بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - به گزارش خبرنگار سیاسی ایونا به نقل از انتخاب,سلام و عرض ادب دارم خدمت شما آقای دکتر علی لاریجانی و مخاطبان گرامی.
شما اخیراً سفری مهم به سوریه و لبنان داشتید که بازتاب‌های زیادی به دنبال داشت و تحلیل‌ها و تفسیرهای مختلفی از آن صورت گرفت. خودتان نیز اشاره کرده‌اید که حامل پیامی برای آقای بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، و نبیه‌بری، رئیس پارلمان لبنان بودید.
آیا امکان دارد که به صورت کلی درباره محتوای این پیام صحبت کنید (نه وارد جزئیات آن شوید) و آیا پس از ارسال این پیام، اقداماتی صورت گرفته یا پاسخ‌هایی دریافت کرده‌ایم؟
علی لاریجانی: پیام مقام معظم رهبری برای سوریه و لبنان حاوی نکات مهم است
علی لاریجانی در ابتدای صحبت خود با ابراز تشکر از خبرگزاری تسنیم و تبریک دیدار گفت که پیام اخیر به سوریه و لبنان از جانب مقام معظم رهبری ارسال شده و حاوی نکات مهمی برای این دو کشور در شرایط کنونی است. وی افزود که رهبری در این مقطع زمانی ضروری دیدند که این پیام منتقل شود. لاریجانی با اشاره به اصول ادب سیاسی، تأکید کرد که در حال حاضر نمی‌تواند جزئیات پیام را افشا کند، زیرا این پیام به دیگر افراد مرتبط است و اگر آنها مصلحت بدانند که بخشی از آن را اعلام کنند، اختیار آن با خودشان است.
وی با اشاره به اهمیت امانت‌داری در انتقال پیام، اظهار داشت که روح کلی پیام بر شرایط امروز تاکید دارد و در آن اشاره شده است که همان عواملی که در گذشته باعث موفقیت شده، همچنان باید در نظر گرفته شوند. لاریجانی همچنین بیان کرد که امید دارد این پیام کاملاً جایگاه خود را پیدا کند و با توجه به استقبال طرف‌های مقابل، احتمالاً این اتفاق خواهد افتاد. در این پیام، ایده‌هایی برای حل مسائل و تقویت استقامت در مسیر پیش‌رو نیز مطرح شده است.
علی لاریجانی: واکنش مثبت بشار اسد و نبیه بری به پیام ایران و تحلیل بمباران دمشق
علی لاریجانی در پاسخ به سوالاتی درباره پیام مکتوبی که به بشار اسد و نبیه بری ارسال شده، تأکید کرد که هر دو رهبر با احترام از این پیام استقبال کرده‌اند. وی توضیح داد که برای بشار اسد و نبیه بری مهم بوده که ایران در بالاترین سطح از حرکت مقاومت حمایت کرده و همچنان با حساسیت مسائل منطقه را دنبال می‌کند. این پیام به عنوان یک حمایت معنوی و استراتژیک از طرف ایران به ویژه در شرایط پیچیده کنونی مورد توجه قرار گرفت.
در ادامه، لاریجانی به بمباران خیابان المزه دمشق توسط رژیم صهیونیستی اشاره کرد که در زمان دیدار وی در آن مکان رخ داد. وی توضیح داد که به طور رسمی هیچ اطلاع دقیقی از هدف رژیم صهیونیستی نداشته، اما تحلیل‌هایی که مطرح شده‌اند، این فرض را تقویت می‌کنند که رژیم صهیونیستی قصد داشت پیامی را ارسال کند یا اقدامی در راستای تهدید انجام دهد. وی همچنین اشاره کرد که این اقدام در لبنان از طریق حضور پهپادها نیز تکرار شد.
لاریجانی با رد هرگونه تاثیرگذاری بر روند مذاکرات یا اقدامات ایران، به تحلیل خود از این بمباران پرداخت و گفت: "اگر هدفشان ارسال پیام باشد، پیام آن‌ها چه بوده است؟! آیا می‌خواهند نشان دهند که آنقدر قوت دارند که می‌توانند در زمان ملاقات شما و در نزدیکی مکان دیدار شما بمباران کنند؟" وی همچنین اشاره کرد که از پیش مشخص بود که رژیم صهیونیستی قادر به انجام چنین حملاتی در سوریه است، بنابراین نیازی به این اقدام نبود. او در نهایت افزود که ایران به مسیر خود ادامه خواهد داد و رژیم صهیونیستی نیز باید کار خود را انجام دهد.
علی لاریجانی: اقدامات اسرائیل به ضرر خودشان است؛ فشارها تاثیری نخواهد داشت
علی لاریجانی در پاسخ به سوالاتی درباره تحرکات رژیم صهیونیستی در سوریه و لبنان تاکید کرد که چنین اقداماتی نه تنها تاثیر مثبتی بر اسرائیل نخواهد داشت، بلکه به ضرر خودشان تمام می‌شود. وی گفت: "ما به اسرائیل می‌گوییم که حتی در بدترین شرایطی که شما ایجاد می‌کنید، ما کار خودمان را ادامه می‌دهیم؛ این کار شما چه حاصلی برایتان خواهد داشت؟!" لاریجانی افزود که در برابر فشارهای اسرائیل، ایران مسیر خود را با قاطعیت ادامه خواهد داد.
لاریجانی همچنین به تلاش‌های اسرائیل برای فعال کردن دوباره گروه‌های تروریستی در جنوب سوریه علیه دولت بشار اسد اشاره کرد و گفت: "این احتمال وجود دارد که اسرائیلی‌ها از طریق آمریکا بخواهند چنین اقدامی انجام دهند تا هم ضربه‌ای به دولت سوریه وارد کنند و هم محور مقاومت در سوریه و لبنان را به خود مشغول کنند. این تلاش‌ها همچنین می‌تواند به اسرائیل این امکان را بدهد که در لبنان دست بازتری برای ضربه زدن داشته باشد." وی اضافه کرد که این موضوع نه تنها از دید مسئولان سوریه پنهان نبوده، بلکه درباره آن نیز صحبت شده است.
