ایرانیان جهان - شیوا سپهری : این روزها رسانه‌ها به عنوان یکی از عوامل مؤثر در شکل‌دهی نگرش عمومی و دیدگاه‌های اقتصادی مردم شناخته می‌شوند. از زمانی که اطلاعات از طریق روزنامه‌ها، رادیو و تلویزیون منتشر می‌شدند تا امروز که شاهد حضور شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های خبری هستیم، رسانه‌ها نقش مهمی در القا و گسترش دیدگاه‌های اقتصادی ایفا کرده‌اند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
در این مطلب به بررسی تأثیر رسانه‌ها بر دیدگاه مردم نسبت به اقتصاد می‌پردازیم و راه‌حل‌هایی برای بررسی بهتر این تأثیر ارائه می‌دهیم.
تعریف و اهمیت رسانه‌ها در عرصه اقتصادی رسانه‌ها ابزاری برای انتقال اخبار، اطلاعات و نظرات به مردم هستند. این اطلاعات می‌توانند شامل تحلیل‌های اقتصادی، گزارش‌های بازار، خبرهای مرتبط با شرکت‌ها و نظرات متخصصان اقتصاد باشند. بنابراین، روش ارائه این اطلاعات می‌تواند تأثیر مستقیمی بر دیدگاه‌ها و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی مردم داشته باشد. به عنوان مثال، زمانیکه خبری منفی در مورد وضعیت اقتصادی یک کشور منتشر می‌شود، ممکن است باعث ایجاد نگرانی و تغییر نگرش مثبت به منفی نسبت به آینده اقتصادی شود.
تفاوت رسانه‌های سنتی و نوین با پیدایش اینترنت و فناوری‌های جدید، روش دسترسی به اطلاعات تغییر یافته و رسانه‌های دیجیتال جایگزین بخش عمده‌ای از رسانه‌های سنتی شده‌اند. در رسانه‌های قدیمی مانند روزنامه، تلویزیون و رادیو اطلاعات به صورت تک‌طرفه منتشر می‌شد اما در رسانه‌های جدید با استفاده از وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی، مخاطبان می‌توانند به صورت دوطرفه با اطلاعات تعامل داشته باشند که این موضوع باعث افزایش تأثیر رسانه‌های جدید در شکل‌دهی به دیدگاه‌های اقتصادی مردم شده است.
ساختار و محتوای اخبار اقتصادی یکی از عوامل بسیار مهم در تأثیرگذاری رسانه‌ها بر دیدگاه‌های مردم در مورد اقتصاد، نحوه ارائه و ساختار اخبار و گزارش‌های اقتصادی است. متأسفانه، بسیاری اوقات برای جلب توجه بیشتر بینندگان و خوانندگان، اخبار به شکلی بسیار اغراق‌آمیز منتشر می‌شوند. به عنوان مثال تمرکز برخی رسانه‌ها به جای تحلیل‌های جامع و دقیق، صرفا بر روی جنبه‌های منفی و بحرانی اقتصاد است.
تأثیر رسانه‌ها بر تصمیمات اقتصادی افراد اطلاعات اقتصادی ارائه شده توسط رسانه‌ها می‌تواند به شدت بر تصمیم‌گیری‌ها و انتخاب‌های اقتصادی مردم تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اخبار مربوط به افزایش تورم، کاهش قدرت خرید یا بحران‌های اقتصاد-مالی می‌تواند موجب سردرگمی و تردید مردم در مورد سرمایه‌گذاری‌ها و پس‌اندازهای خود شود؛ البته رسانه‌ها با انتشار تحلیل‌های دقیق و بی‌طرفانه می‌توانند نقش مثبتی در هدایت نظر عمومی ایفا کنند.
نقش شبکه‌های اجتماعی در شکل‌دهی به افکار اقتصادی با توسعه گسترده شبکه‌های اجتماعی، امروزه اطلاعات اقتصادی بین مردم با سرعت بیشتری منتقل و مبادله می‌شود. افراد می‌توانند به آسانی نظرات، تجارب و دیدگاه‌های خود را به اشتراک بگذارند و در بحث‌ها و مباحثات آنلاین در مورد مسائل اقتصادی شرکت کنند که این موضوع می‌تواند دارای تأثیرات مثبت و منفی باشد.

