ایرانیان جهان - به گزارش اقتصاد نیوز، با درسال های اخیر، ترکیه به طور قابل توجهی جاه طلبی های دریایی اش را در دریای مدیترانه تقویت کرده و هدف این بازیگر اعمال نفوذ و حفاظت از منافع خود در منطقه است. اخیراً، رزمایش ماوی وطن 2025، یک عملیات دریایی در مقیاس بزرگ که بین 7 تا 16 ژانویه در دریای سیاه، دریای اژه و دریای مدیترانه برگزار شد، آرزوهای استراتژیک دریایی آنکارا را به نمایش گذاشت.
این عبارات بخشی از یادداشت منتشر شده در The Cradle است که توسط اقتصاد نیوز در دو بخش ترجمه شده که در ادامه بخش نخست آمده است.
پشت پرده مانور دریایی ترکیه اهمیت استراتژیک تامین امنیت منابع انرژی و مسیرهای تجاری، ترکیه را به رقابت مستقیم با بازیگران منطقه سوق داده و نیروی دریایی این بازیگر را به عنوان ابزار کلیدی مانورهای ژئوپلیتیکی برجسته کرده است.در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در ماه مه 2023، کشتی آندولو تی سی جی که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه آن را "اولین کشتی سو سی ای وی جهان" نامید، در بنادر ترکیه پهلو انداخت و فعالیتش را جشن گرفت، بلکه به نماد اردوغان و کمپین انتخاباتی حزب عدالت و توسعه تبدیل شد.کمال قلیچداراوغلو، رهبر حزب اصلی مخالف که در آن زمان رقیب اردوغان بود، تکیه حزب حاکم بر کشتی آندولو تی سی جیرا برای مبارزات انتخاباتی به چالش کشید و گفت، محتوای مناظرات سیاسی ما هر چه که باشد، ارتش باید از آن دور بماند. با این حال، فراتر از نماد سیاسی آن، راه‌اندازی آندولو تی سی جی نشان‌دهنده دگرگونی گسترده‌تری بود: ترکیه به عنوان یک قدرت دریایی جدی در حال ظهور بود.
به گفته اردوغان، نرخ بومی سازی این کشتی 70 درصد بوده است. این گزاره با یک فرایند وسیع تر مطابقت دارد: نیروی دریایی ترکیه در حال حاضر 31 کشتی جنگی در دست ساخت دارد، از جمله یک ناو هواپیمابر بومی، ناوشکن های موشک هدایت شونده، ناوچه های چند منظوره، و زیردریایی های تهاجمی. گسترش ظرفیت های دریایی این کشور نقطه کانونی برای ترکیه بوده که منعکس کننده آرزوهای این کشور برای خودمختاری استراتژیک و تسلط منطقه ای است.آندولو تی سی جی به عنوان یک "کشتی تهاجمی چند منظوره آبی خاکی" در فهرست نیروی دریایی قرار گرفته است. طراحی آن بر اساس کشتی تهاجمی دوزیست خوان کارلوس اسپانیایی است که مشخصات مشابه در طول، ارتفاع، عرض و سرعت دارد.نقش آندولو تی سی جی که در ابتدا برای هواپیمای اف-35 ساخت آمریکا برنامه ریزی شده بود، با اخراج ترکیه از برنامه اف -35 ایالات متحده به واسطه خرید سامانه های دفاع موشکی اس-400 روسی در سال 2019 تغییر کرد. در عوض، این کشتی اکنون برای ناوگانی بهینه سازی شده که با هواپیماهای جنگی بدون سرنشین (UCAV) با قابلیت‌های رو به رشد جنگ پهپادی ترکیه هماهنگ است.ذکر این نکته لازم است که طول عرشه آندولو تی جی سی برای برخاستن جت های F-16 و F-117 در فهرست نیروهای مسلح ترکیه محدود است. رویترز گزارش داد که آندولوتی جی سی پس از این بحران در حال برنامه ریزی مجدد برای سیستم های هواپیمای بدون سرنشین است. هدف چنین برنامه ای رسیدن به سرعت برخاستن پهپاد- پهپاد در فاصله 100 تا 150 متری است.

دکترین دریایی استراتژیک آنکارا ظرفیت نیروی دریایی ترکیه به آندولو تی جی سی محدود نمی شود. ترکیه همزمان در حال ساخت چندین کشتی جنگی پیشرفته است. کوروت های کلاس ADA، چهار کشتی اول تولید شده تحت پروژه کشتی ملی (MILGEM) در حال حاضر به کار گرفته شده اند. از پنجمین کشتی به بعد، ساخت ناوهای کلاس ISTIF آغاز شده است که در حال حاضر هفت فروند آن در دست ساخت است. علاوه بر این، ترکیه در حال ساخت شناورهای گشت دریایی کلاس HISAR، زیردریایی های تهاجمی کلاس Reis و نوع جدیدی از کشتی های جستجوی مین است.ترکیه همچنین در حال توسعه یک ناو هواپیمابر کاملا بومی تحت پروژه MUGEM و پیشبرد کار بر روی ناوشکن دفاع هوایی TF-2000 است. زرادخانه رو به رشد پهپادهای زیر آب، سلطه دریایی ترکیه را تقویت می کند.اما تقویت نیروی دریایی ترکیه فقط به منظور توسعه ناوگان این کشور نیست. این دکترین مبتنی بر دکترین "وطن آبی" (ماوی وطن) است که به دنبال گسترش کنترل دریایی ترکیه بر مناطق وسیعی از مدیترانه شرقی، دریای اژه و دریای سیاه است.
اگرچه اردوغان و حزب عدالت و توسعه از این تحولات برای مصارف سیاسی داخلی استفاده می کنند، اما برخی از منتقدان به درستی خاطرنشان می کنند که ساخت یک نیروی دریایی قوی فرآیند طولانی مدت است و بخش قابل توجهی از این پروژه ها به پیش از حزب عدالت و توسعه بازمی گردد.در همین راستا دریاسالار بازنشسته علی دنیز کوتلوک، که به مدت شش سال به عنوان مدیر ستاد نظامی-سیاسی ناتو در بروکسل خدمت کرد به این وبگاه گفت، هر یک از جنگده ها و کشتی ها بخشی از توسعه پروژه آنکارا برای برآورده کردن نیازهای جاه طلبانه این بازیگر است. آنها در ساختار پیش بینی شده توسط سیستم برنامه ریزی نیرو توسعه می یابند که در چرخه های دو یا سه ساله اجرا می شوند.در واقع، از اواسط دهه 1990، نیروی دریایی ترکیه در حال بررسی منابع ملی برای طراحی، توسعه و ساخت یک ناو کاملا بومی بوده است. در سال 2004، فرماندهی کشتی سازی استانبول دفتر پروژه MILGEM را برای اجرا و هماهنگی پروژه های طراحی، مهندسی و ساخت و ساز تاسیس کرد. بنابراین ممکن است تعجب آور باشد که به یاد بیاوریم که نیروی دریایی ترکیه، که دولت وقت بدان افتخار می کند، زمانی موضوع پیگرد قانونی بود.دریاسالار اوزدن اورنک ، عضو نیروی دریایی ترکیه، یکی از مهم‌ترین مقاماتی که پروژه MILGEM را در دهه نخست 2000 کلید زد، در آن بازه زمانی توسط حزب عدالت و توسعه و سازمان فتح‌الله گولن که زمانی متحدش بود، به خاطر «روزنوشت‌های کودتا» متهم شد.