با این حال، لاریجانی بر این نکته تاکید کرد که این اقدامات تاثیری چندانی نخواهد داشت، چرا که اسرائیل در واقع در جای دیگری دچار مشکل است و هر نوع فتنه‌ای که ایجاد کنند، به جایی نخواهد رسید. او همچنین اشاره کرد که در نهایت باید دید که آیا نتانیاهو توانسته است در راستای تئوری "خاورمیانه جدید" خود اقدامی موثر انجام دهد یا خیر.
در پایان، لاریجانی به برخی گمانه‌زنی‌ها در مورد همگرایی منافع کشورهایی مانند ترکیه و عربستان سعودی با اسرائیل در سوریه اشاره کرد و گفت که چنین احتمالاتی مطرح شده، اما باید دید که در عمل این کشورها در سوریه چگونه عمل خواهند کرد.
علی لاریجانی: تلاش ایران برای نزدیکی بیشتر کشورهای اسلامی در شرایط کنونی
علی لاریجانی در پاسخ به سوالات درباره تحرکات منطقه‌ای و روابط ایران با ترکیه و عربستان، به جنبه‌های مثبت این روابط در شرایط فعلی اشاره کرد و گفت: "ترکیه و عربستان کشورهای اسلامی هستند و ممکن است در گذشته برخی اشتباهات کرده باشند، اما امروز موضع آنها بر کمک به سوریه متمرکز است، هرچند که دلایل مختلفی می‌تواند پشت این تغییر موضع باشد." لاریجانی افزود که در موضوع ترکیه، علی‌رغم برخی اختلافات، با علامت‌هایی که از سوی آقای اردوغان دریافت کرده‌اند، تمایل به کاهش تنش‌ها و رسیدن به راه‌حل‌های دیپلماتیک وجود دارد. وی این رویکرد را معقول و مثبت ارزیابی کرد و اظهار داشت که ایران نیز از این فرایند حمایت می‌کند تا اختلافات ترکیه و سوریه به‌طور دیپلماتیک حل شود، چرا که درگیری‌های نظامی به نفع هیچ‌کدام از کشورها نیست.
وی همچنین بر لزوم همگرایی بیشتر کشورهای اسلامی تاکید کرد و گفت: "فضا و شرایط کنونی اقتضا می‌کند که کشورهای اسلامی به یکدیگر نزدیکتر شوند، حتی اگر در برخی مسائل اختلافاتی وجود داشته باشد." لاریجانی افزود که ایران از برخی تحرکات منطقه‌ای که اشاره شده، بی‌اطلاع نیست و در عین حال، تأکید کرد که باید به جنبه‌های مثبت این روابط توجه کرده و به همگرایی کشورهای منطقه کمک کرد.
در ادامه، لاریجانی به دیدارهای خود در لبنان اشاره کرد و از ملاقات با آقای نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان، به عنوان یک دیدار مهم یاد کرد. وی همچنین درباره ملاقات خود با آقای نجیب میقاتی، نخست‌وزیر لبنان، گفت: "این دیدار از اهمیت مضاعفی برخوردار بود، زیرا اخیراً برخی انتقادات نادرست نسبت به ایران از سوی آقای میقاتی مطرح شده بود که به نظر می‌رسد ناشی از سوءتفاهماتی در خصوص موضع ایران باشد."
علی لاریجانی: تلاش ایران برای حمایت از منافع مردم لبنان و رفع سوءتفاهم‌ها
علی لاریجانی در پاسخ به سوالاتی درباره دیدار خود با نخست‌وزیر لبنان، آقای نجیب میقاتی، گفت که از گفتگو با وی به این نتیجه رسید که آقای میقاتی یک شخصیت سیاسی ملی و تحلیل‌گر خوبی است که به دنبال منافع لبنان است. لاریجانی افزود که ایران نیز در کنار دولت، مردم و مقاومت لبنان ایستاده است، زیرا هدف ایران تضمین منافع مردم لبنان است و نه یک بحث مذهبی. وی تصریح کرد که حمایت از حزب‌الله به دلیل نقشی است که این گروه در مقابله با رژیم صهیونیستی ایفا می‌کند، اما ایران احترام ویژه‌ای برای دیگر گروه‌ها و فرقه‌های لبنان نیز قائل است. لاریجانی تأکید کرد که در دیدارشان این موضع روشن شد و گفتند که ایران مسیر حمایت از منافع کلی مردم لبنان را درست می‌داند.
وی همچنین به موضوع کمک‌های ایران به مردم لبنان اشاره کرد و گفت که در این دیدار بحث‌هایی در مورد نحوه انتقال این کمک‌ها به دست مردم لبنان صورت گرفت. لاریجانی افزود که کمک‌های ایران به لبنان به‌درستی انجام شده و به نفع مردم لبنان است.
در ادامه، لاریجانی به تحلیل‌هایی اشاره کرد که آمریکا و برخی گروه‌ها در لبنان به ویژه گروه‌هایی مرتبط با سمیر جعجع و کتائب، با هدف تضعیف حزب‌الله و تغییر معادلات سیاسی در لبنان، دنبال می‌کنند. وی گفت که آمریکا و اسرائیل، همراه با برخی کشورها مانند فرانسه، در تلاش هستند تا حزب‌الله را از معادلات سیاسی لبنان حذف کنند و به نوعی ثبات سیاسی این کشور را برهم بزنند. لاریجانی این اقدامات را در راستای نقشه‌هایی برای تغییر وضعیت لبنان دانست.
