ایرانیان جهان - گزارشی جدید نشان می‌دهد که روسیه و چین در حال گسترش ظرفیت‌های تهاجمی فضایی خود هستند تا منظومهٔ ماهواره‌ای استارلینک را که در اوکراین کاربرد نظامی یافته، مختل کنند. این هشدار در گزارشی 316 صفحه‌ای از بنیاد غیرحزبی Secure World Foundation (یا SWF) آمده است که در تاریخ 3 آوریل منتشر شد و به بررسی توانمندی‌های ضدفضایی 12 کشور طی یک‌سال گذشته می‌پردازد.
به گزارش ایتنا و به نقل از اسپیس، در مقدمهٔ این گزارش آمده است: «ما به‌ شدت باور داریم که بحثی عمومی و شفاف دربارهٔ این مسائل ضروری است، چرا که وابستگی جهانی به فضا رو به افزایش است و هرگونه درگیری آینده در فضا می‌تواند پیامدهایی منفی و بلندمدت برای زمین داشته باشد؛ زیرا تمام مردم دنیا به‌نوعی از داده‌های فضایی استفاده می‌کنند.»
گفتنی است که منظومهٔ ماهواره‌ای استارلینک متعلق به شرکت اسپیس‌ایکس، از هزاران ماهواره در مدار نزدیک زمین تشکیل شده که اینترنت پرسرعت را فراهم می‌کنند.
در سال 2022، پس از اختلال گسترده در زیرساخت‌های اینترنتی اوکراین به‌دلیل حملهٔ روسیه، این کشور با بهره‌گیری از استارلینک توانست ارتباطات اینترنتی خود را حفظ کند؛ موضوعی که باعث شد این شبکه به بخش کلیدی از ارتباطات دولت و ارتش اوکراین تبدیل شود.
بر این اساس، ارتش اوکراین از ماه مه 2024 با اختلال‌هایی در اتصال به استارلینک روبه‌رو شد. مقام‌های نظامی این کشور اعلام کردند که این اختلال‌ها احتمالاً ناشی از آزمایش فناوری‌های جدید جنگ الکترونیک روسیه بوده است.
در همین زمینه، گزارش SWF به اسناد درزکردهٔ نظامی آمریکا اشاره می‌کند که نشان می‌دهند سامانه‌ای به‌نام «Tobol» ــ که در اصل برای محافظت از ماهواره‌های روسی در برابر پارازیت طراحی شده بود ــ برای مختل‌سازی سیگنال‌های ماهواره‌های تجاری استارلینک در شرق اوکراین به کار گرفته شده است.

در این اسناد آمده که روسیه دست‌کم از سه پایگاه Tobol برای اجرای این عملیات استفاده کرده است.
افزون بر این، روسیه در حال توسعهٔ سامانه‌ای پیشرفته‌تر با نام «Kalinka» است که توانایی شناسایی و مختل‌سازی سیگنال‌های ارسال‌شده به استارلینک را دارد. هدف اصلی این سامانه، ایجاد اختلال در عملکرد پهپادهای اوکراینی و ارتباطات نظامی آن‌ها عنوان شده است.
آندری بزوکوف (مدیر مرکز سامانه‌ها و فناوری‌های بدون سرنشین روسیه) که در توسعهٔ Kalinka نقش دارد، به رسانه‌های دولتی روسیه گفته است که این سامانهٔ موسوم به «قاتل استارلینک» حتی می‌تواند ترمینال‌های ارتباطی متصل به Starshield ــ نسخهٔ نظامی و امن‌تر استارلینک ــ را نیز شناسایی کند.
از سوی دیگر، گزارش‌های جداگانه‌ای نیز حکایت از آن دارند که روسیه با ایجاد اختلال در سیگنال‌های GPS، چهار کشور اروپایی شامل فرانسه، هلند، سوئد و لوکزامبورگ را هدف قرار داده است.
حتی گفته می‌شود که در این کشورها، پخش برنامه‌های تلویزیونی کودکان نیز با اختلال مواجه شده و تصاویر جنگ اوکراین جایگزین آن‌ها شده است. به گفتهٔ هیئت مقررات رادیویی اتحادیهٔ بین‌المللی مخابرات، منشأ این پارازیت‌ها احتمالاً ایستگاه‌هایی در مسکو، کالینینگراد و پاولووکا بوده‌اند.
با این حال، گزارش SWF تأکید دارد که «تا فوریهٔ 2025، استارلینک در برابر حملات سایبری جدید، مقاومت چشمگیری از خود نشان داده است.»
گفتنی است که چین نیز در حال سرمایه‌گذاری در توسعهٔ قابلیت‌های مشابه است. در ژوئیهٔ گذشته، پژوهشگرانی از نیروی دریایی ارتش آزادی‌بخش خلق چین، پیشنهاد ساخت زیردریایی‌هایی با دکل‌های جمع‌شونده و مجهز به لیزر را مطرح کردند که بتوانند برای هدف‌قراردادن ماهواره‌های استارلینک به سطح بیایند.
البته آن‌ها اذعان کرده‌اند که شناسایی دقیق این ماهواره‌ها از توان این زیردریایی‌ها خارج است و نیازمند کمک خارجی برای تعیین موقعیت آن‌ها هستند.
در همین حال، نیروی فضایی ایالات متحده نیز در حال آزمایش سامانه‌هایی به‌نام Remote Modular Terminals است؛ تجهیزاتی که به‌صورت از راه دور کار می‌کنند و برای ایجاد توانمندی جنگ الکترونیک فضایی طراحی شده‌اند.
شایان ذکر است که طبق این گزارش، تا کنون تنها از ابزارهای ضدفضایی غیرتخریبی علیه ماهواره‌ها در عملیات‌های نظامی واقعی استفاده شده و از سلاح‌های فیزیکی یا انفجاری استفاده نشده است.