بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - آمریکا با تلاش برای محدود کردن دسترسی چین به فناوری‌های پیشرفته، سعی در حفظ برتری خود در این زمینه دارد. در حالی که چین نیز در تلاش است تا با سرمایه‌گذاری‌های کلان، به خودکفایی در تولید تراشه‌ها دست یابد، سیاست‌های ترامپ و بایدن در این زمینه اگرچه در ظاهر تفاوت‌هایی داشته اند، اما هر دو به دنبال حفظ یا افزایش قدرت رقابتی آمریکا در برابر چین هستند.
به گزارش تحریریه، تنش‌های میان آمریکا و چین در حوزه‌های مختلف اقتصادی، تجاری، و فناوری، به ویژه در زمینه تولید تراشه‌ها، به یکی از مسائل مهم و پیچیده در روابط دوجانبه تبدیل شده است. تراشه‌ها به عنوان یک جزء حیاتی در تکنولوژی‌های نوین از جمله گوشی‌های هوشمند، خودروهای الکتریکی، سیستم‌های دفاعی، و ابررایانه‌ها، نقش اساسی دارند. در این راستا، تولید و تأمین تراشه‌ها به یکی از عوامل کلیدی در رقابت‌های جهانی تبدیل شده است. به ویژه، چین به عنوان یک تولیدکننده بزرگ تراشه، همواره به دنبال افزایش خودکفایی در این حوزه است، حال آنکه آمریکا تلاش دارد تا به دلیل نگرانی‌های امنیتی و اقتصادی، بر تولید و بازار تراشه‌ها تسلط یابد.
در این گزارش، به تحلیل تنش‌ها در زمینه تولید تراشه‌ها بین دو کشور پرداخته و سیاست‌های اقتصادی و صنعتی جو بایدن و دونالد ترامپ در این حوزه مقایسه می‌شود.
تنش‌های آمریکا و چین در حوزه تولید تراشه‌ها
تنش‌ها میان آمریکا و چین در حوزه تراشه‌ها بیشتر به دلیل مسائل امنیت ملی، رقابت اقتصادی، و نگرانی‌های دسترسی به فناوری‌های پیشرفته شکل گرفته است. چین به طور فزاینده‌ای بر تولید تراشه‌های خود تمرکز دارد تا از وابستگی به واردات تراشه‌های آمریکایی رهایی یابد.
در همین حال، آمریکا نیز با نگرانی از رشد صنعت تراشه در چین و احتمال استفاده از این تکنولوژی‌ها برای مقاصد نظامی و جاسوسی، فشارهای زیادی را بر پکن وارد می کند.
1. تحریم‌ها و محدودیت‌ها
آمریکا از طریق وزارت بازرگانی و سایر نهادهای دولتی، محدودیت‌هایی برای شرکت‌های چینی نظیر هوآوی و SMIC (شرکت تولید تراشه‌های چینی) اعمال کرده است. هدف از این محدودیت‌ها، جلوگیری از دسترسی این شرکت‌ها به فناوری‌های پیشرفته‌ای است که عمدتاً در آمریکا یا کشورهای هم‌پیمان آن تولید می‌شود.
یکی از اقدامات برجسته کاخ سفید، تحریم شرکت هوآوی در سال 2019 بود که دسترسی این شرکت به تراشه‌های پیشرفته تولید شده توسط شرکت‌هایی مانند TSMC و سامسونگ را محدود کرد.
2. سرمایه‌گذاری در تولید داخلی
آمریکا به شدت بر لزوم تقویت تولید داخلی تراشه‌ها تاکید دارد. بحران کمبود تراشه‌ها که در سال‌های اخیر گریبان‌گیر صنعت جهانی شد، ضرورت تقویت تولیدات داخلی را بیشتر نمایان ساخته است. در این راستا، اقداماتی همچون تصویب طرح‌های کمک مالی به تولیدکنندگان تراشه در داخل، از جمله قانون کاهش تورم (Inflation Reduction Act) و قانون رقابت‌پذیری چین موسوم به قانون چیپس (CHIPs Act)، در دستور کار قرار گرفت.
3. مخالفت با طرح‌های چین برای تولید خودکفا
چین برنامه‌های زیادی برای کاهش وابستگی به واردات تراشه‌های خارجی داشته است. این کشور میلیاردها دلار برای تقویت صنعت نیمه‌رسانا سرمایه‌گذاری کرده است. اگرچه این تلاش‌ها در چند سال اخیر نتایج مثبتی برای پکن به همراه داشته است، اما در برابر فناوری‌های پیشرفته آمریکایی و سایر هم‌پیمانان آن همچنان با چالش‌هایی مواجه است. آمریکا با تلاش برای محدود کردن دسترسی چین به فناوری‌های پیشرفته، سعی در حفظ برتری خود در این زمینه دارد.