علی لاریجانی: تحرکات رژیم صهیونیستی در لبنان بی‌نتیجه خواهد ماند
علی لاریجانی در پاسخ به سوالاتی درباره تحرکات رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی در منطقه، اظهار داشت که بسیاری از تحلیل‌ها و اهداف مطرح‌شده در گذشته، امروز دیگر مرتبط با واقعیت‌های میدانی نیستند. وی توضیح داد که پیش از این، اسرائیل تصور می‌کرد که می‌تواند به‌راحتی حزب‌الله را تضعیف کند و حتی برخی از کشورهای عربی و اروپایی نیز این ادعاها را پذیرفته بودند، اما اکنون شرایط به‌طور کامل تغییر کرده است.
لاریجانی ادامه داد که حزب‌الله پس از ضربه‌های اولیه، به‌سرعت توانسته است نیروهای خود را بازسازی کرده و با روحیه بالا به مقابله ادامه دهد. وی تأکید کرد که رژیم صهیونیستی به دلیل ناآگاهی از قدرت و مقاومت حزب‌الله، در شرایط فعلی دچار سردرگمی و شکست شده است. لاریجانی گفت که امروز اسرائیل توان پیشروی ندارد و حتی با وجود تلاش‌های مستمر، قادر به پیروزی در میدان جنگ نیست.
وی همچنین به ترفندهای رسانه‌ای و دیپلماتیک اسرائیل و کشورهای غربی اشاره کرد که تلاش دارند تا از طریق اطلاعات غلط و تصمیمات نادرست، بر کشورها فشار بیاورند تا از حمایت از نیروهای مقاومت خودداری کنند. لاریجانی معتقد است که این تحرکات دیگر تأثیری در وضعیت میدانی نخواهد داشت و در آینده نزدیک، حقیقت وضعیت منطقه بیشتر آشکار خواهد شد.
وی همچنین با اشاره به تحرکات رژیم صهیونیستی در بحث آتش‌بس، افزود که این تلاش‌ها نشان می‌دهد که اسرائیل در میدان نبرد شکست خورده است و امروز حزب‌الله به‌عنوان یک نیروی محکم و موثر در دفاع از امنیت لبنان و منطقه شناخته می‌شود.
علی لاریجانی: حذف حزب‌الله از معادلات سیاسی لبنان بعید است
علی لاریجانی در پاسخ به سوالی در مورد احتمال کنار گذاشتن حزب‌الله از مناسبات سیاسی لبنان، تأکید کرد که چنین نظریه‌ای را نشنیده است. وی افزود که حزب‌الله یک واقعیت مهم و تأثیرگذار در لبنان است و هیچ یک از مقامات لبنانی تاکنون چنین بحثی را مطرح نکرده‌اند.
لاریجانی تصریح کرد که هرچند لبنان کشوری مستقل است و خود مسئول تصمیم‌گیری‌های داخلی‌اش است، اما به عنوان یک تحلیل‌گر از شرایط موجود، این نکته را بیان می‌کند که حزب‌الله از ظرفیت فکری و تحلیلی قابل توجهی برخوردار است. همچنین، سایر گروه‌ها و احزاب لبنان نیز از عقلانیت و روشن‌بینی برخوردارند و نمی‌خواهند ظرفیت ملی خود را از دست بدهند. در واقع، حزب‌الله امروز به عنوان یک نیروی موثر در دولت لبنان شناخته می‌شود و هیچ نشانه‌ای از تلاش برای حذف این گروه از معادلات سیاسی لبنان وجود ندارد.
علی لاریجانی: حزب‌الله پس از ضربات اسرائیل با روحیه‌ای مضاعف ایستاده است
علی لاریجانی در تأیید سخنانی که از او نقل شده بود، گفت که وقتی به لبنان سفر کرده و جوانان حزب‌الله را دید، متوجه شد که برخلاف انتظار، آنها نه تنها از شکست‌های گذشته خود ناتوان نشده‌اند، بلکه با روحیه‌ای قوی‌تر از قبل به مقاومت ادامه می‌دهند. او توضیح داد که حتی پس از شهادت سید حسن نصرالله و سید هاشم صفی‌الدین، این جوانان به سرعت خود را بازیافته و با عزم راسخ در برابر رژیم صهیونیستی ایستاده‌اند.
لاریجانی اشاره کرد که پس از شنیدن خبر شهادت سید حسن نصرالله، اعضای حزب‌الله ابتدا دچار اندوه شدند، اما بلافاصله با هم هم‌قسم شدند که تا پای جان در مقابل اسرائیل مقاومت کنند. این تحول نشان می‌دهد که ضربات رژیم صهیونیستی نه تنها نتوانسته روحیه حزب‌الله را تضعیف کند، بلکه موجب تقویت اراده و عزم آنها برای مقابله شده است.
او تأکید کرد که اسرائیل باید بداند که با چه نیرویی روبرو است؛ زیرا این نسل از جوانان حزب‌الله با ایمان و اراده‌ای قوی می‌جنگند و این ویژگی آنها را از هر نیرویی متمایز می‌کند. در نهایت، لاریجانی بر اهمیت انعکاس این روحیه شجاعانه و فداکارانه توسط رسانه‌ها تأکید کرد.
علی لاریجانی: حزب‌الله لبنان توانایی‌های خود را از دست نداده است
علی لاریجانی در واکنش به ادعاهای نتانیاهو و مقامات آمریکایی مبنی بر نابودی تجهیزات حزب‌الله لبنان، با لحنی طنزآلود گفت: «پس این تجهیزات را حزب‌الله از مریخ می‌آورد؟» و در ادامه تأکید کرد که هرچقدر جنگ پیش می‌رود، همانطور که در جنگ 33 روزه 2006 حزب‌الله هر روز یک سورپرایز برای اسرائیل داشت، این بار هم اسرائیلی‌ها با اقدامات و ابتکارات جدید حزب‌الله روبه‌رو هستند.
