بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - : یک کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه نیازمند اعتمادسازی، شفافیت، ثبات اقتصادی و بهبود فضای سرمایه‌گذاری هستیم و تنها در این صورت می‌توان از استمرار چرخه معیوب اقتصادی جلوگیری و مسیر رشد و توسعه پایدار را هموار کرد، گفت: ورود مستقیم بانک مرکزی به سفته‌بازی، از طریق عرضه طلا با نرخ‌های بالا برای کسب سود و همچنین اخذ بهره از اضافه‌برداشت‌های بانکی، منجر به افزایش بی‌ثباتی در بازار و فشار بر بخش‌های مولد شده و علاوه بر آن ضعف در کنترل تعهدات ارزی صادرکنندگان و بازگشت ارز به چرخه اقتصادی کشور، کاهش ذخایر ارزی و بی‌ثباتی در بازار ارز را سبب شده است.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
همچنین تخصیص ارز به واردکنندگان نیز نیازمند شفافیت و نظارت بیشتر است تا از واردات کالاهای غیرضروری و سوءاستفاده از ارز توافقی جلوگیری شود.
داود محمدی ورجوشانی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با جماران ضمن تشریح اولویتهای اقتصادی سال 1404، با یادآوری اینکه در شرایط اقتصادی ایران، به‌ ویژه با وجود تحریمها، تورم مزمن، کاهش ارزش پول ملی و سوءمدیریت‌های ساختاری، بسیاری از مردم برای حفظ ارزش دارایی‌های خود به سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی مانند مسکن، خودرو، طلا و ارز روی آورده‌اند، خاطرنشان کرد: این روند باعث شده تا این کالاها از ماهیت مصرفی فاصله گرفته و به کالاهای سرمایه‌ ای تبدیل شوند. این وضعیت باعث بروز مشکلاتی مانند احتکار، افزایش قیمت‌ها، کاهش عرضه مصرفی و تشدید سفته‌بازی در بازار شده است. از سوی دیگر، سوءمدیریت و فساد ساختاری در سیستم بانکی، بودجه‌ریزی کلان و صنایع بزرگ، تشدید چرخه‌های معیوب اقتصادی و فشار بیشتر بر تولید و سرمایه‌گذاری مولد را به همراه داشته است.
وی با برشمردن عوامل تشدید بحران اقتصادی و سفته‌بازی، عنوان کرد: شرایط تورمی و کاهش مستمر ارزش پول ملی، مردم را به سمت سرمایه‌گذاری در دارایی‌های با ارزش ثابت یا رو به رشد سوق داده و خریدهای مکرر و انباشت دارایی ها توسط افراد حقیقی و حقوقی، به‌ویژه در بخش مسکن، خودرو و طلا، موجب کاهش عرضه و افزایش قیمت‌ها شده است. بسیاری از املاک و خودروها به‌منظور حفظ سرمایه خریداری می‌شوند، بدون اینکه وارد بازار مصرف یا اجاره شوند و از سوی دیگر افزایش هزینه‌های تولید در بخش‌هایی مانند مسکن و خودرو نیز به رشد قیمت‌ها دامن زده است.
بانکها به سمت سفته بازی در بخشهای طلا، ارز و مسکن و بنگاه داری روی آورده اند این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: با توجه به عملکرد معیوب بانک‌ها و سوءمدیریتشان، بانک‌ها با پرداخت سود یا نرخ بهره بالا، برای جبران این سودها به سمت سفته‌بازی در بخش‌هایی مانند طلا، ارز، مسکن و بنگاه‌داری روی آورده‌اند و این اقدام، خود به تشدید تورم و افزایش قیمت‌ها دامن زده و موجب شده سپرده‌گذاران بانکی از دست رفتن ارزش واقعی سپرده‌های خود را تجربه کنند. این روند نشان‌دهنده فساد و سوءمدیریت عمیق در نظام بانکی و ایجاد یک چرخه معیوب اقتصادی است که اگر اصلاح نشود، می‌تواند به بحران‌های گسترده‌تر اقتصادی منجر شود. همچنین، عده‌ای با دسترسی به منابع بانکی و اعتبارات ارزان‌قیمت، وارد بازارهای سرمایه‌ای شده و از طریق معاملات سفته‌بازانه، به تخریب بازار و کسب سودهای غیرعادلانه می‌پردازند.
نقش بانک مرکزی در تشدید سفته‌بازی و بی‌ثباتی اقتصادی محمدی ورجوشانی نقش بانک مرکزی در تشدید سفته‌بازی و بی‌ثباتی اقتصادی، را موثر دانست و گفت: ورود مستقیم بانک مرکزی به سفته‌بازی، از طریق عرضه طلا با نرخ‌های بالا برای کسب سود و همچنین اخذ بهره از اضافه‌برداشت‌های بانکی، منجر به افزایش بی‌ثباتی در بازار و فشار بر بخش‌های مولد شده و علاوه بر آن ضعف در کنترل تعهدات ارزی صادرکنندگان و بازگشت ارز به چرخه اقتصادی کشور، کاهش ذخایر ارزی و بی‌ثباتی در بازار ارز را سبب شده است. همچنین تخصیص ارز به واردکنندگان نیز نیازمند شفافیت و نظارت بیشتر است تا از واردات کالاهای غیرضروری و سوءاستفاده از ارز توافقی جلوگیری شود.