مقایسه سیاست‌های بایدن و ترامپ در حوزه تراشه‌ها
اگرچه سیاست‌های اقتصادی و صنعتی آمریکا تحت رهبری دو رئیس‌جمهور گذشته، ترامپ و بایدن، در زمینه تولید تراشه‌ها و رقابت با چین تفاوت‌های قابل توجهی داشته است، اما در عمل یک هدف را که تضعیف موقعیت چین است، دنبال می کند.
1. سیاست ترامپ: رویکرد تقابل و فشار حداکثری
دولت ترامپ به شدت بر تقابل با چین در زمینه فناوری‌های پیشرفته، به‌ویژه تولید تراشه‌ها تأکید داشت. سیاست‌های ترامپ شامل استفاده از تعرفه‌ها، تحریم‌ها و محدودیت‌ها بوده تا فشارهای اقتصادی بیشتری به چین وارد و این کشور را به تغییر سیاست‌های تجاری و فناوری خود وادار کند.
مهم ترین اقدامات ترامپ تا به حال عبارت بودند از:
تحریم هوآوی: ترامپ در دور نخست ریاست جمهوری خود و در سال 2019 هوآوی را در فهرست سیاه وزارت بازرگانی قرار داد که دسترسی این شرکت به فناوری‌های پیشرفته آمریکایی را محدود می‌کرد. این تحیم کماکان پاربرجا است.
اعمال تعرفه‌ها: ترامپ تعرفه‌های سنگینی بر محصولات چینی از جمله تجهیزات الکترونیکی و نیمه‌رساناها اعمال کرد تا تولیدات داخلی آمریکا رقابتی‌تر شود.
جذب سرمایه خارجی: به تازگی دولت ترامپ بر جذب سرمایه خارجی به ویژه از تایوان و دیگر هم پیمانان واشنگتن به ویژه در خاورمیانه تمرکز کرده است.
2. سیاست بایدن: همکاری و تقویت ظرفیت‌های داخلی
در دوران بایدن، سیاست‌ها در زمینه تراشه‌ها به جای تقابل و انزوا، بیشتر بر همکاری و تقویت ظرفیت‌های داخلی تمرکز داشته است.. با وجود آنکه بایدن نیز از سیاست‌های ترامپ در محدود کردن دسترسی چین به فناوری‌های پیشرفته پیروی کرده است، رویکرد او بیشتر بر تقویت صنایع داخلی و ائتلاف‌های بین‌المللی متمرکز است. برخی از اقدامات بایدن عبارتند از:
قانون CHIPs Act: در سال 2022، بایدن قانونی به نام CHIPs Act را امضا کرد که هدف آن سرمایه‌گذاری در تولید داخلی تراشه‌ها و ایجاد مشوق‌هایی برای شرکت‌های آمریکایی جهت ساخت کارخانه‌های تراشه در ایالات متحده بود.
تقویت همکاری‌های بین‌المللی: دولت بایدن بر اهمیت همکاری با هم‌پیمانان جهانی، به ویژه کشورهای آسیایی نظیر تایوان و کره جنوبی، در زمینه تأمین تراشه‌های پیشرفته تاکید کرد. در این راستا، بایدن به توافقاتی با شرکای آمریکایی برای مقابله با نفوذ چین در تولید تراشه‌ها دست یافت.
امنیت ملی و تحریم‌ها: بایدن به شدت به نگرانی‌های امنیتی در زمینه استفاده از تراشه‌ها برای مقاصد نظامی پرداخت و همچنان تحریم‌هایی را علیه شرکت‌های چینی نظیر SMIC اعمال کرد.
نتیجه‌گیری
تنش‌ها در حوزه تولید تراشه‌ها میان آمریکا و چین نه تنها یک رقابت اقتصادی است، بلکه به یک چالش استراتژیک برای هر دو کشور تبدیل شده است. آمریکا به دلیل نگرانی‌های امنیتی و اقتصادی، به دنبال محدود کردن دسترسی چین به فناوری‌های پیشرفته است، در حالی که چین نیز در تلاش است تا با سرمایه‌گذاری‌های کلان، به خودکفایی در تولید تراشه‌ها دست یابد، سیاست‌های ترامپ و بایدن در این زمینه اگرچه در ظاهر تفاوت‌هایی داشته اند، اما هر دو به دنبال حفظ یا افزایش قدرت رقابتی آمریکا در برابر چین هستند. در نهایت،
در هر صورت این تنش‌ها بر روابط دوجانبه آمریکا و چین و همچنین بر صنعت جهانی تراشه‌ها تأثیرات عمیقی خواهد گذاشت.