او با اشاره به حملات اخیر حزب‌الله به تل‌آویو با موشک بالستیک گفت: «نتانیاهو ادعا کرده بود که انبارهای موشکی حزب‌الله را نابود کرده، پس این موشک‌ها را از کجا می‌آورند؟ اجنّه آنها را می‌فرستند؟» (با خنده)
لاریجانی افزود که حزب‌الله لبنان تنها به واردات تجهیزات از ایران وابسته نیست. این گروه اکنون به یک تولیدکننده تجهیزات نظامی تبدیل شده است و بسیاری از موشک‌ها و تجهیزات خود را خود تولید می‌کند. او اشاره کرد که حزب‌الله از مهندسان و افراد متخصص برجسته‌ای برخوردار است که با وجود ترور برخی از آنها توسط اسرائیل، توانسته‌اند ظرفیت‌های خود را بازسازی کنند و هنوز بسیاری از امکانات خود را به کار نگرفته‌اند.
در نهایت، لاریجانی پیش‌بینی کرد که حزب‌الله در آینده قادر به دستیابی به موفقیت‌های بیشتری خواهد بود و همچنان تهدید جدی برای رژیم صهیونیستی باقی می‌ماند.
علی لاریجانی درباره طرح آتش‌بس نماینده ویژه آمریکا در لبنان
علی لاریجانی در مورد طرح آتش‌بس نماینده ویژه آمریکا در لبنان، آقای هوکشتاین، گفت که این موضوع مربوط به مردم لبنان و مسئولان این کشور است و باید تصمیمات آنها مورد حمایت قرار گیرد. با این حال، او به برخی نکات مثبت و منفی این طرح اشاره کرد.
لاریجانی اظهار داشت که یکی از نکات مثبت طرح، پذیرش ضرورت آتش‌بس توسط طرف‌های مختلف است. به گفته او، این پذیرش گرچه به دلیل ناکامی‌های میدانی در جریان جنگ‌ها در غزه و لبنان بوده، ولی حرکت مثبتی است چرا که جنگ‌طلبی باید هرچه زودتر پایان یابد و این به نفع تمام منطقه خواهد بود.
او همچنین به نکته مثبت دیگر اشاره کرد که پس از طرح برخی ابداعات غیرمعقول در پیش‌نویس، طرف‌ها تصمیم گرفتند قطعنامه 1701 شورای امنیت سازمان ملل را مبنای کار خود قرار دهند، که این حرکت نیز معقول و مثبت به نظر می‌رسد.
با این حال، لاریجانی یادآور شد که برخی جزئیات و نکات مطرح شده در این طرح هنوز نیاز به بررسی و نقد دارند. او افزود که برخی از این جزئیات توسط مسئولان لبنانی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و باید به دقت حل و فصل شوند.
علی لاریجانی درباره نقش آمریکا در جنگ اسرائیل و غزه
علی لاریجانی در پاسخ به سوالی درباره نقش ایالات متحده در جنگ‌های اسرائیل با غزه و لبنان، تصریح کرد که شکی در حمایت کامل آمریکایی‌ها از اسرائیل و مدیریت کلان جنگ‌ها وجود ندارد. به گفته او، آمریکا از همان ابتدای جنگ 7 اکتبر وارد میدان شده و از طریق کمک‌های نظامی، مالی و اطلاعاتی، راهبری عملیات‌ها را به دست گرفته است.
لاریجانی همچنین اشاره کرد که شواهد فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد آمریکایی‌ها در تمام مراحل جنگ حضور داشته و حتی بعد از شروع عملیات، نمایندگان سنتکام به میدان آمده و با مدیریت وضعیت، اسرائیل را هدایت کرده‌اند. علاوه بر این، لاریجانی تأکید کرد که آمریکا با ارسال تجهیزات و کمک‌های مالی و همچنین رایزنی‌ها، عملاً جنگ را اداره کرده است.
او همچنین افزود که اگر آمریکایی‌ها اراده می‌کردند، می‌توانستند جلوی جنایات اسرائیل در غزه را بگیرند و مانع از کشته شدن 50 هزار نفر بی‌گناه شوند، اما به عمد این کار را نکردند. دلیل این امر به گفته لاریجانی این است که آمریکا به دنبال تحقق اهداف بزرگ‌تری در منطقه است و در بسیاری از عملیات‌ها علیه ایران، پشتوانه اطلاعاتی و نظامی اسرائیل بوده‌اند.
لاریجانی در ادامه به موضوع "جنگ در سایه" اشاره کرد و گفت که آمریکایی‌ها تمایل دارند تا خود را از منظر عمومی دور نگه دارند و دیگران، از جمله اسرائیلی‌ها، را به عنوان عامل اصلی درگیر کنند. او همچنین با اشاره به تماس‌های مقامات اسرائیلی با آمریکایی‌ها، اینطور بیان کرد که علی‌رغم ادعای اسرائیل مبنی بر استقلال در تصمیم‌گیری‌ها، در عمل آمریکا است که تصمیم‌گیری‌ها را هدایت می‌کند.
در نهایت، لاریجانی تأکید کرد که رفتار آمریکا نه تنها در منطقه از سوی مسلمانان پذیرفته نمی‌شود، بلکه این اقدامات باعث تضعیف اعتبار ایالات متحده در منطقه شده و باعث کاهش وجهه آن در میان ملت‌های مسلمان می‌گردد.
