بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - استاد دانشگاه آلاباما آمریکا می‌گوید: با توجه به انزوای نسبی کنونی مسکو، نیاز باز کردن مسیر‌های تجاری و تجاری بیشتر، و تقویت روابط و حضور در آسیای مرکزی، قفقاز و خاورمیانه گسترده تر، این توافق را برای روسیه حائز اهمیت می‌سازد.
، مسعود پزشکیان و ولادیمیر پوتین رؤسای جمهور ایران و روسیه عصر امروز جمعه 28 دیماه در آیینی در کاخ کرملین، معاهده مشترک جامع راهبردی دو کشور را امضا کردند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
بنا بر اعلام قبلی منابع رسمی و دیپلماتیک، این معاهده با یک مقدمه و 47 بند در سفر رسمی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به مسکو توسط پزشکیان و پوتین به امضا رسید؛ سندی که به گفته رؤسای جمهور دو کشور، گشایشی در همکاری‌ها به ویژه مناسبات اقتصادی تهران و مسکو خواهد بود.
این معاهده متن به روز رسانی شده سندی است که تهران-مسکو در سال 1379 با عنوان موافقت‌نامه اساس روابط متقابل و اصول همکاری امضا کرده بودند.
در این آیین که در پایان مذاکرات هیأت‌های بلندپایه جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه به ریاست رؤسای جمهور دو کشور برگزار شد، تهران و مسکو بر عزم خود بر گسترش همکاری‌های دوجانبه در قالب سند جدید تأکید کردند.
مسعود پزشکیان در نشست خبری مشترک با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه پس از امضای اسناد همکاری راهبردی دو کشور، اظهار کرد: امیدوارم شاهد فصل جدیدی از همکاری راهبردی بین دو کشور باشیم. روسیه از جایگاهی ممتاز در سیاست همسایگی ایران دارد. در مذاکرات امروز چگونگی گسترش همکاری‌های اقتصادی و تجاری دو کشور مورد رایزنی قرار گرفت، موانع و راه حل‌ها بررسی شد و گفت‌و‌گو‌های مثبتی درباره مسائل منطقه‌ای و بین المللی داشتیم. سند همکاری جامعه فصل جدیدی در رابطه دو کشور خواهد گشود. این سند مسیر توسعه همکاری دو کشور را هموار کند.
«ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه نیز گفت: این همکاری موجب پیشرفت دو کشور خواهد شد. افق‌های زیادی پیش روی دو کشور در زمینه‌های مختلف وجود دارد. همکاری دو کشور در زمینه کشاورزی، تجارت، اقتصاد، نفت، انرژی، حمل و نقل، فرهنگی، گردشگری، علمی و دانشجویی، گسترش خواهد یافت.
درباره این توافق خبرنگار تابناک گفت‌وگویی با پروفسور نادر انتصار، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه می‌آید.
کتاب «سیاست کرد‌ها در خاورمیانه» از جمله آثار شناخته شده انتصار است که ابعاد سیاسی و اجتماعی ادغام کرد‌ها در جریان اصلی زندگی سیاسی-اجتماعی در ایران، عراق و ترکیه را تحلیل می‌کند.
*ایران و روسیه قرارداد همکاری بلندمدت امضا کردند. فکر می‌کنید این توافق چه پیامی برای دولت ترامپ دارد؟
با توجه به پیشروی رئیس جمهور پزشکیان به غرب و اظهارات مکرر وی مبنی بر آمادگی وی برای ورق زدن صفحه جدیدی در روابط ایران با آمریکا، توافق جدید با روسیه را نباید اقدامی منفی برای بهبود روابط ایران با غرب تلقی کرد. اگر پیامی برای ترامپ وجود دارد این است که ایران قصد دارد با همسایگان خود از جمله روسیه و همچنین با غرب رابطه متعادلی داشته باشد. به عبارت دیگر، داشتن روابط خوب با روسیه مانع از روابط عادی با غرب از جمله آمریکا نیست.
*این قرارداد شامل بندی درباره «دفاع مشترک» نمی‌شود. این بدان معناست که این توافق مشابه توافقاتی که روسیه با کره شمالی و بلاروس دارد، نیست. برخی معتقدند نبود چنین بندی راه را برای بهبود روابط ایران با غرب و آمریکا نمی‌بندد. ارزیابی شما چیست؟
من با این ارزیابی موافقم. یکی از قابل توجه‌ترین عناصر توافق ایران و روسیه عدم وجود قرارداد دفاع دسته جمعی است. این یک سیگنال واضح است که ایران قصد دارد موقعیت دفاعی مستقل خود را حفظ کند و درگیر مناقشات نظامی و دفاعی نشود که مستقیماً امنیت ملی و تمامیت ارضی آن را تهدید نمی‌کند.
* چرا در حال حاضر چنین توافقی برای روسیه مهم است؟
با توجه به انزوای نسبی کنونی مسکو، نیاز باز کردن مسیر‌های تجاری و تجاری بیشتر، و تقویت روابط و حضور در آسیای مرکزی، قفقاز و خاورمیانه گسترده تر، این توافق را برای روسیه حائز اهمیت می‌سازد.
*با توجه به احتمال توافق پوتین و ترامپ، در صورت بهبود روابط روسیه با آمریکا، آینده توافق روسیه با ایران چگونه خواهد بود؟ آیا این توافق تحت تأثیر چنین متغیر‌هایی قرار خواهد گرفت؟
اگر روابط ایران و آمریکا در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ بدتر شود یا بهبود نیابد و پوتین و ترامپ روابط نزدیک تری برقرار کنند، توافق همکاری ایران و روسیه تأثیر منفی خواهد گذاشت. به عبارت دیگر، چند تحول خارجی از جمله روابط واشنگتن و مسکو وجود دارد که ممکن است بر توافق اخیر ایران و روسیه تأثیر بگذارد.
*در حال حاضر برخی در مورد همگرایی ایران، روسیه و چین بحث می‌کنند و آن را بلوکی علیه نظم لیبرال می‌دانند. آیا این همگرایی به سطحی از عمق رسیده است که بتوان چنین هدفی را برای آن متصور شد؟ مثلاً آیا رابطه چین و غرب به حدی آسیب دیده است که بخواهد با نظم جهانی مقابله کند؟
پاسخ کوتاه من خیر است. روسیه، چین و ایران در واقع منافع مشترک خاصی در تقویت توسعه یک نظم جهانی چندقطبی بادوام دارند، اما هیچ بلوک محکمی در برابر آنچه «نظم لیبرال» نامیده می‌شود وجود ندارد. علاوه بر این، خود نظم لیبرال به دلیل کمبود‌ها و تضاد‌های درونی خود به تدریج به یک «نظم غیر لیبرال» تبدیل می‌شود.
علاوه بر این، تا زمانی که ترامپ تصمیم نگیرد تنش‌های آمریکا با چین را تا حد غیرقابل قبولی افزایش دهد، روابط واشنگتن و پکن در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ به شدت تغییر نخواهد کرد و چین و آمریکا اختلافات خود را مدیریت خواهند کرد.