اگر شرایط تورمی نبود شرکت‌های زیان ده مشمول انحلال می‌شدند وی با بیان اینکه بسیاری از شرکت‌های زیان‌ده به‌جای اصلاح ساختاری، از افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها برای خروج از ماده 141 قانون تجارت استفاده می‌کنند، اظهارداشت: اگر شرایط تورمی وجود نداشت، این شرکت‌ها به دلیل زیان انباشته، مشمول انحلال و ورشکستگی می‌شدند.
محمدی ورجوشانی ضمن تاکید بر ضرورت توجه به اصلاح نظام بودجه‌ریزی و بهبود بهره‌وری در مصرف منابع و افزایش شفافیت و نظارت فراگیر، یادآور شد: در این راستا نیاز به ایجاد بهره‌وری در کلیات بودجه کل کشور، به‌ویژه در بخش مصارف، امری ضروری است. تخصیص بهینه منابع و حذف هزینه‌های غیرضروری و ناکارآمد، نقش مهمی در مدیریت تورم و رشد اقتصادی دارد . همچنین افزایش شفافیت مالی در بودجه‌بندی و نظارت دقیق بر نحوه هزینه‌کرد منابع عمومی، از مهم‌ترین گام‌ها برای جلوگیری از فساد و سوءمدیریت است.
ضرورت اصلاح بازار سرمایه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری وی اصلاح بازار سرمایه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری را اقدام ضروری دیگر پیش روی سیاستگذاران اقتصادی کشور برشمرد و اضافه کرد: باید بهبود عملکرد و شفافیت صندوق‌های توسعه و تثبیت بازار سرمایه در راستای حمایت از بازار سرمایه و جلوگیری از افت‌های ناگهانی، در دستور کار قرار گیرد. برای بهبود عملکرد و شفافیت این صندوق‌ها جلوگیری از سوءاستفاده از منابع این صندوق‌ها برای منافع خاص، بسیار مهم است. همچنین باید نظارت دقیق بر فعالیت صندوق‌های اهرمی و سهامی انجام شود تا از ایجاد نوسانات کاذب در بازار جلوگیری شود. شفاف‌سازی عملکرد این صندوق‌ها و افزایش شفافیت اطلاعات برای سرمایه‌گذاران نیز ضروری است.
هشدار نسبت به ضرورت نظارت بر معاملات صندوق‌های طلا برای جلوگیری از نوسانات شدید قیمتی به گفته محمدی ورجوشانی، کنترل دقیق بر معاملات صندوق‌های طلا به‌منظور جلوگیری از سفته‌بازی و نوسانات شدید قیمتی اهمیت بالایی دارد تا از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری و بازدهی منطقی برای سرمایه‌گذاران تضمین شود. در این راستا، کنترل اعتبارات روزانه صنعت کارگزاری موضوعی مهم است. باید نظارت و کنترل بیشتر بر تخصیص اعتبارات روزانه کارگزاری‌ها برای جلوگیری از تخریب بازار و ایجاد نوسانات کاذب صورت گیرد و شفاف‌سازی فرآیندهای مالی و نظارتی در صنعت کارگزاری برای ارتقاء سلامت بازار در دستور کار باشد.
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر ضرورت استفاده از ابزارهای مالیاتی برای کنترل بازار و هدایت نقدینگی، مالیات بر دارایی‌های غیرمولد را یکی از این نکات دانست و گفت: در این راستا باید اعمال مالیات بر املاک و خودروهای بلااستفاده برای کاهش انگیزه احتکار و اخذ مالیات از خانه‌های خالی و خودروهایی که ثبت‌نام شده اما به بازار مصرف وارد نمی‌شوند مورد توجه قرار گیرد. در حوزه مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) نیز باید « اعمال مالیات بر سود حاصل از خرید و فروش مکرر دارایی‌هایی مانند مسکن، خودرو، طلا و ارز» و «کاهش انگیزه برای نگهداری و سفته‌بازی در این بازارها» در دستور کار قرار گیرد. مالیات بر درآمدهای حاصل از سفته‌بازی با هدف اعمال مالیات‌های سنگین بر سودهای حاصل از فعالیت‌های سفته‌بازانه، به‌خصوص در بازار طلا و ارز با کنترل و نظارت آنلاین حسابهای بانکی و استفاده از درآمدهای مالیاتی برای حمایت از بخش‌های تولیدی و مولد نیز ضرورت دارد.
استفاده از ابزارهای مالیاتی هدفمند، می‌تواند سفته‌بازی را کنترل کند وی با بیان اینکه اجرای سیاست‌های اصلاحی و نظارتی در حوزه‌های بانکی، ارزی، بودجه‌ای، مالیاتی و بازار سرمایه، می‌تواند نقش مؤثری در کاهش سفته‌بازی، کنترل تورم، و هدایت نقدینگی به بخش‌های مولد ایفا کند.، یادآورشد: ایجاد شفافیت در تخصیص ارز، نظارت بر صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اصلاح نظام بودجه‌ریزی، از مهم‌ترین اقدامات برای بهبود شرایط اقتصادی است. استفاده از ابزارهای مالیاتی هدفمند، نیز نه‌تنها می‌تواند سفته‌بازی را کنترل کند بلکه می‌تواند به تأمین منابع مالی برای توسعه و حمایت از تولید نیز کمک کند. موفقیت این سیاست‌ها نیازمند اعتمادسازی، شفافیت، ثبات اقتصادی و بهبود فضای سرمایه‌گذاری است. تنها در این صورت می‌توان از استمرار چرخه معیوب اقتصادی جلوگیری و مسیر رشد و توسعه پایدار را هموار کرد.