علی لاریجانی در گفتگو با المیادین
در گفتگو با المیادین، علی لاریجانی به پرسشی درباره تهدیدات و اقدامات اسرائیل و پاسخ‌های احتمالی ایران اشاره کرد و با شوخ‌طبعی جمله‌ای به یاد ماندنی مطرح کرد. او گفت: «اگر قرار باشد ایران پاسخی به اقدامات اخیر اسرائیل بدهد، باید به فکر عملیات وعده صادق 4 باشد». او توضیح داد که این جمله صرفاً به شوخی بیان شده بود و در پاسخ به سؤالی که از او درباره تجهیزات و ضربات اسرائیل شده بود، این نکته را مطرح کرده که آمریکا پشت بسیاری از اقدامات اسرائیل قرار دارد و اسرائیل نمی‌تواند به تنهایی این اقدامات را انجام دهد. سپس با لبخند افزود: «اسرائیل مانند شاه‌دامادی است که از حمایت آمریکا برخوردار است، اما باید دید آیا می‌تواند از عهده وظایفش برآید!» (خنده)
لاریجانی در ادامه به تغییر رئیس‌جمهور آمریکا اشاره کرد و گفت که برخی در اسرائیل امیدوارند با روی کار آمدن ترامپ، دستشان بازتر شود. او در این باره گفت: «مگر بیشتر از این هم می‌شود دستشان باز شود؟!» و تأکید کرد که هنوز نمی‌توان تحلیل دقیقی از سیاست‌های دولت آینده آمریکا ارائه داد، چرا که ترامپ و تیم او سخنان متفاوتی دارند. اما او افزود که ترامپ ممکن است در سیاست‌های خود تغییراتی داشته باشد و این به منافع ملی آمریکا بستگی دارد.
لاریجانی با اشاره به وضعیت فعلی آمریکا گفت که ممکن است دولت ترامپ متوجه شود که ادامه سیاست‌های دموکرات‌ها در منطقه برای آن کشور به ضرر منافعش تمام شده است و ترجیح دهد که تمرکز خود را از جنگ‌افروزی در منطقه برداشته و به اولویت‌های دیگری بپردازد.
در سوابق کاری شما نکات برجسته‌ای وجود دارد. برای مثال، از اواسط سال 84 تا اواسط 86 مسئول مسائل هسته‌ای بودید و گفته می‌شد که از طریق مدالیتی که با خاویر سولانا، مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به تفاهم رسیده بودید، ایران تقریباً به نتایج مثبتی در این زمینه دست پیدا کرده بود، ولی برخی اتفاقات داخلی مانع از تکمیل این فرایند شد. در دوره‌ای دیگر، شما مسئول پرونده چین بودید و در چارچوب استراتژی کلان جمهوری اسلامی مبنی بر نگاه به شرق اقداماتی انجام دادید که شاید یکی از دستاوردهای آن توافقنامه راهبردی 25 ساله ایران و چین باشد.
حال با توجه به سفر اخیر شما به لبنان که سفری مهم و با بازتاب‌های مثبت فراوان بود، آیا این سفر نشان‌دهنده آن است که شما در این حوزه‌ها فعال‌تر خواهید شد؟ آیا ممکن است در پرونده‌های حساس جمهوری اسلامی در حوزه روابط بین‌الملل مأموریت‌های ویژه‌ای را بر عهده بگیرید؟ یا این سفر تنها یک مورد خاص بوده است؟
علی لاریجانی: در این خصوص نمی‌توانم به طور مشخص اظهارنظری داشته باشم. مأموریت‌هایی که شما به آن اشاره کردید، مانند موضوع چین، به دستور رهبر معظم انقلاب بوده است. البته در گذشته هم در موارد مشابه مشورت‌هایی با ایشان داشته‌ایم، اما در مورد سؤال شما، نمی‌توانم به طور خاص توضیح دهم.
ظاهراً امروز (چهارشنبه 30 آبان 1403) قرار است قطعنامه‌ای در نشست آژانس صادر شود که شامل نکاتی علیه ایران است. به نظر شما آیا اروپا در حال اتخاذ راهبرد جدیدی در برابر ایران است یا این موضوع به اتفاقاتی مربوط می‌شود که در ده‌سالگی برجام پیش آمده است؟ در مجموع، چه اتفاقاتی در ارتباط ایران با آمریکا و اروپا در حال وقوع است؟
علی لاریجانی: به نظر من اشتباهی در حال رخ دادن است که شبیه به اشتباهات گذشته اروپایی‌ها است. به یاد دارم که در ایام جنگ 33 روزه لبنان، آقای کیسینجر مقاله‌ای نوشت که در آن گفته بود بهترین زمان برای صدور قطعنامه‌ای علیه ایران فرا رسیده است. جنگ 33 روزه اتفاق افتاده بود و ما با آقای سولانا در حال مذاکره بودیم و اصلاً بحث قطعنامه علیه ایران مطرح نبود. اما اروپایی‌ها تصمیم گرفتند که قطعنامه‌ای علیه ایران صادر کنند. همان زمان، آقای سولانا با من تماس گرفت و گفت که از این تصمیم متأسف است. به نظر آنها چون ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای شناخته می‌شد و از سوی دیگر جنگ 33 روزه به نتیجه دلخواه غربی‌ها نرسیده بود، تصمیم به صدور قطعنامه علیه ایران گرفتند تا تعادلی در منطقه برقرار کنند.
امروز هم وضعیت مشابهی به وجود آمده است. غربی‌ها فکر می‌کردند که توانسته‌اند غزه و حماس را نابود کنند و حزب‌الله را از صحنه حذف کنند، اما برخلاف تصورشان، نتایج متفاوتی به وقوع پیوست. به همین دلیل، تصمیم به صدور قطعنامه علیه ایران گرفته‌اند. در واقع، این اقدام تکرار همان اشتباهات گذشته است.
چرا می‌گویم اقدام آن‌ها اشتباه است؟
چون یک بار در گذشته همین کار را کردند، اما نتیجه چه شد؟!
