بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - تین نیوز |
استیو ویتکاف، چهره اصلی کاخ سفید در پرونده های راهبردی در جریان مصاحبه با «فاکس نیوز» در اظهاراتی کم سابقه اعلام کرد که واشنگتن دیگر به دنبال نابودی کامل برنامه اتمی ایران نیست، بلکه آمریکا می خواهد سطح غنی سازی تهران به 3.67 درصد کاهش پیدا کند! این سطح از غنی سازی دقیقا همان میزانی است که در توافق برجام نیز وجود داشت.
به گزارش تین نیوز به نقل از اقتصادآنلاین، همزمان دونالد ترامپ لب به انتقاد از فاصله یک هفته ای برای برگزاری دور دوم مذاکرات گشود و در عین توافق با ایران را امری ساده دانست. با آنکه پالس های ارسالی از سوی کاخ سفید همچنان متناقض به نظر می رسد، اما کارشناسان معتقدند حصول توافق کوتاه مدت میان دو کشور در کوتاه مدت، با هدف جلوگیری از فعال شدن مکانیزم ماشه در دسترس است.
طی چند دهه گذشته با توجه به اهمیت مقوله هسته ای ایران شاهد کنش های متعددی از سوی قدرت های بزرگ جهانی بوده ایم. در ادامه همین روند، برگزاری مذاکرات هسته ای از اوایل دهه 80 شمسی میان ایران و کشور های غربی آغاز شد. اولین نشست اتمی در پاییز 1382 در تهران به همراه سه کشور اروپایی (فرانسه، بریتانیا و آلمان) برگزار شد و نتیجه آن تعلیق عملکرد سانتریفیوژ های نطنز از سوی ایران و جلوگیری کردن از ارسال پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت از سوی غربی ها شد. پس از آن دو توافق نامه بروکسل و پاریس در سال 1382 و 1383 برای محدودسازی غنی سازی اتمی ایران به امضا رسید. اما با توجه به ضرر و زیان های ایران در محدودسازی فعالیت هسته ای، در اواخر دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی، غنی سازی اورانیوم از سرگرفته شد. در نتیجه این روند، غربی ها باری دیگر اقدام به فشار بر روی ایران کردند و از سال 2007 قطعنامه هایی به منظور جلوگیری از فعالیت هسته ای ایران به تصویب رسید. ادامه دادن این وضعیت که به نفع هیچ طرفی نبود در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی باری دیگر مذاکرات هسته ای در ژنو با گروه 1+5 برگزار و نتیجه آن تصویب توافق برجام شد. حال باری دیگر بعد از انقضا نتایج برجام، تهران و واشنگتن تصمیم به انجام مذاکرات با یکدیگر با میانجی گری کشوری ثالث در عمان به سمت گزینه کنترل تنش حرکت کنند.
اولین مرحله مذاکرات غیرمستقیم دو طرف در روز شنبه 12 آوریل در مسقط آغاز شد. این مذاکرات با ورود هیات ایرانی به نمایندگی وزیر خارجه ایران سید عباس عراقچی و هیات آمریکایی به نمایندگی استیو ویتکاف نماینده ویژه آمریکا صورت گرفت. بعد از اتمام زمان مذاکرات غیر مستقیم، هر دو طرف ایرانی و آمریکایی روند مذاکرات را مثبت و سازنده عنوان کردند. این نتیجه مبهم زمانی که از سوی رسانه ها بیان شد، تاثیرات مثبتی بر روی نرخ قیمت ارز و طلا در ایران گذاشت. 
اما نکته ی حائز اهمیت آن است که در مذاکره اخیر، موضوعات و خواسته های کلی بیان شده و جزئیات مناقشه برانگیز هنوز در دستور کار قرار نگرفته است. زیرا در زمان انعقاد توافق نامه، چالش های سیاسی و تضاد منافع دو طرف نمایان می شود. طرف آمریکایی که در نهایت به دنبال محدودسازی ایران در زمینه هسته ای می باشد و طرف ایرانی نیز خواسته ای جز کم کردن فشار سیاسی و اقتصادی ندارد، زمینه اجراسازی توافقی محدود را نمایان می کند. به همین سبب با توجه به ادامه دار بودن مذاکرات طی چند هفته، رسیدن به توافق مطلوب از سوی دو طرف کاری سخت به نظر می رسد.
