ایرانیان جهان - همشهری آنلاین - گروه سیاسی: جمهوری اسلامی ایران در برهه‌های مختلف از وزارت امور خارجه و برخی نمایندگان و فرستادگان ویژه به‌عنوان بازوهای دیپلماسی فشرده کشور استفاده کرده است. تلاش‌های خارج از حوزه سکانداری روابط خارجی، در عین حال همواره با هماهنگی وزارت امور خارجه و وزرای امور خارجه صورت گرفته است.
شاخص‌ترین چهره‌های حامل پیام‌های ویژه ایران در برهه‌های حساس سیاست خارجی کشور طیفی از مشاوران و معتمدان رهبر معظم انقلاب، روسای مجالس و برخی مقامات دیگر خارج از وزارت امور خارجه بوده‌اند.
تسهیل‌گر مذاکرات آتش‌بس و توافق چین علی لاریجانی رئیس 3دوره مجلس در برهه‌هایی، نقش فرستاده و نماینده ویژه ایران در برخی ماموریت‌ها را ایفا کرده است. او اواخر آبان‌ماه امسال به بیروت پایتخت لبنان رفت و حمایت رسمی ایران از هرگونه توافق آتش‌بس میان دولت این کشور با رژیم اسرائیل را اعلام کرد.
لاریجانی 8خردادماه1399 پس از 12سال ریاست ادوار مجلس و پایان دوره نمایندگی خود در صحن بهارستان با حکم رهبر معظم انقلاب به‌عنوان «مشاور رهبری» منصوب شد. او 2سال قبل‌تر از این تاریخ وارد یک نقش جدی دیگر هم در مسئولیت‌های سیاسی شده بود: دیپلمات مکمل در پرونده توافقات راهبری ایران و چین. لاریجانی می‌گوید از سال1397 «به امر رهبری» مسئول پرونده چین شده بود و این مسئولیت تا پایان دولت حسن روحانی نیز ادامه داشت.

قرارداد همکاری 25 ساله ایران و چین درنهایت روز شنبه 7فروردین1400 در تهران به امضای محمدجوادظریف وزیر پیشین امور خارجه و وانگ یی وزیر خارجه چین رسید. ظریف همان فروردین‌ماه1400 در توییتی بعد از امضای توافقنامه نوشت «به عنوان فردی که 18ماه پیش نخستین پیش‌نویس برنامه همکاری راهبردی 25 ساله ایران و چین را به همتای چینی پیشنهاد نموده و در این مدت مذاکره را مدیریت کرده و شنبه گذشته (شنبه 7فروردین‌ماه1400) نسخه نهایی را با مجوز دولت امضا کرده‌ام، برخی نکات در این زمینه را به محضرتان تقدیم می‌کنم». او با این مقدمه چکیده توافق را در پاسخ به منتقدان همکاری راهبردی ایران و چین منتشر کرده و از آن دفاع کرده بود.
نماینده ویژه از مجلس 20بهمن‌ماه1399، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس، پیام رهبر معظم انقلاب خطاب به ولادیمیر پوتین را تقدیم رئیس مجلس دومای روسیه کرد. قالیباف درباره این سفر گفته بود هدف از سفر به روسیه ارتقای سطح روابط موجود به سطح راهبردی است.

مامور معتمد احمدی‌نژاد ایران و بحرین با یکدیگر روابط دیپلماتیک ندارند. این روابط جز معدود سال‌هایی مسدود بوده است. این کشور 14دی‌ماه1394 بار دیگر روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع کرد. یک‌بار در آخرین روزهای اسفندماه 1387، منوچهر متکی وزیر امور خارجه وقت دولت محمود احمدی‌نژاد به بحرین سفر کرده بود، ولی چند روز قبل از آن یعنی در ششمین روز اسفندماه صادق محصولی، وزیر کشور دولت نهم در سفری به منامه، پیام محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت ایران را به پادشاه بحرین رسانده بود؛ پیامی که در آن بر آمادگی ایران به‌منظور بهبود مناسبات با کشورهای حوزه خلیج‌فارس و به‌ویژه بحرین تاکید شده بود. به‌دنبال سفر محصولی به منامه، چند روز بعد، خالد بن‌احمد آل‌خلیفه، وزیر امور خارجه وقت بحرین به تهران آمد و با برخی مقام‌های ایرانی دیدار و گفت‌وگو کرد.