در آن زمان هم قطعنامه‌ای صادر شد و برای ایران الزاماتی نوشته شد، اما همه‌چیز روی کاغذ باقی ماند! ایران کار خود را انجام داد. حالا، در این لحظه، ایران غنی‌سازی را به بیش از 60 درصد رسانده است، در حالی که طبق گفته رئیس‌جمهور آمریکا، قرار بود ایران را از ساخت حتی یک سانتریفیوژ منصرف کنید! آیا این اتفاق افتاد؟ نه! شما موفق نشدید. پس چرا دوباره همان اشتباهات را تکرار می‌کنید، در حالی که می‌توانید با ایران مذاکره کنید و راه‌حل منطقی پیدا کنید؟
اگر به عقب برگردیم و ببینیم طی چند سال گذشته حرف آمریکایی‌ها با ایران چه بوده است، می‌بینیم که گفته‌اند: "ما توافق قبلی را قبول نداریم." (بگذریم که این حرف اصلاً قابل پذیرش نیست، چون در نهایت یک توافق صورت گرفته بود و برجام امضا شده بود). آنها از توافق خارج شدند، ولی این خروج به نفع شما که نشد، بلکه هزینه‌هایی برای ما به همراه داشت. در مقابل این هزینه‌ها، ایران غنی‌سازی خود را افزایش داد و تجهیزاتش را نوسازی کرد.
آمریکایی‌ها می‌خواستند بگویند که ایران تسلیم خواهد شد، اما ایران تسلیم نشد.
غربی‌ها برای ما مشکلاتی ایجاد کردند و به توسعه ما آسیب زدند، اما ایران تسلیم نشد. این ویژگی ایران است؛ ایران کشوری با تمدن عمیق و مردمی با تربیت خاص است. چرا تاکنون این را متوجه نشده‌اید؟!
طبیعی است که اگر حرف منطقی بزنید، ایرانی‌ها آن را می‌پذیرند، اما اگر حرف نادرست و نامعقولی بزنید، ایران در مقابل شما می‌ایستد.
نتیجه رفتار اشتباه شما این شد که ایران در حال حاضر از نظر غنی‌سازی به سطح بالاتری رسیده است.
برخی معتقدند که ایران باید واکنش شدیدی نسبت به صدور قطعنامه‌های ضدایرانی نشان دهد. همچنین شنیده‌ایم که ایران قصد دارد از روش‌هایی مانند گازدهی به سانتریفیوژهای بیشتر برای پاسخ به این قطعنامه‌ها استفاده کند. برخی دیگر نیز بر این باورند که به دلیل رفتارهای اروپا و آمریکا در منطقه، به‌ویژه وحشی‌گری رژیم صهیونیستی، باید دکترین هسته‌ای خود را تغییر داده و از خط قرمزهای قبلی عبور کنیم. دیدگاه شما در این زمینه چیست؟
علی لاریجانی: به نظر من، در موضوع هسته‌ای برای طرفین تقریباً روشن است که وضعیت چگونه است. نه لازم است که ما تصویری جدید از خود نشان دهیم و نه آنها باید روش‌های غلط گذشته را دوباره تکرار کنند.
نکته‌ای که باید توجه کرد این است که آیا پرونده هسته‌ای ایران را حقوقی می‌بینند یا سیاسی. اگر غربی‌ها طبق ادعای خود، پرونده ایران را در آژانس به‌عنوان یک پرونده حقوقی می‌دانند، باید اجازه دهند آژانس کار حرفه‌ای خود را انجام دهد و نه اینکه به‌طور آشکار در کار آژانس دخالت کنند. برای مثال، به محض اینکه مذاکره‌ای آغاز می‌شود، آژانس در گزارش‌های خود انعطاف نشان می‌دهد، اما اگر مذاکرات سیاسی نباشد، گزارش‌ها به‌طور جدی سخت‌تر می‌شود. این یعنی پرونده هسته‌ای ایران در یک ساختار سیاسی دنبال می‌شود و اگر چنین باشد، آژانس هیچ جایگاهی ندارد و گزارش‌های آن دیگر اعتبار ندارد.
اگر آنها نتوانند نگرانی‌های ما را برطرف کنند، به‌ویژه در مسائل اقتصادی، آیا ما باید نگرانی‌های آنها را رفع کنیم؟
علی لاریجانی: وقتی آنها هیچ اقدامی برای حل مسائل نمی‌کنند، طبیعی است که ایران هم هیچ اقدامی نخواهد کرد. حتی اگر در موضوع هسته‌ای رفتار لجوجانه‌ای داشته باشند، معتقدم که غربی‌ها قادر به فشار بیشتر اقتصادی علیه ایران نیستند، چون آنچه در توان داشتند را علیه ایران به کار برده‌اند. به عبارت دیگر، کفگیرشان به ته دیگ خورده است.
برای مثال، بیایید فکر کنیم که چه اقدام جدیدی می‌خواهند انجام دهند؟ در همین مدت اخیر چند بار ایران را تحریم کرده‌اند. افراد مانند آقایان جنتی یا ظریف را هم تحریم کرده‌اند. در این تحریم‌ها چه فایده‌ای بوده و چه ضرری به ایران وارد کرده‌اند؟ بیشتر این تحریم‌ها جنبه بازی با افکار عمومی دارند.
مهم‌ترین نکته‌ای که این روزها از آمریکایی‌ها می‌شنویم این است که ادعا می‌کنند دولت بایدن جلوی فروش نفت ایران را نمی‌گرفت و به نوعی آن را تسهیل می‌کرد، ولی امروز ترامپ می‌تواند این روند را متوقف کند. نظر شما در این زمینه چیست؟
علی لاریجانی: اینطور نیست که آمریکایی‌ها می‌گویند. در دولت بایدن هم تا جایی که ممکن بود، فروش نفت ایران را محدود کردند، اما ایران راه‌هایی برای فروش نفت خود پیدا کرد. اگر دقت کنید، در دنیای امروز حتی سخت‌ترین سلاح‌ها هم قاچاق می‌شود؛ پس آیا امکان جابه‌جایی دیگر کالاها وجود ندارد؟!
