ایرانیان جهان

آخرين مطالب

رقابت عراق و ایران در تقاطع تجارت جهانی؛ بازتعریف مسیرهای آسیا به اروپا عراق

رقابت عراق و ایران در تقاطع تجارت جهانی؛ بازتعریف مسیرهای آسیا به اروپا
  بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - همشهری آنلاین - گروه سیاسی: عراق در دهه گذشته با یک سرمایه‌گذاری بزرگ، یک هاب حمل‌ونقل جدید در سواحل جنوبی خود ایجاد کرده است. این پروژه که به «جاده توسعه» (Development Road) معروف است، طرحی بلندپروازانه برای ساخت یک مسیر تجاری جدید بین آسیا و اروپا محسوب می‌شود. ترکیه، قطر و امارات همگی از این پروژه بزرگ حمایت کرده‌اند، اما تنش‌های ژئوپلیتیکی در منطقه پیچیده است و برخی از همسایگانش مانند عربستان سعودی، روسیه و چین بخشی از مسیرهای تجاری رقیب آنها هستند.
بغداد همچنین باید بی ثباتی سیاسی را در داخل مرزهای خود در میان جناح های رقیب هدایت کند.
بر اساس گزارشی از وال‌استریت‌ژورنال که به تازگی منتشر شده، این کریدور که شامل جاده و راه‌آهن به طول 740 مایل (هزار و 190 کیلومتر) از بندر بزرگ فاو (Grand Faw Port) در جنوب تا مرز شمالی با ترکیه است، می‌تواند به‌عنوان جایگزینی برای کانال سوئز عمل کند و میلیاردها دلار درآمد غیرنفتی برای عراق به همراه داشته باشد. این پروژه با هزینه‌ای بالغ بر 17 میلیارد دلار، با مشارکت مالی دولت‌های عراق و ترکیه و سرمایه‌گذاری خارجی در حال پیگیری است.
عراق به دلیل ثبات نسبی در سال‌های اخیر، این فرصت را دارد تا از وابستگی به درآمد نفت فاصله بگیرد و خود را به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در تجارت جهانی مطرح کند. با این حال، چالش‌هایی نظیر وجود گروه‌های مسلح رقیب در مسیر، مشکلات لجستیکی مانند بازسازی زیرساخت‌ها در شهرهایی چون موصل، و مسائل سیاسی از جمله روابط شکننده با منطقه کردستان عراق، موفقیت این پروژه را تهدید می‌کند. علاوه بر این، فساد گسترده در ساختار سیاسی عراق نیز ممکن است مانع تخصیص بهینه منابع شود.
کریدور ترکیه-عراق، ایران یا عربی؟ تاکنون برنامه‌های مختلفی از سوی کشورهای منطقه‌ای برای کریدور ترانزیتی به مقصد اروپا پیش‌بینی شده است که عملیاتی شدن آنها به علت مسائل امنیتی منطقه در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. ایران به‌علت برخوردار از موقعیت جغرافیای سیاسی ویژه‌ای که دارد، چندین کریدور بین‌المللی را در برنامه خود دارد:
کریدور شمال-جنوب: این کریدور که در سال 2000 با همکاری ایران، روسیه و هند کلید خورد، قرار بود از بندر چابهار در جنوب ایران آغاز شده و از طریق دریای خزر به اروپا متصل می‌شود. هدف این کریدور اتصال هند و آسیای مرکزی به بازارهای اروپایی است.
کریدور شرق-غرب (جاده ابریشم): این مسیر تاریخی از چین و آسیای مرکزی از طریق ایران به مدیترانه و اروپا امتداد دارد و به دلیل زیرساخت‌های موجود، پتانسیل بالایی دارد. ایران به دلیل ثبات نسبی امنیتی و زیرساخت‌های موجود، از مزیت رقابتی برخوردار است، اما تحریم‌ها و به انزوا کشیدن سیاسی مانع اصلی پیشرفت این کریدورها بوده است.
کریدورهای کشورهای عربی به اسرائیل یکی از برجسته‌ترین طرح‌های رقیب، کریدور IMEC (هند-خاورمیانه-اروپا) است که با حمایت آمریکا در نشست گروه 20 در سال 2023 مطرح شد. این مسیر از هند آغاز شده و از طریق امارات، عربستان سعودی، اردن و اسرائیل به یونان و اروپا می‌رسد. هدف این کریدور تقویت تجارت و عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل است. با این حال، تنش‌های منطقه‌ای، به‌ویژه پس از عملیات طوفان‌الاقصی در اکتبر 2023 و ناامنی در مرزهای اسرائیل، اجرایی شدن آن را با چالش مواجه کرده است.
