بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - به گزارش می‌متالز، جنگ با روسیه و از دست دادن مسیر‌های لجستیکی حیاتی از طریق بنادر دریای سیاه در جنوب اوکراین به طور قابل‌توجهی بر تولید، حجم صادرات و مقصد فروش فولادسازان این کشور تاثیر گذاشته است.
در این دوران چالش‌برانگیز جنگ، کشور‌های اروپای شرقی و مرکزی به شرکای استراتژیک جدید شرکت‌های معدنی و متالورژی اوکراین تبدیل شده‌اند و سهم عمده صادرات این کشور را به خود اختصاص داده‌اند.
بر اساس داده‌های خدمات گمرک دولتی اوکراین، حجم کل صادرات سنگ‌ آهن این کشور در سال 2023، به حدود 17٫75 میلیون تن رسید که 26 درصد کاهش را نسبت به حجم صادرات 22٫37 میلیون تن سنگ‌ آهن به ثبت رسیده در سال 2022 نشان می‌دهد. در مجموع حجم صادرات سنگ‌ آهن در سال 2023، حدود 60 درصد نسبت به حجم 28٫4 میلیون تن گزارش شده در سال 2021 یعنی قبل از آغاز جنگ با روسیه کاهش یافته است.
کشور اسلواکی با در اختیار داشتن 28٫39 درصد از حجم کل صادرات سنگ‌ آهن اوکراین، بیشترین سهم صادرات این ماده معدنی را در سال 2023 به خود اختصاص داد. جمهوری چک با 19٫7 درصد و لهستان با 19٫6 درصد از حجم کل صادرات سنگ‌ آهن اوکراین، در رده‌های دوم و سوم قرار گرفتند.
چین در سال 2021 مقصد اصلی صادرات سنگ‌ آهن اوکراین بود و 41٫9 درصد از حجم کل صادرات ماده معدنی مذکور را به خود اختصاص داد. جمهوری چک با در اختیار داشتن 9٫6 درصد و لهستان با 8 درصد از حجم صادرات سنگ‌ آهن اوکراین در سال 2021، در رده‌های بعدی قرار داشتند.
بر اساس داده‌های خدمات گمرکی دولتی اوکراین، حجم صادرات فولاد نیمه‌ساخته اوکراین به 1٫2 میلیون تن در سال 2023 کاهش یافت که 36٫7 درصد در مقایسه با حجم 1٫64 میلیون تن به ثبت رسیده در سال 2022 و حدود 82٫2 درصد نسبت به حجم 2٫19 میلیون تن گزارش شده در سال 2021، روند نزولی را تجربه کرد.
حدود 90 درصد از حجم صادرات فولاد اوکراین در سال 2023 در قالب بیلت فولادی بوده است؛ چرا که شرکت‌های اصلی تولید اسلب «Azovstal» و «Ilyich Iron & Steel» واقع در شهر بندری ماریوپل در سال 2022 توسط روسیه بمباران شدند.
بلغارستان با در اختیار داشتن 36٫7 درصد از حجم صادرات محصولات نیمه‌ساخته فولادی اوکراین در سال 2023 از لحاظ ارزش مالی، بزرگ‌ترین واردکننده محصولات مذکور از اوکراین لقب گرفت و پس از آن لهستان با 23 درصد در رده دوم قرار داشت.
در سال 2021، مقاصد اصلی صادرات محصولات نیمه‌ساخته فولادی اوکراین کشور‌های ایتالیا با 30٫9 درصد، ترکیه با 12٫8 درصد و جمهوری دومینیکن با 8 درصد اعلام شدند.
بر اساس داده‌های دریافتی از سیستم «Global Trade Tracker» اوکراین در سال 2023 حدود 361 هزار تن انواع محصولات فولادی طویل ساخته شده صادر کرد که حدود 75 درصد کاهش را نسبت به حجم 1٫5 میلیون تن صادراتی گزارش شده در سال 2021 نشان می‌دهد.