روز دوشنبه خبرنگار وال استریت ژورنال به نقل از وزیر امور خارجه ایتالیا اعلام کرد که دور بعدی مذاکرات میان ایران و امریکا به مبزبانی ایتالیا و با میانجی گری عمان در رم برگزار خواهد شد. در تمامیه مذاکراتی که در سطح جهان برگزار می شد، کشوری که به عنوان میزبان و میانجی انتخاب می شود، در واقع نوعی قدرت نرم سیاسی برای خود اندوخته می کند. همین موضوع سبب شده که برخی از کشور های خاورمیانه ای از جمله قطر، عمان و تعدادی کشور های اروپایی همچون ایتالیا، اتریش و سوئیس با توجه به سوابق صلح پذیر خود، داوطلب میانجی گری و میزبانی مذاکرات شوند.
تنها چند روز پس از انتشار خبر انتخاب رم به عنوان محلی بعدی مذاکرات، بار دیگر مسقط پایتخت عمان به عنوان محل برگزاری دور دوم مذاکرات ایران- آمریکا انتخاب شد. برخی کارشناسان معتقدند عدم اقبال ایران- آمریکا برای درگیر کردن اروپایی در روند مذاکرات و برخی دیگر تلاش برای عدم همزمانی سفر ونس به ایتالیا را عامل این جابه جایی مجدد دانستند. البته نیرو های اپوزیسیون خارج نشین با دنبال کردن خط «عملیات روانی» تغییر مجدد محل مذاکرات را تلاش تهران برای جلوگیری از درز اطلاعات محرمانه اعلام کردند.
در روند مذاکرات علاوه بر دولت ها، افراد و گروه های فشار بر ادامه روند تاثیرگذار هستند. بدین منظور رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار است قبل از دور دوم مذاکرات به ایران سفر کند. از سوی دیگر قبل از شروع مذاکرات، ترامپ و نتانیاهو تبادل نظر هایی بایکدیگر در خصوص ایران داشته اند. اسرائیل در این برهه زمانی به دنبال محدودسازی ایران و شاهد فراهم کردن زمینه روند عادی سازی با کشور های عربی است و این موضوع کم وبیش بر روی مذاکرات تاثیرگذار است. همچنین لابی های حامی اسرائیل در واشنگتن انتقاد و فشار بر ترامپ و ویتکاف را به دلیل حرکت به سمت توافق با ایران را افزایش دادند. 
از سویی دیگر شخص ترامپ نیز به دنبال تسریع بخشیدن به روند مذاکرات است تا هرچه زودتر پرونده خاورمیانه را به حالت مسکوت نگه دارد. همچین در ماه های آینده ترامپ سفری را به کشور های خاورمیانه (عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر) خواهد داشت. این سفر پیش رو نشان دهنده ادامه سیاست های ترامپ درخاورمیانه و اعلام نتایج مذاکرات با ایران است. بدین منظور پیش بینی روند مذاکرات در روز های آتی به مشاوره ها و گفت و گو های طرف های مختلف بستگی دارد.
تاریخچه مذاکرات میان ایران و کشور های غربی در خصوص پرونده هسته ای، دارای یک نقطه مشترک بنیادین بوده است. آن نقطه اشتراک خواست غربی ها در خصوص محدودیت ایران در زمینه غنی سازی بوده است. این خواست مشترک در طول مذاکرات گذشته همچنان پابرجا بوده است و اینبار نیز احتمالاً شاهد توافقاتی در زمینه محدود کردن ایران در زمینه هسته ای خواهیم بود. 
از سویی دیگر با توجه به بازتاب های مثبت از مذاکرات چند روز اخیر در مسقط به نظر می رسد پیش فرض مذاکرات در دور های بعد مثبت تلقی شود، گرچه در خصوص جزئیات توافق مناقشاتی میان طرفین عادی تلقی می شود. همچنین مقوله مذاکرات و تاثیرگذاری کنش انسانی بر روی آن، امر پیش بینی پذیری آینده مذاکرات را با چالش مواجه می کند. 
با این حال باید منتظر دوره های بعدی گفت و گو ها و بازتاب های خبری از سوی طرفین مذاکره باشیم. وجود اراده مشترک از سوی تهران- واشنگتن برای رسیدن به نقطه توافق می تواند بار دیگر نقشه های نتانیاهو برای جنگ افروزی در منطقه و ادامه پروژه «امنیتی سازی» تهران به شکست بکشاند.