ایرانیان جهان - بررسی آمار جمعیتی ایران در سال 1403 نشان می‌دهد که گیلان با 11٪ سالمند، پیرترین استان کشور محسوبمی‌شود، درحالی‌که سیستان و بلوچستان با تنها 4٪ سالمند، جوان‌ترین استان ایران است.
نور نیوز در خبری نوشت:این تفاوت چشمگیر، نشان‌دهنده تغییرات مهم جمعیتی و نیاز به سیاست‌های متناسب در حوزه رفاهاجتماعی، اشتغال و بهداشت است.
ترکیب کلی جمعیت کشور بر اساس اطلاعات ارائه‌شده، جمعیت کل کشور در سال 1403 به 85,961,000 نفر رسیده است. از این تعداد، 22,264,000 نفر (26٪) را جوانان تشکیل می‌دهند، درحالی‌که تعداد سالمندان به 6,469,000 نفر (8٪) رسیده است. این ارقام نشان‌دهنده روند رو به رشد سالمندی در کشور است که پیامدهای گسترده‌ای بر سیاست‌های رفاهی، خدمات درمانی و تامین اجتماعی دارد.
توزیع جمعیتی سالمندان در استان‌ها نسبت سالمندان در استان‌های مختلف متفاوت است و از 5٪ تا 11٪ متغیر است. استان‌هایی مانند گیلان (11٪)، مازندران (10٪) و مرکزی(9٪) بیشترین نسبت سالمندان را دارند. این امر نشان‌دهنده نرخ بالاتر سالمندی در مناطق شمالی و مرکزی کشور استکه ممکن است به دلایل مختلفی از جمله مهاجرت جوانان به سایر مناطق و نرخ پایین زاد و ولد باشد. در مقابل، استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان (4٪) و خراسان جنوبی (5٪) پایین‌ترین درصد سالمندان را دارند که نشان‌دهندهجمعیت جوان‌تر در این استان‌ها است.
توزیع جمعیتی جوانان در استان‌ها
از نظر سهم جوانان، استان‌هایی مانند تهران (7٪)، خراسان رضوی (7٪) و خوزستان (5٪) بیشترین تعداد جوانان را دارند. این آمار نشان می‌دهد که استان‌های دارای جمعیت بالا و فرصت‌های اقتصادی بیشتر، سهم بیشتری ازجوانان را در خود جای داده‌اند. در مقابل، استان‌هایی مانند کهگیلویه و بویراحمد (1٪)، سمنان (1٪) و یزد (1٪) کمترین تعداد جوانان را دارند که می‌تواند نشان‌دهنده مهاجرت جوانان به دیگر مناطق باشد.
چالش‌های ناشی از سالمندی افزایش تعداد سالمندان در برخی از استان‌ها چالش‌های متعددی را برای سیستم‌هایبهداشتی و رفاهی ایجاد می‌کند. استان‌هایی مانند گیلان و مازندران، که درصد بالایی از سالمندان را دارند، نیازمند برنامه‌های ویژه‌ای برای مراقبت‌های پزشکی، خدمات اجتماعیو تامین زیرساخت‌های مناسب برای سالمندان هستند. این روند همچنین فشار بیشتری بر سیستم‌های بیمه و بازنشستگی وارد می‌کند، که نیازمند اصلاحات ساختاری برای پایداری این سیستم‌هادر بلندمدت است.

پیامدهای ترکیب جمعیتی جوانان از سوی دیگر، تمرکز جوانان در برخی استان‌ها می‌تواند فرصتی برای توسعه اقتصادی باشد. استان‌هایی مانند تهران و خراسان رضوی که تعداد زیادی جوان دارند، نیازمندسیاست‌های اقتصادی برای ایجاد اشتغال، بهبود شرایط زندگی و جلوگیری از مهاجرت نخبگان هستند. افزایش نرخ بیکاری در بین جوانان می‌تواند منجر به چالش‌های اجتماعی مانند افزایش نارضایتی و کاهش امید به آینده شود. در نتیجه، سیاست‌های کارآفرینی، حمایت از استارت‌آپ‌ها و توسعه صنعتی نقش کلیدی در استفاده بهینه از نیروی جوان خواهند داشت.
زنگ خطر برای برنامه ریزی‌های آتی آمارهای ارائه‌شده تصویری روشن از وضعیت جمعیتی ایران در سال 1403 ارائه می‌دهند. روند افزایش سالمندان و کاهش سهم جوانان در برخی استان‌ها، زنگ خطری برای برنامه‌ریزی‌های آتی در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی است. برای مدیریتاین تغییرات، سیاست‌گذاری‌های هوشمندانه در حوزه رفاه اجتماعی، اشتغال و حمایت از خانواده‌ها ضروری است. با توجه به اینکه کشور به سمت سالمندی پیش می‌رود، ایجاد زیرساخت‌های مناسببرای حمایت از سالمندان و هم‌زمان افزایش فرصت‌های اقتصادی برای جوانان، می‌تواند تضمین‌کننده توسعه پایدار کشور باشد.