تحلیل دقیق و انتقادی اخبار اقتصادی و نقد رسانه‌ها برای کاهش تأثیر منفی رسانه‌ها بر دیدگاه‌های مردم، ضروری است افراد بتوانند با دقت بیشتری اخبار را تحلیل کنند. این کار دانش اقتصادی عمیق‌تر و آشنایی با منابع معتبر مختلف را می‌طلبد. برخی رسانه‌ها به نفع منافع خاص ممکن است اطلاعات را با جهت‌گیری بیان کنند.
بیشتر بخوانید: تاثیر فناوری‌ های نوین بر مدل های کسب و کار آینده چیست؟
پس مخاطبان باید با ذهنی بازتر و منتقدانه‌تر به دریافت اخبار نگریسته و از منابع متعدد استفاده کنند تا دیدی جامع‌تر و متعادل‌تر پیدا کنند. این رویکرد به افزایش آگاهی اقتصادی فرد کمک می‌کند.
تأثیر فرهنگی و اجتماعی رسانه‌ها بر نگرش‌های اقتصادی رسانه‌ها تنها در انتقال اخبار اقتصادی نقش ندارند؛ بلکه تأثیر فرهنگی و اجتماعی‌شان بر دیدگاه‌های مالی مردم تأثیر می‌گذارد. برای مثال در برخی جوامع رسانه‌ها با ترویج مصرف‌گرایی و موفقیت‌های مالی، ارزش‌هایی مانند رقابت، نوآوری و تلاش فردی را تقویت می‌کنند که می‌تواند نگرش مثبت‌تری را در مردم ایجاد کند. 
تأثیر سانسور بر نگرش اقتصادی مردم در کشورهایی با قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای مطبوعات، رسانه‌ها ممکن است از تحلیل‌های انتقادی محدود شوند که این می‌تواند باعث شود اطلاعات به نفع مقامات تنظیم شوند و دیدگاه‌های مالی مردم هم تحت تأثیر قرار گیرند. پس شفافیت و استقلال رسانه‌ای از عوامل مهم در شکل‌گیری نگرش‌های مالی سالم هستند.
آینده رسانه‌ها و تأثیرات متنوع آن بر اقتصاد با پیشرفت‌های فزاینده فناوری و تغییر سریع در نحوه مصرف اطلاعات، آینده رسانه‌ها و تأثیرات پیچیده آن‌ها بر دیدگاه‌های مردم نسبت به اقتصاد در حال تغییر است. هوش مصنوعی و الگوریتم‌های پیشرفته می‌توانند نقش مهمی در انتخاب و فیلتر کردن اخبار داشته باشند که از یک سو می‌تواند منجر به ارائه ی اخبار دقیق‌تر و متعادل‌تر شود ولی از سوی دیگر خطراتی چون ایجاد "اتاق پژواک" و "فیلتر حباب" را در پی خواهد داشت. در نتیجه، نیاز به آگاه‌سازی گسترده در مورد نحوه عملکرد الگوریتم‌ها و تأثیر آن‌ها بر دیدگاه‌های اقتصادی احساس می‌شود.
در نهایت، رسانه‌ها نقش بسیار مهمی در شکل‌دهی به دیدگاه‌های اقتصادی مردم دارند. با انتشار اخبار و تحلیل‌های اقتصادی، رسانه‌ها می‌توانند به ارتقای آگاهی اقتصادی کمک کنند یا باعث ایجاد نگرانی‌های بی‌پایه شوند. برای بهره‌گیری بهینه از این رسانه‌ها، مردم باید با دید انتقادی به اخبار نگاه کنند و از منابع موثق خبری بهره برند. علاوه بر این، سیاست‌های رسانه‌ای و استقلال آن‌ها نیز از عوامل مهم در شکل‌دهی به افکار عمومی در زمینه اقتصاد هستند. آینده رسانه‌ها نیز با کمک فناوری‌های نوین می‌تواند هم فرصتی برای افزایش آگاهی و هم چالشی در مدیریت اطلاعات و کاهش شایعات باشد.
به طور کلی، تأثیر رسانه‌ها بر دیدگاه‌های اقتصادی مردم پیچیده و دارای چندین جنبه است. با ارائه تحلیل‌ها، اخبار تازه و اطلاعات فرهنگی، رسانه‌ها می‌توانند نقش مثبتی در تقویت نگرش‌ها و افزایش دانش اقتصادی جامعه داشته باشند. اما در عین حال، اگر اطلاعات نادرست، اغراق‌آمیز یا تنگ‌نظرانه منتشر کنند می‌توانند منجر به سردرگمی، نگرانی و از دست دادن اعتماد شوند. بنابراین، افزایش سواد رسانه‌ای و اقتصادی مردم و تضمین شفافیت و استقلال رسانه‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.