کدام جدی‌تر است؟ پروژه «جاده توسعه» عراق به دلیل سرمایه‌گذاری کلان (میلیاردها دلار در بندر فاو و تونل زیرآبی)، حمایت ترکیه، قطر و آمریکا، و تمرکز بر دور زدن کانال سوئز، از جدیت بالایی برخوردار است. با این حال، موفقیت آن به ثبات سیاسی و امنیتی شکننده عراق وابسته است. از سویی مشارکت کره‌جنوبی در ساخت بندر بزرگ فاو نشانه‌های بیشتری از قصد جدی ترکیه برای این مسیر و مشارکت با عراق دارد.
کریدورهای ایران: ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و سابقه تاریخی در تجارت، پتانسیل بالایی دارد، اما تحریم‌ها و فقدان سرمایه‌گذاری خارجی، پیشرفت را کند کرده است. این کریدورها بیشتر به‌عنوان یک ظرفیت بالقوه مطرح هستند تا پروژه‌ای در حال اجرا.
کریدور عربی یا IMEC: این طرح به دلیل حمایت گسترده آمریکا و هند و هدف سیاسی عادی‌سازی روابط با اسرائیل، از نظر دیپلماتیک جدی است، اما چالش‌های لجستیکی (عبور از چندین کشور) و ناامنی منطقه‌ای، آن را شکننده‌تر از طرح عراق می‌کند.
در حال حاضر، طرح عراق به دلیل پیشرفت عملی (ساخت بندر و تونل) و حمایت مالی و سیاسی، جدی‌تر به نظر می‌رسد. کریدورهای ایران پتانسیل بالایی دارند اما فعلا در مرحله برنامه‌ریزی مانده‌اند، و IMEC به دلیل وابستگی به ثبات اسرائیل، با موانع بیشتری مواجه است.
تجارت پیش از کریدورها چگونه انجام می‌شد؟ پیش از ظهور این کریدورها، تجارت بین آسیا و اروپا به‌طور عمده از طریق مسیرهای دریایی انجام می‌شد:
کانال سوئز: از قرن نوزدهم، این کانال کوتاه‌ترین مسیر دریایی بین اروپا و آسیا بوده و همچنان بخش عمده تجارت جهانی (حدود 12 درصد) از آن عبور می‌کند.
جاده ابریشم: در قرون وسطی، مسیرهای زمینی از چین، آسیای مرکزی، ایران و خاورمیانه به اروپا، تجارت را تسهیل می‌کرد. عراق نیز به‌عنوان بخشی از این مسیر، با بغداد به‌عنوان مرکز تجاری، نقش مهمی داشت.
راه‌آهن قدیمی: تا اوایل قرن بیستم، خطوط راه‌آهن محدودی بین عراق و اروپا وجود داشت، اما جنگ‌ها و بی‌توجهی به زیرساخت‌ها آن‌ها را از کار انداخت.
تا پیش از این، کشتی‌ها و مسیرهای زمینی سنتی، با وجود زمان‌بر بودن و هزینه بالا، نیازهای تجاری را برآورده می‌کردند. اما افزایش حجم تجارت جهانی (33 تریلیون دلار در سال) و نیاز به مسیرهای سریع‌تر و امن‌تر، کشورها را به فکر احیای کریدورها انداخته است.
چرا حالا کریدورها مهم شده‌اند؟ ناامنی مسیرهای سنتی: حملات حوثی‌ها در دریای سرخ از سال 2023، کانال سوئز را ناامن و گران کرد (مصر 7 میلیارد دلار ضرر کرد). این موضوع کشورها را به جستجوی جایگزین واداشت.
رقابت ژئوپلیتیکی: قدرت‌هایی چون چین (ابتکار کمربند و جاده)، آمریکا (حمایت از IMEC)، و روسیه (کریدور شمال-جنوب با ایران) در تلاشند تا بر مسیرهای تجاری تسلط یابند.
افزایش تجارت جهانی: رشد سریع تجارت آسیا-اروپا (762 میلیارد دلار در 2024) نیاز به زیرساخت‌های جدید را ضروری کرده است.
ثبات نسبی منطقه‌ای: کشورهایی مثل عراق پس از دهه‌ها جنگ، حالا فرصت بازسازی و جذب سرمایه‌گذاری را دارند.
تنوع اقتصادی: کشورهایی چون عراق و ایران به دنبال کاهش وابستگی به نفت از طریق درآمدهای ترانزیتی هستند.
در سال‌های اخیر، ترکیبی از این عوامل باعث شده کشورها به فکر احداث راه‌آهن، بنادر جدید و کریدورهای مدرن بیفتند تا هم از نظر اقتصادی سود ببرند و هم جایگاه ژئوپلیتیکی خود را تقویت کنند. این «جنگ کریدورها» نشان‌دهنده تغییر پارادایم از منابع انرژی به تسلط بر مسیرهای تجاری است.
کد خبر 932244 برچسب‌ها ایران و اروپا ایران و عراق ایران و هند

