ایرانیان جهان - اندیشکده آمریکایی تاکید دارد که سیاست‌های صنعتی تهاجمی چین و تسلط فزاینده آن بر صنعت کشتی‌سازی جهانی، تهدیدی جدی در زمینه تضعیف بیشتر توان صنعتی ایالات متحده و متحدانش است.
به گزارش تحریریه، «مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی» (CSIS) در گزارشی با عنوان «جنگ کشتی ها: مقابله با اکوسیستم دو منظوره کشتی‌سازی چین» به ارزیابی حوزه دیگری از توانایی های چین پرداخته و با احساس خطر از پیشرفت این پکن در این حوزه آورده است:
برتری چین در بازار جهانی ساخت کشتی‌ های تجاری، عظیم و در حال افزایش است.
بزرگ‌ترین شرکت دولتی کشتی‌سازی چین در سال 2024 از نظر تناژ، کشتی‌های تجاری بیشتری را نسبت به کل صنعت کشتی‌سازی ایالات متحده از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون ساخته است. چین از طریق استراتژی «ترکیب نظامی-غیرنظامی» (MCF)، تولید تجاری و نظامی را در بسیاری از کارخانه‌های کشتی‌سازی خود ادغام کرده است. این امر به نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین (PLA) امکان دسترسی به زیرساخت‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و مالکیت فکری به‌دست‌آمده از قراردادهای تجاری را می‌دهد.
شرکت‌های خارجی، از جمله شرکت‌هایی که در کشورهای متحد آمریکا مستقر هستند، 75 درصد از کشتی‌های ساخته‌شده در کارخانه‌های کشتی‌سازی دو منظوره چین را خریداری می‌کنند. این امر میلیاردها دلار درآمد برای چین ایجاد کرده و فناوری‌های کلیدی را به پایگاه صنعتی دریایی این کشور منتقل می‌کند.
این سیستم به چین کمک کرده است تا هزینه‌های نوسازی نیروی دریایی خود را کاهش دهد، در عین حال بازارهای جهانی کشتی‌سازی تجاری را تحت‌الشعاع قرار داده و صنایع آمریکا و متحدانش را به حاشیه براند.
سیاست‌گذاران باید اقدامات تنبیهی را برای کاهش سلطه صنعتی چین و مختل کردن تلاش‌های MCF این کشور اجرا کنند، در حالی که سرمایه‌گذاری‌های بلندمدتی در ظرفیت کشتی‌سازی آمریکا و متحدانش انجام می‌دهند.
زمینه های رشد چین
در دو دهه گذشته، چین با استفاده از سیاست‌های صنعتی فشرده، رهبری بی‌چون‌وچرای صنعت کشتی‌سازی تجاری جهان را به‌دست آورده است. هم‌زمان، این کشور توانسته است با استفاده از قدرت رو به رشد خود در صنعت کشتی‌سازی، ناوگان نظامی خود را به‌شدت گسترش دهد، به‌طوری که سرعت ساخت کشتی‌های جنگی چین از ایالات متحده بسیار پیشی گرفته است.
امروزه چین دارای بزرگ‌ترین نیروی دریایی جهان از نظر تعداد کشتی‌ها است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 ناوگان خود را به 425 کشتی برساند. در مقابل، ناوگان نیروی دریایی آمریکا احتمالاً در حدود 300 کشتی جنگی باقی خواهد ماند.

رشد اندازه و پیچیدگی نیروی دریایی چین، همراه با افزایش رویکرد تهاجمی پکن، چالش‌های بزرگی را برای آمادگی نظامی و بازدارندگی آمریکا و متحدانش در منطقه هند- پاسیفیک ایجاد می‌کند.
دولت ایالات متحده اقداماتی را برای مقابله با این چالش آغاز کرده اما هنوز در مراحل اولیه یک تلاش چندده‌ساله قرار دارد. در فوریه 2025، دفتر نمایندگی تجاری ایالات متحده اعلام کرد که سیاست‌های غیررقابتی چین در صنعت کشتی‌سازی به تجارت آمریکا آسیب می‌زند و پیشنهاد اعمال تحریم‌های گسترده علیه شرکت‌هایی که از کشتی‌های ساخت چین استفاده می‌کنند را مطرح کرد.
رهبران نیروی دریایی ایالات متحده همچنین تلاش‌های دیپلماتیکی را برای جلب حمایت متحدانی مانند ژاپن و کره جنوبی در برنامه‌های کشتی‌سازی آمریکا آغاز کرده‌اند، اقدامی که رئیس‌جمهور ترامپ نیز از آن حمایت کرده است. با این حال، کارهای زیادی باقی مانده است.