به نظرم، اگر افراد واقع‌بین باشند، می‌دانند که در دنیای سیاست دیگر این روش‌ها کارساز نیست. ایران کشوری بزرگ است با ظرفیت‌های فراوان، و اگر فشارهایی هم به ما وارد کنند، در نهایت به همین وضعیت کنونی می‌رسیم و چیزی بیشتر از این نمی‌توانند انجام دهند.
صحبت از فشارهای جدید بیشتر یک ژست رسانه‌ای است، چون بیشتر این تحریم‌ها قبلاً اعمال شده بود. البته باید تأکید کنم که منظور من این نیست که از این وضعیت یا تحریم‌های جدید استقبال می‌کنیم. نه! بهترین مسیر برای همه، از جمله منافع ملی ما، غربی‌ها و حتی آمریکا، همان مسیر مذاکره و حل مسئله است.
اما اگر طرف مقابل به میز مذاکره نیاید و شرایط ما را قبول نکند، نباید از این بابت ناامید شویم، چون مسئله‌ای غیرقابل حل پیش نخواهد آمد.
درست است که سازمان ملل هنوز ما را تحریم نکرده، اما تحریم‌های آمریکا به دلیل نفوذ گسترده‌اش معادل همان تحریم‌های سازمان ملل است. بسیاری از کشورهای دیگر هم که ظاهراً ما را تحریم نکرده‌اند، عملاً به تحریم‌های آمریکا عمل می‌کنند. حتی برخی کشورهای دوست ما که با ما همکاری می‌کنند، گاهی از ترس تحریم‌های آمریکا در روابط تجاری خود با ما احتیاط می‌کنند.
امروز شرایط تغییر کرده است. در گذشته تنها ما تحریم بودیم، اما حالا کشورهایی مانند روسیه و دیگران هم تحت تحریم هستند. به نوعی، یک گروه از کشورهای تحریم‌شده تشکیل شده که با هم روابط تجاری دارند و با یکدیگر مراوده می‌کنند.
نکته مهم این است که چگونه می‌خواهند کشوری مانند ایران را تحریم کنند که با کشورهای متعدد و مختلف منافع مشترک دارد؟ به نظر می‌رسد هدف اصلی ایجاد ترس و اضطراب در دل مردم ایران باشد.
احتمالاً در دوره ترامپ، مناسبات اروپا با آمریکا متفاوت از گذشته خواهد شد؛ همان‌طور که در دوره اول ریاست‌جمهوری او این مسئله واضح بود. اما در دوره بایدن، همگرایی بیشتری میان اروپا و آمریکا مشاهده شد.
سوالی که پیش می‌آید این است که آیا واگرایی احتمالی در دولت کنونی ترامپ، که در حال حاضر هم نشانه‌هایی از آن دیده می‌شود، می‌تواند مناسبات جهانی را تغییر دهد؟
ما به ترامپ خوشبین نیستیم و با او دشمنی داریم، به‌ویژه پس از ترور حاج قاسم که نوعی پدرکشتگی برای ما ایجاد کرد. با این حال، ممکن است برخی از تحولات و روندهای جهانی به‌گونه‌ای پیش بروند که برخلاف خواسته‌های اروپایی‌ها و حتی اسرائیل باشد. به عنوان مثال، به نظر می‌رسد که در جنگ اوکراین تغییراتی رخ خواهد داد. بسیاری از کارشناسان غربی معتقدند که جنگ اوکراین برای اروپایی‌ها به نوعی جنگ آخرالزمانی محسوب می‌شود که می‌تواند معادلات جهانی را تغییر دهد و نظم جهانی را به هم بریزد. به نظر شما، با آمدن ترامپ، برخی مسائل در اروپا، روسیه و موضوع اوکراین تغییر خواهد کرد؟
علی لاریجانی: مسئله اوکراین برای اروپایی‌ها اولویت بالایی دارد. برای آمریکایی‌ها در دوران دموکرات‌ها نیز این موضوع مهم بود، اما اکنون ممکن است اولویت کمتری داشته باشد. من هم فکر می‌کنم جنگ اوکراین، جنگی حیثیتی برای هم روسیه و هم اروپا است و نمی‌توان با مانورهای فعلی آن را خاتمه داد. ممکن است آمریکایی‌ها از جنگ اروپا و اوکراین کمی عقب‌نشینی کنند، اما نزاع‌های داخلی در اروپا بیشتر شود، چون این مسئله برای آن‌ها همچنان جدی است.
با شما موافقم که مسئله هسته‌ای ایران تنها یکی از مسائل موجود در صحنه بین‌المللی است و چندین پرونده دیگر نیز وجود دارد که باعث ایجاد شکاف‌های عمیق بین طرف‌ها می‌شود. موضوعاتی مثل چین و اوکراین، که برای آن‌ها نیز مسئله‌ساز هستند.
علی لاریجانی: بله، موارد دیگری هم وجود دارد که برای آن‌ها مهم است. بنابراین، در چنین شرایطی باید تصمیمات خود را با توجه به این مسائل بگیریم. به‌طور کلی، برداشت من این است که ما باید همیشه طرفدار مذاکره باشیم.