از مجموع حجم حدود 361 هزار تنی اعلام شده، حدود 292 هزار تن آن به کشور‌های اروپایی همسایه اوکراین صادر شد که حدود 80 درصد از حجم کل صادرات را به خود اختصاص داده است. با این وجود، سهم کشور‌های اروپایی در سال 2021 تنها 20 درصد بود.
همچنین حجم صادرات محصولات فولادی طویل ساخته شده اوکراین به کشور‌های آفریقایی، خاورمیانه و آمریکای جنوبی به ترتیب حدود 36٫6 درصد، 20٫6 درصد و 15٫4 درصد در سال 2021 اعلام شد.
افزایش حجم صادرات ورق گرم فولادی اوکراین بر اساس داده‌های سیستم «Global Trade Tracker» حجم صادرات فولاد تخت اوکراین در سال 2023، حدود 603 هزار و 916 تن در قالب ورق گرم فولادی و به مقصد کشور‌های عضو اتحادیه اروپا اعلام شد که 18٫4 درصد افزایش را نسبت به حجم 509 هزار و 896 تن در سال 2022 نشان می‌دهد. کشور لهستان به عنوان مقصد اصلی صادرات ورق گرم فولادی اوکراین اعلام شد و حدود 42 درصد از حجم کل صادرات فولاد تخت اوکراین را در سال 2023 به خود اختصاص داد.
یکی از خریداران محصولات فولادی در لهستان اعلام کرد عمده فعالیت تامین‌کنندگان فولاد اوکراینی در بازار ورق گرم فولادی است. در همین راستا، ارزیابی هفتگی موسسه «Fastmarkets» برای کویل نورد گرم فولادی، با شرط تحویل درب کارخانه تولیدکننده در کشور‌های اروپای مرکزی، قیمت 720 تا 730 یورو (780 تا 791 دلار) در هر تن در روز 21 فوریه 2024 را نشان داد که نسبت به قیمت 740 تا 745 یورو در هر تن ارزیابی شده در روز 16 فوریه سال مذکور کاهش را به ثبت رساند.
برخی از فعالان بازار اعلام کردند که کویل نورد گرم فولادی با مبدا تولید اوکراین به طور معمول با تخفیف حدود 20 یورو در هر تن در مقایسه با قیمت محصول تولید شده در کشور‌های عضو اتحادیه اروپا به فروش می‌رسد.
علاوه‌ بر این، واحد‌های فرآوری فولاد در کشور‌های اتحادیه اروپا که از مواد اولیه صادر شده از اوکراین برای تولید محصولات فولادی ساخته شده (شامل لوله‌ها و مقاطع فولادی) استفاده می‌کنند، می‌توانند این محصولات را بدون پرداخت تعرفه‌های وارداتی به ایالات متحده آمریکا صادر کنند.
لازم به ذکر است که ایالات متحده آمریکا، تعرفه‌های واردات مبتنی بر بند 232 قانون تجارت آمریکا بر واردات فولاد از اوکراین را در ماه می 2022 پس از جنگ با روسیه به حالت تعلیق درآورد؛ همچنین وزارت بازرگانی ایالات متحده آمریکا تعلیق اعمال شده را در اوایل سال 2023 برای یک سال دیگر تمدید کرد. گفتنی است اوکراین از پرداخت کلیه تعرفه‌های مربوط به قانون ضد دامپینگ و اقدامات حفاظتی «safeguard measures» در اتحادیه اروپا معاف شد.
در ماه سپتامبر 2023، اوکراین دو کشتی با محموله فولادی و مواد اولیه تولید فولاد را از طریق دریای سیاه صادر کرد. این اولین باری است که اوکراین از مسیر معمول خود برای صادرات فولاد استفاده می‌کرد؛ چرا که روسیه در آغاز تهاجم به اوکراین آن را مسدود کرده بود.