پیامدهای قانونی و سیاست‌گذاری
کنگره در موقعیتی قرار دارد که می‌تواند نقش اصلی را در این موضوع ایفا کند. در دسامبر 2024، قانون دوحزبی "کشتی ها برای آمریکا" - SHIPS for America Act- ارائه گردید. این قانون مهم‌ترین اقدام در چند دهه اخیر برای احیای صنعت دریایی ایالات متحده محسوب می‌شود و از حمایت گروه‌های اصلی صنعت کشتی‌سازی آمریکا، کارشناسان برجسته و چهره‌های کلیدی دولت ترامپ، از جمله مشاور امنیت ملی "مایک والتز"، برخوردار است.
این قانون شامل اقدامات کلیدی برای افزایش ناوگان تجاری ایالات متحده و سرمایه‌گذاری در کارخانه‌های کشتی‌سازی این کشور است. همچنین گام‌هایی را برای کاهش کمبود شدید نیروی کار (که حدود 100 هزار کارگر تخمین زده می‌شود) برداشته و فرصت‌های شغلی با درآمد بالا را در سراسر کشور فراهم می‌کند.
با این حال، قانون SHIPS می‌تواند با افزودن تدابیری برای مقابله با اکوسیستم کشتی‌سازی دو منظوره چین، قوی‌تر شود. در حالی که این قانون، همان‌طور که نوشته شده است، شامل تعرفه‌هایی بر کالاهای وارداتی از کشتی‌های متعلق به چین و تحت پرچم چین می‌شود، اما کشتی‌هایی را که در کارخانه‌های کشتی‌سازی چین ساخته شده‌اند—به‌ویژه آن‌هایی که هم کشتی‌های تجاری و هم جنگی برای نیروی دریایی چین می‌سازند—هدف قرار نمی‌دهد.
افزودن چنین بندی می‌تواند سفارش‌های جهانی کشتی را از کارخانه‌های کشتی‌سازی نظامی چین دور کند، در حالی که میلیاردها دلار درآمد جدید برای سرمایه‌گذاری در احیای صنعت دریایی آمریکا ایجاد می‌کند.

چالش‌ها و مخاطرات
عدم رسیدگی به چالش‌های ناشی از اکوسیستم دو منظوره کشتی‌سازی چین پیامدهای جدی برای امنیت اقتصادی و ملی ایالات متحده خواهد داشت.
امنیت ملی:
چین در حال توسعه یک نیروی دریایی آب‌های آزاد (Blue Water Navy) است که توانایی افزایش قدرت در فواصل دورتر از سواحل چین را دارد. این یک تحول در حال تغییر معادلات قدرت جهانی است. پکن تلاش می‌کند تا نفوذ آمریکا در منطقه هند-پاسیفیک را کاهش داده و موضع خود را در مسائل کلیدی مورد مناقشه مانند تایوان و دریای چین جنوبی تقویت کند.
با افزایش تنش‌ها، رهبران چین ممکن است به این نتیجه برسند که ظرفیت برتر کشتی‌سازی این کشور، یک مزیت راهبردی برای پیروزی در یک درگیری نظامی طولانی‌مدت خواهد بود.
رقابت اقتصادی:
سیاست‌های صنعتی تهاجمی چین و تسلط فزاینده آن بر صنعت کشتی‌سازی جهانی، تهدیدی جدی برای تضعیف بیشتر توان صنعتی ایالات متحده و متحدانش است.
از سال 2010 تاکنون، حداقل سه کارخانه بزرگ کشتی‌سازی آمریکا تعطیل شده یا فعالیت خود را به حالت تعلیق درآورده‌اند. ادامه این روند باعث از بین رفتن فرصت‌های اقتصادی مهمی می شود و ایالات متحده را در یک صنعت استراتژیک با ظرفیت‌های کاهش‌یافته مواجه خواهد کرد.
توصیه‌ها
برای مقابله با این چالش‌ها، اندیشده CSIS هشت اقدام سیاستی مشخص را پیشنهاد می‌کند:
*وضع تعرفه‌های هدفمند بر هزینه‌های پهلوگیری کشتی‌های متعلق به چین و کشتی‌های ساخته‌شده در کارخانه‌های کلیدی کشتی‌سازی چین.
*محدود کردن حمل‌ونقل کالاهای حیاتی آمریکا از طریق کشتی‌های چینی و ایجاد فهرستی از کشتی‌های مورد اعتماد.
*قطع روابط مالی و تجاری ایالات متحده با کارخانه‌های کشتی‌سازی چینی که مستقیماً از نوسازی نیروی دریایی چین حمایت می‌کنند.
*نظارت بر کارخانه‌های کشتی‌سازی چین و حفظ انعطاف‌پذیری در اجرای اقدامات تنبیهی.
*به‌کارگیری دیپلماسی هدفمند برای تشویق کشورهای همفکر به اجرای اقدامات مشابه.
*سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌های بلندمدت کشتی‌سازی در ایالات متحده.
*جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت کشتی‌سازی ایالات متحده.
*هماهنگی با متحدان برای ایجاد ظرفیت‌های جدید کشتی‌سازی خارج از چین.
پایان/