ایرانیان جهان

آخرين مطالب

آمریکا دیگر تنها قدرت جهان نیست اخبار ایران

آمریکا دیگر تنها قدرت جهان نیست
  بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - - جهان دیگر تک‌قطبی نیست؛ دوره‌ای که ایالات متحده پس از جنگ سرد بر جهان سلطه بلامنازع داشت، به پایان رسیده است. اکنون، قدرت جهانی به شکلی سه‌قطبی میان آمریکا، چین و روسیه توزیع شده است. این تحول حاصل ترکیبی از تغییرات ساختاری در اقتصاد جهانی، تحولات ژئوپلیتیکی، رقابت نظامی، و فروپاشی تدریجی نظم آمریکامحور است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
در این گزارش، عوامل کلیدی این تغییر بررسی می‌شود.
افول هژمونی آمریکا و زوال نظم تک‌قطبی ایالات متحده پس از فروپاشی شوروی در سال 1991، بدون هیچ رقیب جدی در سطح جهانی، نظم لیبرال مبتنی بر ارزش‌های غربی را گسترش داد. اما چند دهه بعد، این موقعیت باثبات باقی نماند. چندین عامل کلیدی به زوال برتری بلامنازع آمریکا کمک کرد:
▪ فرسایش اقتصادی و رشد بدهی‌ها:
اقتصاد آمریکا دیگر مانند دهه 90 میلادی قدرت بی‌رقیب نیست. افزایش بدهی ملی (بیش از 34 تریلیون دلار)، رشد نابرابری اقتصادی، بحران‌های مالی (مانند بحران 2008) و رقابت شدید چین، آمریکا را در موقعیت شکننده‌تری قرار داده است.
▪ شکست‌های ژئوپلیتیکی:
جنگ‌های افغانستان و عراق، هزینه‌های سنگین مالی و انسانی بر آمریکا تحمیل کرد، اما نتیجه‌ای جز تضعیف اعتبار جهانی آن نداشت. خروج شتابزده از افغانستان در سال 2021، بسیاری را به این باور رساند که دوران هژمونی بلامنازع آمریکا به سر آمده است.
▪ رقابت‌طلبی چین و روسیه:
چین و روسیه به‌طور مستقیم سلطه آمریکا را به چالش کشیده‌اند. چین از طریق قدرت اقتصادی و دیپلماتیک، و روسیه از طریق مداخله نظامی و سیاست‌های ضدغربی، به تضعیف برتری آمریکا کمک کرده‌اند.
صعود چین به عنوان یک ابرقدرت اقتصادی و ژئوپلیتیک چین دیگر صرفاً یک قدرت منطقه‌ای نیست، بلکه ستون اصلی نظم جدید جهانی است. این کشور با رشد اقتصادی بی‌سابقه، نفوذ دیپلماتیک و توسعه نظامی خود را به عنوان یک بازیگر تعیین‌کننده تثبیت کرده است.
▪ جهش اقتصادی:
چین در سال 2023، با تولید ناخالص داخلی (GDP) نزدیک به 18 تریلیون دلار، دومین اقتصاد بزرگ جهان شد. با رشد فزاینده در حوزه‌های فناوری، هوش مصنوعی و تولید صنعتی، به چالش اصلی آمریکا تبدیل شده است.
▪ طرح کمربند و جاده (BRI):
چین از طریق سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، مسیرهای تجاری جدید ایجاد کرده و نفوذ اقتصادی خود را از آسیا تا آفریقا و آمریکای لاتین گسترش داده است.
▪ افزایش قدرت نظامی:
چین بزرگ‌ترین نیروی دریایی جهان را در اختیار دارد و سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در حوزه تسلیحات هایپرسونیک، هوش مصنوعی نظامی و موشک‌های بالستیک انجام داده است. این امر باعث تغییر موازنه نظامی در آسیا شده است.
▪ دیپلماسی چندجانبه:
چین از طریق سازمان‌هایی مانند سازمان همکاری شانگهای (SCO) و بریکس (BRICS)، ائتلاف‌هایی برای کاهش نفوذ غرب ایجاد کرده است.
بازگشت روسیه به عنوان یک قدرت نظامی و ژئوپلیتیکی روسیه پس از دهه‌ها رکود پس از فروپاشی شوروی، بار دیگر به عنوان یک قدرت جهانی مطرح شده است.
▪ بحران اوکراین و چالش مستقیم غرب:
حمله روسیه به اوکراین در سال 2022، نشان داد که مسکو دیگر حاضر به پذیرش نظم آمریکامحور نیست. این جنگ، چهره ژئوپلیتیک جهان را تغییر داد و روسیه را به‌عنوان یک قدرت مستقل و چالشگر تثبیت کرد.
▪ اتحاد استراتژیک با چین:
همکاری‌های روسیه و چین در حوزه انرژی، فناوری و نظامی، موازنه قوا را تغییر داده است. روسیه منبع اصلی انرژی چین است و دو کشور در مقابل تحریم‌های غرب، همکاری خود را افزایش داده‌اند.
▪ حضور نظامی و نفوذ در مناطق بحرانی:
روسیه در خاورمیانه (سوریه)، آفریقا (واگنر در سودان و مالی)، و آمریکای لاتین (ونزوئلا و کوبا) حضوری قوی دارد. این نشان می‌دهد که مسکو در حال احیای نفوذ جهانی خود است.
شکل‌گیری نظام سه‌قطبی اکنون سه قدرت اصلی—آمریکا، چین و روسیه—در حال رقابت برای تعریف نظم جهانی آینده هستند. این نظام دارای ویژگی‌های زیر است:
▪ رقابت اقتصادی و فناوری:
آمریکا در حال تلاش برای مهار چین از طریق تحریم‌های تکنولوژیک (مانند محدودیت بر نیمه‌هادی‌ها) است، اما چین همچنان در حال رشد است.
▪ تقابل ژئوپلیتیک در مناطق بحرانی:
از اوکراین تا تایوان و از خاورمیانه تا آفریقا، رقابت بین این سه قدرت شکل‌گیری نظم جهانی جدید را تعیین می‌کند.
▪ پایان سلطه دلار؟
چین و روسیه به‌طور فزاینده‌ای در حال کاهش استفاده از دلار در تجارت دوجانبه خود هستند. این امر می‌تواند سلطه مالی آمریکا را به چالش بکشد.
نتیجه‌گیری: عصر جدید چندقطبی جهان دیگر تحت سلطه بلامنازع آمریکا نیست. قدرت جهانی اکنون میان سه بازیگر اصلی تقسیم شده است:
آمریکا هنوز قوی‌ترین اقتصاد و ارتش جهان را دارد، اما دیگر هژمونی مطلق نیست. چین یک رقیب اقتصادی و تکنولوژیک جدی است که به‌دنبال تغییر نظم جهانی به نفع خود است. روسیه با قدرت نظامی و دیپلماسی تهاجمی، در حال برهم زدن معادلات غرب است. نظام جدید جهانی هنوز در حال شکل‌گیری است، اما روشن است که تک‌قطبی دیگر وجود ندارد. آینده، رقابت سه‌قطبی میان این قدرت‌ها را رقم خواهد زد.