از آن زمان به بعد، حجم سفارش‌ها برای ورق گرم فولادی با مبدا تولید اوکراین از ایتالیا با شرط تحویل به بنادر این کشور و تقبل هزینه حمل توسط خریدار و هزینه بیمه توسط فروشنده (cfr) به شدت کاهش یافت. با این حال، این روند صادرات همچنان کم‌وبیش ادامه دارد. همچنین بیشتر محموله‌های فولاد تخت از مبدا اوکراین از طریق خطوط راه‌آهن به مقصد کشور‌های اروپای مرکزی و شرقی انجام می‌شود.
آخرین ارقام پیشنهادی برای ورق گرم فولادی با مبدا تولید اوکراین به مقصد ایتالیا با شرط تحویل به بنادر این کشور و تقبل هزینه حمل توسط خریدار و هزینه بیمه توسط فروشنده (cfr) در ابتدای ماه فوریه 2024، حدود 660 تا 680 یورو در هر تن گزارش شده است.
کاهش حجم صادرات چدن خام اوکراین بر خلاف سایر محصولات فولادی، حجم صادرات چدن خام اوکراین به کشور‌های عضو اتحادیه اروپا طی دو سال گذشته تحت تاثیر جنگ کاهش یافته است.
بر اساس داده‌های سیستم «Global Trade Tracker» اوکراین در سال 2023 در مجموع 1٫39 میلیون تن چدن خام صادر کرد. با این حال، تنها 228 هزار و 878 تن یا 16 درصد از حجم گزارش شده به کشور‌های عضو اتحادیه اروپا صادر شد. گفتنی است سهم اتحادیه اروپا از صادرات چدن خام اوکراین در سال 2022، حدود 23 درصد و در سال 2021، حدود 29٫86 درصد برآورد شد.
به دلیل وضعیت نرخ پریمیوم در ایالات متحده آمریکا، تمایل تامین‌کنندگان چدن خام اوکراینی در سال 2023 برای صادرات این محصول به آمریکا افزایش را تجربه کرد.
در همین راستا و در سال 2022، موسسه «Fastmarkets» میانگین قیمت واردات چدن خام با شرط تحویل در بنادر خلیج مکزیک و تقبل هزینه حمل توسط خریدار و هزینه بیمه توسط فروشنده (cfr) را حدود 643٫27 دلار در هر تن ارزیابی کرد. با این وجود، میانگین قیمت موسسه مذکور برای چدن خام با شرط تحویل در بنادر ایتالیا و تقبل هزینه حمل توسط خریدار و هزینه بیمه توسط فروشنده (cfr) حدود 526٫11 دلار در هر تن اعلام شد.
موسسه «Fastmarkets» اعلام کرد که به دلیل کاهش تمایل بازار ایالات متحده آمریکا، حجم عرضه چدن خام اوکراین به اتحادیه اروپا ممکن است در سال 2024 افزایش یابد.
از این رو، اختلاف قیمت بین چدن خام وارداتی به اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا در سال 2023 به 68٫49 دلار در هر تن کاهش یافت، اما در اواسط ماه فوریه 2024، این اختلاف قیمت به 45 دلار در هر تن رسید. متوسط قیمت واردات چدن خام وارداتی به ایالات متحده آمریکا، 480 دلار در هر تن و متوسط قیمت چدن خام وارداتی به ایتالیا، 435 دلار در هر تن با شرط تحویل در بنادر هر دو کشور و تقبل هزینه حمل توسط خریدار و هزینه بیمه توسط فروشنده (cfr) ارزیابی شد.
یکی از تامین‌کنندگان محصولات فولادی اوکراینی بیان کرد: تمایل برای صادرات به بازار ایتالیا در حالی افزایش یافته است که ایالات متحده آمریکا هنوز مقصد صادراتی محسوب می‌شود، اما با توجه به تفاوت در نرخ‌های حمل‌و‌نقل، به احتمال زیاد صادرات محموله محصولات فولادی اوکراین به ایتالیا افزایش می‌یابد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: نرخ حمل‌و‌نقل به ایتالیا برای محموله‌های 10 هزار تا 15 هزار تنی، حدود 30 درصد ارزان‌تر از ایالات متحده آمریکا است.
