بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - به گزارش گروه اقتصاد خبرگزاری رسا، در بخش اول این نوشته، موضوع لزوم سرمایه‌گذاری، کارآفرینی با هدف توسعه اقتصادی و اجتماعی در دعای ششم صحیفه سجادیه مورد بررسی قرار گرفت.
امام سجاد(ع) در دعای اول صحیفه سجادیه، مجموعه‌ای از نعمت‌های الهی را معرفی کرده و زبان به حمد خداوند برای اعطای این نعمت‌ها می‌کند، نکته جالب این است که در این دعا، هیچ حاجتی از خداوند درخواست نشده و فقط انسان به حمد می‌پردازد که نشان از اهمیت ویژه حمد دارد.
یکی از نعمت‌های الهی که در این دعا مورد توجه قرار گرفته است، نعمت «سرمایه داشتن» است. «وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی رَکَّبَ فِینَا آلَاتِ الْبَسْطِ، وَ جَعَلَ لَنَا أَدَوَاتِ الْقَبْضِ، وَ مَتَّعَنَا بِأَرْوَاحِ الْحَیَاهِ، وَ أَثْبَتَ فِینَا جَوَارِحَ الْأَعْمَالِ، وَ غَذَّانَا بِطَیِّبَاتِ الرِّزْقِ، وَ أَغْنَانَا بِفَضْلِهِ، وَ أَقْنَانَا بِمَنِّهِ. و همۀ ستایش‌ها مخصوص خداست که در پیکر ما ابزار گشودن اندام را سوار کرد و آلات بستن آن‌ها را قرار داد و ما را با روح‌های مختلف (نباتی و حیوانی و انسانی)، از زندگی بهره‌مند ساخت و اعضای انجام دادن کار را در وجود ما قرار داد و با روزی‌های پاکیزه خوراک داد و با احسانش ما را بی‌نیاز کرد و با عطایش به ما سرمایه بخشید».
در این عبارت، ضمن اشاره به نعمت‌های خداوند که هر کدام از آن‌ها می‌تواند بخشی از سرمایه انسان در طول حیات او باشد، با این عبارت به حمد خدا می‌پردازد که: «وَ أَغْنَانَا بِفَضْلِهِ وَ أَقْنَانَا بِمَنِّهِ، ما را به فضل بی‌نیاز داشت و با عطایش سرمایه بخشید».
کلمه «قَنیه» به معنای سرمایه دادن است و هر انسانی، به مقدار کم یا زیاد از سرمایه‌های مختلفی در بدن مانند توانمندی جسمی، در فکر مانند توان محاسبه‌گری، در هوش مانند قدرت آموزش‌دهی و آموزش‌پذیری، در اعتبار اجتماعی مانند قدرت اعتمادسازی یا اقناع‌سازی، در اخلاق مانند صداقت و امانت‌داری و در دین مانند توجه به حلال و حرام برخوردار است که می‌تواند هر کدام از آن‌ها را تقویت کرده و بیشتر کند، همچنین این توانایی را دارد که از هر کدام از این‌ها یا ترکیبی از چند یا همه آن‌ها، سرمایه‌ای برای خود ایجاد کند و به فعالیت‌های مختلفی در جامعه از جمله فعالیت‌های اقتصادی بپردازد.
هر انسانی که دارای توانایی‌های معمول جسمی، توانایی محاسبه‌گری، آموزش‌پذیری، اعتماد، صداقت، امانت و دیانت باشد، از سرمایه‌هایی برای فعالیت اقتصادی و اجتماعی برخوردار است که می‌تواند حتی بدون نیاز به سرمایه مالی، به فعالیت بپردازد. این شخص کافی است که اموالی را بر اساس امانتداری و اعتماد جهت فروش گرفته و بعد از فروش و کسب سود، مبلغ اموال را عودت دهد. ارزش این سرمایه‌ها به میزانی است که اگر شخصی برخی از این اوصاف مثلا هوش یا صداقت را نداشته باشد، اما دارای سرمایه‌های بسیار کلان مالی باشد، فردی قابل اعتماد برای فعالیت اقتصادی نیست.
به نظر می‌رسد که این سرمایه‌های ذاتی که با آموزش، تجربه، مهارت و تدبیر قابل افزایش و توسعه است، برای رفع نیازهای اقتصادی او کافی باشد، زیرا حضرت با اشاره به همین سرمایه‌ها، با عبارت «وَ أَغْنَانَا بِفَضْلِهِ وَ أَقْنَانَا بِمَنِّهِ، ما را به فضل بی‌نیاز داشت و با عطایش سرمایه بخشید»؛ خداوند را سپاس می‌گوید که او را به فضلش بی‌نیاز کرده است.
در بخش‌های بعدی درباره نحوه استفاده از این سرمایه‌ها برای جلوگیری از اسراف یا به وجود آوردن قرض یا تنگدستی در کهنسالی در دعاهای صحیفه سجادیه سخن خواهیم گفت.
سید علی اصغر حسینی