بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - اقتصاد ایران در حالی وارد سال 1404 شده است که سیاست‌های پولی و مالی دولت، چالش‌های متعددی را برای بازارهای مالی به همراه داشته است. در یک‌ سال گذشته، سیاست‌های انقباضی دولت در کنار کاهش منابع ارزی و فشارهای بین‌المللی، منجر به محدود شدن رشد نقدینگی دلاری و در مقابل، افزایش نقدینگی ریالی شده است.
این وضعیت، چشم‌انداز رشد ناگهانی قیمت‌ها در بازارهای مختلف را با ابهام مواجه کرده است؛ در این بین، برخی از کارشناسان معتقدند که در سال 1404 می‌توان انتظار جهش‌های بزرگ قیمتی در بازارهای ارز، طلا، مسکن و بورس را داشت.
از سوی دیگر، نرخ تورم همچنان در سطح بالایی قرار دارد و رکود در برخی از بازارها به‌ویژه مسکن و بورس، نگرانی‌هایی را در میان سرمایه‌گذاران ایجاد کرده است. این در حالی است که تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری نیز فشار مضاعفی بر اقتصاد کشور وارد کرده و تصمیم‌گیری‌های دولت در این حوزه، نقشی تعیین‌کننده در آینده اقتصادی ایران خواهد داشت.
در این شرایط، پرسش اصلی این است که آیا روند فعلی ادامه خواهد یافت یا بازارها در سال جاری با تحولات جدیدی مواجه خواهند شد؟ علی رئوفی، کارشناس اقتصادی، به بررسی چشم‌انداز اقتصاد ایران و تاثیر آن بر بازارهای مالی در سال 1404 پرداخته است.
نقدینگی دلاری در پایین‌ترین سطوح تاریخی خود قرار گرفته است
رئوفی با اشاره به شرایط اقتصاد کلان و تاثیر آن بر بازارهای مالی گفت: «در حالی وارد سال 1404 شده‌ایم که سیاست‌های انقباضی دولت، علی‌رغم افزایش نقدینگی ریالی، باعث کاهش نقدینگی دلاری شده است.»
وی افزود: «مجموع نقدینگی کشور اکنون حدود 110 میلیارد دلار است که یکی از پایین‌ترین سطوح تاریخی آن در 20 الی 30 سال گذشته محسوب می‌شود. با این حال، در مقاطع جهش‌های ارزی مانند سال‌های 91، 96 و 99، نقدینگی دلاری کشور در سطح بالاتری قرار داشت.»
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: «در سال 1399 که تمام بازارها رشد چشمگیری را تجربه کردند، نقدینگی دلاری کشور حدود 400 میلیارد دلار بود. این مقدار بالا باعث شد که دلار افزایش یابد و در پی آن، سایر بازارها مانند مسکن، خودرو و سهام نیز رشد کنند.»
امکان جهش ناگهانی در بازارها وجود ندارد
رئوفی تاکید کرد: «در شرایطی که نقدینگی دلاری پایین است، امکان وقوع جهش‌های ناگهانی در بازارها وجود ندارد؛ در صورتی که دولت سیاستی اتخاذ کند که منجر به افزایش چاپ پول نشود، دلار نیز ظرفیت رشد بالایی نخواهد داشت.»
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: «اما با توجه به کسری بودجه و کاهش درآمدهای نفتی، دولت ناگزیر به افزایش چاپ پول خواهد بود که به‌ تبع آن، نرخ ارز نیز افزایش خواهد یافت.»
قیمت مسکن تا تابستان امسال بین 20 تا 30 درصد رشد می‌کند
رئوفی گفت: «به دلیل محدودیت‌های نقدینگی دلاری، نمی‌توان انتظار رشد چشمگیری را در هیچ‌یک از بازارها داشت. این مساله به‌ویژه در بازارهایی که نیاز به نقدینگی بالا دارند، مانند مسکن، تاثیر محسوسی خواهد داشت.»
این تحلیلگر اقتصادی با اشاره به بازار مسکن گفت: «پیش‌بینی می‌شود که این بازار تا تابستان 1404، رشدی بین 20 تا 30 درصد را تجربه کند و بعد از آن بازار وارد رکود شود. بنابراین میزان افزایش قیمت مسکن کمتر از نرخ تورم عمومی خواهد بود.»
قیمت دلار متناسب با رشد نقدینگی افزایش می‌یابد
رئوفی در خصوص بازار ارز اظهار داشت:«رشد قیمت دلار نیز در سال جاری متناسب با میزان رشد نقدینگی خواهد بود. اگر نقدینگی 30 تا 35 درصد افزایش یابد، دلار نیز در همین محدوده رشد خواهد کرد و به حوالی 125 تا 130 هزار تومان خواهد رسید.»
او تصریح کرد: «اما در صورتی که دولت چاپ پول بیشتری را در دستور کار قرار دهد، افزایش نرخ ارز نیز بیش از این مقدار خواهد بود.»
بورس، ارزشمند اما بدون تقاضا باقی می‌ماند!