لینک کوتاه:
https://www.iranianejahan.ir/Fa/News/1377000/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

طالبان: برای رضایت هیچ کشور دیگری وارد جنگ نمی‌شویم

ارتش آزادی بخش بلوچستان چه گروهی است!؟

پاکستان افغانستان را مقصر تروریسم می‌داند اما مذاکره نمی‌کند

رئیس‌جمهور مکزیک: احتمال مداخله نظامی آمریکا در خاک ما منتفی است

نامه ای با برنامه

واکنش‌ها به «جنگ نیابتی» آمریکا علیه یمن

ملت مقاوم یمن با بمب از صحنه خارج نمی شوند/ آمریکا منتظر پاسخ قاطع باشد

سفیر چین: قاطعانه تحریم‌های آمریکا علیه ایران را رد می‌کنیم

آمریکا در نقش مدافع رژیم‌صهیونیستی به یمن حمله‌ور شده است/ عاقبت ستم و تجاوز را خواهند دید

حملات آمریکا و انگلیس به یمن، خاورمیانه را به یک جنگ منطقه‌ای تمام عیار فرو می‌برد

ولایتی: پیروزی با فرزندان شجاع یمن است | آمریکا شکست خواهد خورد

زاخارووا: وزیر خارجه آمریکا همچنان تحت تحریم روسیه قرار دارد

همکاری مخفی اوکراین و آمریکا؛ آیا این پهپادها میدان نبرد را متحول می‌کنند؟

دور جدید حملات به یمن؛ پرواز گسترده جنگنده های آمریکایی و انگلیسی بر فراز صنعا

استرالیا: به ترامپ پیشنهاد می‌ دهیم که نتواند آن را رد کند

تل‌آویو منتظر حمله موشکی صنعا

افزایش شمار شهدای حملات آمریکا به یمن به 32 نفر

مشاور رهبری: آمریکا شکست خواهد خورد؛ پیروزی با یمن است | آینده از آنِ مقاومت است

ژنرال اسرائیلی: آسیبی به زیرساخت‌های انصارالله وارد نشد

رئیس پیشین ستاد ارتش اسرائیل: حماس ما را فریب داد و غافلگیر کرد

دیدگاه سخنگوی کرملین درباره تغییر رویکرد اروپا با «باد» سیاست‌های آمریکا

روسیه: تحریم‌ها علیه وزیر خارجه آمریکا را لغو نکرده‌ایم

کانادا: زمان آن رسیده روسیه با حسن‌نیت سر میز مذاکره بیاید

رد پای اردوغان بر شن‌های روان بحران سیاسی سودان

کُردهای سوریه: اعلامیه قانون اساسی ناامیدکننده بود

جوجه را آخر سال می‌شمارند/ کاربران بلو می‌توانند خلاصه‌ای از عملکرد مالی سال 1403 خود را ببینید

تشدید اقدامات نظارتی بر کالاهای اساسی در ایام پایانی سال و ماه رمضان

پیش‌بینی مصرف روزانه 135 میلیون لیتر بنزین در نوروز

سود قابل توجه بازار سیاه مواد اولیه در روز روشن

توضیح پزشکیان درباره طرح احیای وزارت بازرگانی

استارمر: حلفای اوکراین بر افزایش فشارهای اقتصادی بر روسیه توافق کردند

تفاوت سبد معیشت و دستمزد نهایی/چرا کارگران همواره از حقوق خود محروم می‌شوند؟

پزشکیان: برنامه دولت این است که در صورت امکان به طور کلی برق را جایگزین سوخت‌های فسیلی کنیم

ثبت رکورد جدید در فرودگاه پیام| آغاز پروازهای مسافری به مشهد در آینده نزدیک

فاطمه مقصودی: پنجشنبه‌ها؛ شب جمعه‌ست به لحاظ اعتقادی خاص است | تعطیلی پنجشنبه با مبادی دینی عجین شده

احیای وزارت بازرگانی منتفی شد؟

جایگزینی برق با سوخت‌های فسیلی روی میز کار دولت

پزشکیان: برنامه دولت این است که برق را جایگزین سوخت‌های فسیلی کنیم

با عزم دولت چهاردهم تابوی خصوصی سازی صنعت خودرو شکسته شد

افزایش 226 درصدی کشفیات مبارزه با قاچاق کالا و ارز و مفاسد و جرایم اقتصادی در استان سمنان

مانگا خوانی در بهار

این پوتین نیست که جنگ جهانی سوم را می‌خواهد، بلکه مکرون است

مشاور اردوغان: اتحادیه اروپا بیمار زمانه ما است

گریزمان به دنبال ترک فوتبال اروپا

کرزی: آموزش برای رفاه و بقای افغانستان حیاتی است

34 کشته بر اثر طوفان مرگبار در غرب و جنوب آمریکا

مدیر «صدای آمریکا» در راستای اجرای فرمان ترامپ همه کارکنان را به مرخصی اجباری فرستاد

حزب‌الله: تجاوز به یمنِ عزیز و کشتار غیرنظامیان را محکوم می‌کنیم

هشدار مجلس نمایندگان یمن: نیرو‌های مسلح واکنش مناسبی نشان خواهند داد

رسانه عبری: اسرائیل برای حمله احتمالی آماده می‌شود