کاهش حجم صادرات ورق فولادی با مبدا تولید اوکراین اوکراین، یکی از تامین‌کنندگان اصلی ورق فولادی کشور‌های عضو اتحادیه اروپا تا قبل از زمان جنگ با روسیه به شمار می‌آمد و تا قبل از این جنگ، سهمیه فصلی تولید ورق فولادی این کشور حدود 218 هزار و 577 تن بود.
بر اساس آمار انجمن فولاد «Eurofer» اوکراین در سال 2021 حدود 864 هزار و 637 تن ورق فولادی به کشور‌های عضو اتحادیه اروپا صادر کرد که معادل 43 درصد از حجم کل 2٫02 میلیون تن ورق فولادی صادراتی اوکراین در سال مذکور بود.
حجم صادرات ورق فولادی اوکراین به مقصد کشور‌های عضو اتحادیه اروپا در سال 2022، به 195 هزار و 719 تن کاهش یافت و در سال 2023 به صفر رسید.
واحد‌های فولادسازی اصلی اوکراین در تولید ورق فولادی، واحد‌های «Azovstal» و «Ilyich Iron & Steel» مستقر در ماریوپل جزو شرکت «Metinvest» بودند که با حملات روسیه به این کشور نابود شدند.
روسیه به عنوان دومین تامین‌کننده بزرگ ورق فولادی به اتحادیه اروپا به دلیل اعمال تحریم‌ها، امکان فروش را در بازار کشور‌های عضو اتحادیه اروپا از دست داد.
گفتنی است اتحادیه اروپا به دنبال جنگ روسیه با اوکراین، محموله‌های تولید محصولات فولادی با مبدا تولید این کشور را مشمول تحریم‌ها در روز 15 مارس 2022 قرار داد.
از آن زمان، اتحادیه اروپا مجبور شده است واردات ورق فولادی از تامین‌کنندگان آسیایی را افزایش دهد. با این وجود، چنین حجم وارداتی نمی‌تواند شکاف ایجاد شده ناشی از توقف صادرات ورق فولادی از مبدا کشور‌های اوکراین و روسیه را پر کند.
برخی منابع اعلام کردند که با افزایش صادرات ورق سنگین فولادی ایتالیا در بازار‌های آلمان و کشور‌های اروپای مرکزی، در روند تجاری واردات برخی از محصولات فولادی به کشور‌های عضو اتحادیه اروپا تغییراتی ایجاد شده است.
حجم معاملات ورق سنگین فولادی در بازار اروپا طی هفته‌های اخیر با روند نزولی همراه شده است. با این حال، خریداران از آغاز فرآیند ذخیره‌سازی مجدد در انبار‌ها در بحبوحه کاهش قیمت‌ها و حجم فروش در صنایع پایین‌دستی اجتناب کردند. برخی منابع اظهار داشتند که وضعیت فروشندگان در بازار کشور‌های اروپای مرکزی و شرقی به دلیل مشکلات در روند عرضه اندکی بهتر است.
قیمت‌های ورق سنگین فولادی در کشور‌های اروپای مرکزی به دلیل محدودیت در روند عرضه، خروج اوکراین و روسیه و توقف فرآیند تولید ورق فولادی در دو واحد تولیدی در لهستان و رومانی، وضعیت مناسب‌تری برای فروشندگان داشت. به نظر می‌رسد که تمام واحد‌های نورد دوباره در تلاشند فهرست سفارش‌های خود را به کشور‌های متقاضی در کشور‌های اروپای مرکزی اختصاص دهند.
بر اساس ارزیابی هفتگی صورت گرفته توسط موسسه «Fastmarkets» قیمت ورق فولادی هشت تا 40 میلی متری با شرط تحویل محموله درب کارخانه تولیدکننده در شمال اروپا، حدود 800 تا 830 یورو در هر تن در روز چهارشنبه 21 فوریه 2024 اعلام شد که نسبت به قیمت 810 تا 830 یورو به ازای هر تن ارزیابی شده در هفت روز قبل از تاریخ مذکور، حدود 10 یورو در هر تن کاهش را تجربه کرد.
منبع: روزگار معدن