رئوفی درباره وضعیت بورس در سال 1404 گفت: «تقریبا تمامی کارشناسان بازار سرمایه بر این باورند که سهام شرکت‌ها در حال حاضر کمتر از ارزش ذاتی خود معامله می‌شود. با این حال، بازار سرمایه به دلیل نااطمینانی‌های سیاسی و اقتصادی، با کمبود تقاضا مواجه است.»
این کارشناس اقتصادی با تشبیه وضعیت بورس به یک هتل مجلل در بیابان گفت: «هرچند که ارزش واقعی شرکت‌های بورسی بالاست، اما چشم‌انداز مبهم اقتصادی و سیاسی باعث شده که سرمایه‌گذاران تمایلی به خرید نداشته باشند. بورس مانند هتلی مجلل در بیابانی برهوت است که ارزش ذاتی بالایی دارد اما بدون تقاضا خواهد بود.»
او اظهار کرد: «در شرایط فعلی، نقدینگی جدیدی وارد بازار سرمایه نمی‌شود، بازار سهام خروج پول شدیدی را شاهد بوده و بخش عمده سرمایه‌گذاران پول خود را به سمت صندوق‌های طلا سوق داده‌اند.»
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: «بنابراین نمی‌توان تصویر مناسبی از بازار سرمایه داشت؛ مگر اینکه وضعیت بی‌ثباتی اقتصاد در مقطعی استیبل شود. برای مثال در سال 1399 سرمایه‌گذاران می‌دانستند که ایران تحریم است و کسری بودجه دارد اما اطمینان داشتند که شرایط وخیم‌تر از آن نمی‌شود.»
خودرو در سال 1404 رشد 30 تا 35 درصدی قیمت‌ها را تجربه می‌کند
رئوفی درباره بازار خودرو توضیح داد: «پیش‌بینی می‌شود که قیمت خودرو در 6 ماه نخست سال جاری، بین 30 تا 35 درصد افزایش یابد.»
وی ادامه داد: دولت احتمالا واردات خودرو را محدودتر خواهد کرد تا بتواند منابع ارزی را کنترل کند. علاوه بر این، با افزایش نرخ ارز و بالا رفتن هزینه‌های تولید، خودروسازان داخلی نیز نیاز به دریافت مجوز برای افزایش قیمت خواهند داشت.»
احتمال صعود قیمت اونس طلا به 3700 دلار وجود دارد
این تحلیلگر اقتصادی در خصوص بازار طلا گفت: «با توجه به بی‌ثباتی‌های بین‌المللی و سیاست‌های پولی آمریکا، روند قیمت جهانی طلا صعودی خواهد بود.»
وی افزود: «جنگ اوکراین و روسیه، تنش‌های خاورمیانه و سیاست‌های اقتصادی آمریکا باعث شده که سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امنی مانند طلا حرکت کنند.»
رئوفی ادامه داد: «سیاست‌های اقتصادی ایالات متحده باعث شده که نقدینگی از بازارهای پرریسک مانند رمزارزها خارج شود و وارد بازار طلا شود. این روند در ماه‌های اخیر نیز مشاهده شده است.»
این کارشناس اقتصادی درباره روند طلای جهانی گفت: «انتظار می‌رود که قیمت هر اونس طلا در سطح 3100 دلار تثبیت شود و در ادامه به 3700 دلار نیز برسد.»
طلا و سکه همچنان گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری هستند
رئوفی همچنین خاطرنشان کرد: «در داخل کشور نیز، به دلیل افزایش کسری بودجه و رشد نرخ تورم، طلا همچنان گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری خواهد بود. بنابراین قطع به یقین رشد طلا و سکه اتفاق خواهد افتاد که بخشی از آن معطوف به افزایش قیمت دلار است.»
وی افزود: «در داخل کشور نیز، قیمت سکه و طلا تحت تاثیر افزایش نرخ ارز و رشد انس جهانی، روندی صعودی خواهد داشت. بنابراین سرمایه‌گذاری در طلا بازدهی بیشتری نسبت به دلار خواهد داشت.»
رشدهای انفجاری مانند سال‌های گذشته، در هیچ‌یک از بازارها دیده نمی‌شود
این کارشناس بازارهای مالی در پایان تاکید کرد: «در هیچ‌یک از بازارها، رشدهای انفجاری مانند سال‌های گذشته دیده نخواهد شد، اما تمامی دارایی‌ها متناسب با رشد نقدینگی افزایش قیمت را تجربه خواهند کرد.»
وی تصریح کرد: «اگر نقدینگی در محدوده 30 تا 35 درصد افزایش یابد، تمامی بازارها نیز در همین محدوده رشد خواهند کرد. اما در این میان، برخی دارایی‌ها مانند طلا، به دلیل افزایش قیمت جهانی، می‌توانند بازدهی بالاتری داشته باشند.»
او در پایان گفت: «در مجموع، طی سال 1404 شاهد افزایش قیمت‌ها خواهیم بود، اما هیچ بازاری رشدهای 100 یا 200 درصدی را تجربه نخواهد کرد.»