وزن موثر روابط همسایگی مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در دهه‌های1360، 1370 و 1380 فرستاده و نماینده ویژه امام خمینی بنیانگذار انقلاب و آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب در سفر به کشورهایی همچون اتحاد جماهیر شوروی سابق و عربستان سعودی بود. او در سفر تاریخی به مسکو در زمان گورباچف رهبر سابق شوروی در سال1368، یک توافق نظامی را پایه‌گذاری کرد.

آیت‌الله هاشمی رفسنجانی حلقه وصل روابط گرم ایران و عربستان سعودی در دوره ریاست‌جمهوری خود تا یک دهه پس از پایان این مسئولیت هم بود. او پس از پایان ریاست‌جمهوری خود 3بار به‌عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در سال‌های 1376، 1384 و 1387 به عربستان سعودی سفر کرد و نقش متعادل‌کننده‌ای در روابط همسایگی این 2رقیب سنتی در منطقه غرب آسیا ایفا می‌کرد. آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با استفاده از نفوذ شخصی و روابط صمیمانه خود با ملک فهد و ملک عبدالله 2پادشاه قبلی سعودی‌ها، تلاش می‌کرد گره از معضلات سیاسی میان ایران و عربستان به‌خصوص در مسئله حج باز کند.
همیشه دیپلمات علی‌اکبر ولایتی تا 2دهه پس از پایان مسئولیت خود در وزارت امور خارجه، به‌عنوان مشاور امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب حامل برخی پیام‌ها در سفر به کشورهایی همچون فرانسه، سوریه و روسیه بود. او از سال1360 تا 1376 به‌مدت 16سال وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از جمله در برهه جنگ تحمیلی 8ساله بود. شورای امنیت سازمان ملل در بحران‌سازی علیه برنامه هسته‌ای ایران، 6قطعنامه در فاصله سال‌های 1385 تا 1389 علیه ایران صادر کرد. علی‌اکبر ولایتی در این بحبوحه طی ماموریتی در سال1386 به فرانسه سفر می‌کند و با سارکوزی رئیس‌جمهور وقت فرانسه و برخی مقامات دیگر فرانسوی دیدار می‌کند. مسائل هسته‌ای ایران مهمترین بحث این دیدار بود.

مذاکرات یک چهره امنیتی مصطفی پورمحمدی وزیر سابق دادگستری، امسال در جریان تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم به نقش مذاکراتی خود در مقام جانشین سابق وزارت اطلاعات اشاره کرده و گفته بود «در دوره ریاست‌جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی، ابتدا معاون بررسی‌های استراتژیک امنیت ملی شدم که بیشتر کار تحلیل‌گری می‌کردم. یک سال به این صورت گذشت و پس از آن رئیس اطلاعات خارجی و جانشین وزیر اطلاعات شدم. سال1374، صدام‌حسین نامه‌ای به آقای هاشمی رئیس‌جمهور نوشت که ما قطعنامه1975 را که پاره کردیم، دوباره اجرا خواهیم کرد. روابط اطلاعاتی ما برای آزادی اسرا با عراق آغاز شده بود و من مسئول پیگیری آزادی اسرا بودم. بنا شد من به عراق بروم، وقتی با آقای هاشمی رئیس‌جمهور ملاقات کردم، ایشان گفت اگر بتوانی با صدام‌حسین رئیس‌جمهور عراق ملاقات کنی، موضوع مهمی است و تو تلاش کن موضوع قطعنامه را جلو ببری و مسئله آزادی اسرای باقیمانده را هم حل کن و نگذار چیزی بماند.

کد خبر 903304 برچسب‌ها محمد باقر قالیباف خبر ویژه مصطفی پور محمدی علی‌ اکبر ولایتی محمدجواد ظریف علی لاریجانی صادق محصولی