک هشدار سطح پایین را موجب شد . پس از آن، افزایش فعالیت پیش لرزه ها به هشدار تخلیه انجامید. زمین لرزه با بزرگای 7.3 در 4 فوریه 1975 -پانزده بهمن 1353ش-منطقه را لرزاند. با تخلیه موفق اتفاق افتاده تلفات تنها بخش کوچکی از کل جمعیت را تحت تأثیر قرار داد. 2041 نفر جان باختند و 27538 نفر مجروح شدند. تخمین زده می شد که اگر پیش بینی زلزله و تخلیه صورت نمی گرفت، تعداد کشته ها و مجروحان از 150 هزار نفر فراتر می رفت.
خوش بینی ناشی از این موفقیت کوتاه مدت بود. سال بعد، در 28 ژوئیه 1976، ششم مرداد 1355ش - زمین لرزه ای به بزرگی 7.6 شهر تانگشان، یک شهر صنعتی پررونق با تقریباً یک میلیون نفر جمعیت، بدون هشدار قبلی را لرزاند. هیچ یک از پیش لرزه های مشاهده شده در نزدیکی هایچنگ این بار مشاهده و پایش نشد. این زلزله حدود 250 هزار کشته و 164 هزار زخمی برجای گذاشت. مائو رهبر چین هم در 9 سپتامبر 1976 (18-6-1355) درگذشت.
در آمریکا سال بعد از زلزله مهم 1976 چین علاقه به امکان یک روش قابل اعتماد برای پیش بینی زلزله افزایش یافته بود. در سال 1977، کنگره آمریکا برنامه ملی کاهش مخاطره زلزله (NEHRP) را ایجاد کرد. این برنامه مشتمل بر چهار سازمان است: سازمان زمین شناسی ایالات متحده (USGS)، بنیاد ملی علوم (NSF) ، آژانس مدیریت اضطراری فدرال (FEMA) و موسسه ملی استانداردها و فناوری (NIST). . این برنامه هم بر پیش بینی زلزله و هم بر کاهش ریسک تمرکز دارد و شامل تحقیقات در علوم زلزله، مهندسی زلزله و علوم اجتماعی است. در اوج خود، مطالعات پیش‌بینی زلزله تقریباً 20 درصد از بخش مدیریت شده توسط USGS از برنامه را تشکیل می‌داد. در دهه های بعد فعالیت های پیش بینی زلزله تحت نظارت NEHRP در آزمایشگاه پیش بینی زلزله پارکفیلد کالیفرنیا متمرکز شد.
قبل از وقوع زمین لرزه 1975 هایچنگ چندین زمین لرزه بزرگ در عرض سه سال به دلیل حرکت راست لغز گسل های امتداد لغز مهاجرت کانون زمینلرزه ها از جنوب غربی به شمال شرقی را نشان می داد.
تخلیه قبل از زلزله 1975 علیرغم جابه جایی موفقیت آمیز اکثر جمعیت هایچنگ، به طور کامل از مرگ و میر جلوگیری نکرد.در زمین لرزه اصلی در ساعت 7:36 بعد از ظهر ، 2041 نفر جان خود را از دست دادند . این تنها تخلیه موفقیت آمیز جمعیت در معرض آسیب قبل از یک زلزله ویرانگر در تاریخ بوده است.
233233