لینک کوتاه:
https://www.iranianejahan.ir/Fa/News/1376363/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

نقش امارات و عربستان در میانجی‌گری ایران و آمریکا/ بن سلمان و بن زاید، کانال ارتباطی ایران و آمریکا خواهند شد که نتانیاهو را دور می‌زند

تلفات و خسارت طوفان‌های سهمگین آمریکا + عکس

امارات اولین ماهواره راداری‌اش را به فضا پرتاب کرد

حمله هوایی به پایتخت یمن

لبنان: با همه ابزارهای ممکن برای آزادسازی مناطق تحت اشغال خود تلاش خواهیم کرد

الجزیره: اوکراینی‌ها روی آمریکا حساب نمی‌کنند و منتظر بدتر شدن اوضاع اند

الجزیره جزئیاتی از پیشنهاد فرستاده ترامپ و پاسخ حماس و اسرائیل به آن را منتشر کرد

کوچ اجباری اهالی «جنین»؛ گام عملی پروژه الحاق کرانه باختری

دولت ترامپ «صدای آمریکا» را تعطیل کرد؟

پیش بینی قیمت طلا و سکه 26 اسفند 1403

داستان 61 تن طلای گمشده چیست؟

تعیین حداقل دستمزد سال 1404 احتمالا چند درصد بالاتر از تورم

پیش بینی قیمت دلار 26 اسفند 1403

عرضه سیب و پرتغال ایام عید از چه زمانی و با چه قیمتی خواهد شد؟

بازگشت خوش‌بینی به بورس؟

افزایش قیمت دلار با پتروشیمی‌ها چه کرد؟

تحلیلی از کناره‌گیری شورای رقابت در قیمت‌گذاری خودرو؛ آزادسازی بازار یا خیانت به مصرف‌کننده؟

امام جمعه شیراز: عدالت چارچوب جامعه را سامان می‌دهد / نیکوکاری را ترویج دهیم

گفتگوی تلفنی وزرای امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و بولیوی

ایران و بولیوی بر پیگیری روند توسعه روابط دوجانبه تأکید کردند

اتحادیه اروپا به IOTA اعتماد می‌کند؛ فناوری بلاکچین در مسیر تحول

افزایش قیمت سنگ آهن از محدوده 100 دلار به ازای هر تن/ عرضه و تقاضای سنگ آهن در پایین‌ترین سطح طی 3 سال اخیر

راهیابی اثر کارگردان خوزستانی به جشنواره‌ بین‌المللی فیلم مالزی

چین از مذاکرات هسته‌ای ایران چه می‌خواهد؟

کشته شدن دست‌کم 16 نفر در طوفان‌های آمریکا

جنگ جهانی سوم بسیار آسان آغاز خواهد شد!

آسمان ناامن

طوفان‌های سهمگین در آمریکا با 16 کشته و ده‌ها زخمی

خوابگاه و زندگی زیر سایه ترس

زلنسکی: پوتین درباره محاصره نیرو‌های اوکراینی دروغ می‌گوید

مامور سابق کا‌گ‌ب پاسخ می‌دهد؛ آیا ترامپ جاسوس روسیه است؟

اوکراین از آزمایش موفق موشک «نپتون» خبر داد

رایزنی ماکرون و السودانی درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه

شروط حماس برای آزادی اسیر آمریکایی

تعرفه‌های ترامپ چگونه بر مردم اروپا تأثیر می‌گذارند؟

سرازیر شدن معترضان به پایتخت در یکی از بزرگترین تظاهرات ضددولتی صربستان

خانواده های اسیران اسرائیلی دست به دامان ترامپ شدند

ژنرال اسرائیلی: ارتش در دام نتانیاهو افتاده است

هشدار رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران از بحران بیکاری ارادی!

عرضه گسترده میوه شب عید تا 15 فروردین

واریز سود سهام عدالت از فردا

محکومیت شدید سفر وزیر خارجه حکومت جولانی به عراق از سوی امام جمعه بغداد

احضار پیروانی، کنعانی‌زادگان و ماندگاری به کمیته اخلاق

قتل بلاگر مشهور جلوی چشم 6 هزار هوادار

نظارت شدید چین بر دیپ‌سیک؛ گذرنامه برخی از کارمندان ضبط شده است

همه دوربین‌های نظارتی تا خرداد نوسازی می‌شوند| ورود 500 دستگاه اتوبوس از چین به بندرعباس؛ اواخر فروردین

سقوط جنگنده در چین

جنجال جدید ایلان ماسک با بازنشر پستی درباره هیتلر

آمریکا کره‌جنوبی را فروخت

نماینده کنگره آمریکا: ترامپ با ایجاد ذخایر بیت کوین به دنبال ثروتمندتر کردن خودش است