آیا مذاکره مستقیم با آمریکایی‌ها در حال حاضر به مصلحت است؟
علی لاریجانی: مذاکره همیشه وجود داشته است؛ حتی در زمان شهید رئیسی نیز مذاکراتی انجام می‌شد. اما آن زمان یک اتاق بود و یک نفر حرف‌های ما را می‌شنید و منتقل می‌کرد. بنابراین، مذاکره با آمریکایی‌ها وجود داشت، ولی اینکه در چه زمانی مذاکره صورت گیرد، بستگی به منافع ملی ما دارد. ممکن است مسئولان فعلی مصلحت ندانند یا اینکه در شرایطی خاص در آینده این مسیر را بپذیرند.
ما در بیان نظراتمان هیچ پرهیزی نداریم، چون بر اساس یک منطق عمل می‌کنیم و هر جا که مذاکره به نفع منافع ملی‌مان باشد، آماده مذاکره خواهیم بود.
یادم است زمانی که در عراق تقاضای مذاکره مطرح شد، بررسی کردیم که این مذاکرات به نفع ما است، چون هدف ما آرام کردن فضا در عراق بود. در آن شرایط، مذاکره را پذیرفتیم.
آقای امیرعبداللهیان هم در آن زمان مسئول بودند.
علی لاریجانی: بله.
همچنین در بن برای بحث افغانستان هم مذاکراتی صورت گرفت.
علی لاریجانی: بله، در عراق آقای امیرعبداللهیان محور اصلی بودند و چند نفر دیگر هم در مذاکرات شرکت داشتند. مذاکره همواره بر اساس منافع ملی ما پیش می‌رود؛ به این معنا که وقتی مذاکره به نفع کشور باشد، انجام می‌شود.
شما در دولت آقای رئیسی از پرونده چین که مسئولیت آن را بر عهده داشتید، خارج شدید و پرونده به آقای مخبر واگذار شد. این تغییر به چه دلیل بود؟ آیا این تصمیم شما بود یا احساس کردید که دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد؟ همچنین آیا ممکن است دوباره این پرونده‌ها را در دست بگیرید، به ویژه پرونده هسته‌ای ایران؟ شایعاتی هست که ممکن است شما به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی یا در سمتی دیگر این پرونده‌ها را مجدد پیگیری کنید.
علی لاریجانی: این صحبت‌ها بیشتر در رسانه‌ها مطرح می‌شود.
نه در زمان آقای رئیسی از من خواسته شد که پرونده چین را ادامه بدهم و نه در دولت فعلی چنین درخواستی مطرح شد، بنابراین موضوع منتفی است. افراد شایسته‌ای هستند که می‌توانند این امور را دنبال کنند. دبیر محترم فعلی شورای عالی امنیت ملی نیز فردی تلاشگر است و من از سال‌ها پیش ایشان را به خوبی می‌شناسم.
پس واگذاری پرونده به این دلیل بود که از شما خواسته نشد که این کار را ادامه بدهید.
علی لاریجانی: بله، درست است.
اگر درخواست شود که این موضوع را ادامه دهید، آیا حاضر به این کار خواهید بود؟
علی لاریجانی: در جایی که به منافع ملی کشور مرتبط باشد و توانایی حل مسائل را داشته باشم، از قبول مسئولیت خودداری نمی‌کنم. اما همانطور که قبلاً اشاره کردم، مهم این است که این امور راهبردی به درستی مدیریت شوند. مدیران توانمندی وجود دارند که قادر به اداره این مسائل هستند و نیازی به حضور من در این زمینه نیست.
درباره پاسخ ایران به اقدامات رژیم صهیونیستی بحث‌هایی مطرح شده است. برخی معتقدند که باید پاسخی جدی به اسرائیل بدهیم، در حالی که برخی دیگر می‌گویند چون اقدام اسرائیل چندان بزرگ نبوده، نیازی به واکنش گسترده نیست. از طرفی، تحلیل‌هایی هم وجود دارد که ایران باید محاسبات اسرائیل را طوری تغییر دهد که بازدارندگی کامل حفظ شود. نظر شما در این زمینه چیست؟
علی لاریجانی: این مسئله بسیار مهم است و مسئولان مربوطه با دقت آن را دنبال می‌کنند تا پاسخی که به اسرائیل داده می‌شود، ویژگی‌های مورد نظر شما را داشته باشد. در کل، من فکر می‌کنم این موضوع باید به مسئولان نظامی واگذار شود تا تصمیم درست را بگیرند. من مطمئنم که در مورد راهکارهای مختلف تفکر می‌کنند. اما این مسئله‌ای نیست که بتوان آن را به طور علنی و در رسانه‌ها مطرح کرد، چرا که به امنیت ملی مربوط می‌شود و نیاز به دقت نظر و رعایت برخی اصول پنهان‌کاری دارد.
پس اصل تنظیم محاسبات اسرائیل همچنان باقی است؟
علی لاریجانی: بله، این اصل همچنان پابرجاست و در مطالعه نحوه اجرای آن باید دقت لازم صورت گیرد. علی لاریجانی: فشارهای جدید فقط ژست رسانه‌ای است؛ مذاکره بهترین راه حل
علی لاریجانی، رئیس پیشین مجلس شورای اسلامی، در واکنش به تحریم‌های جدید علیه ایران گفت که صحبت از اعمال فشارهای جدید تنها یک ژست رسانه‌ای است، چرا که بسیاری از این تحریم‌ها قبلاً اعمال شده بودند. او با تاکید بر این که از این وضعیت و تحریم‌ها استقبال نمی‌کند، تصریح کرد که بهترین مسیر برای حل مشکلات، مذاکره و گفت‌وگو است. لاریجانی معتقد است که مذاکرات نه تنها به نفع ایران بلکه به نفع کشورهای غربی و حتی ایالات متحده است و می‌تواند راه‌حلی سودمند برای همه طرف‌ها باشد. این سخنان او به نوعی دعوت به دیپلماسی و حل مسائل از طریق تعامل سازنده با جامعه بین‌المللی است.