بزرگنمايي:
ایرانیان جهان - مهم‌ترین عناوین روزنامه‌های امروز _یکشنبه هفدهم فروردین 1404_ را در ادامه می‌خوانید.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، رسانه‌های آزاد، روزنامه‌ها و مطبوعات در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی به‌شمار می‌آید، بر این اساس خبرگزاری ایمنا، مرور عناوین مطبوعات کشور را به‌صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
در صفحه نخست امروز خود با تیتر «رمزگشایی از پیام سرلشکر در تخت جمشید» نوشت: «نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان بازوان اقتدار و امنیت کشور شناخته می‌شوند.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
در نگاه اول وظیفه اصلی آنان صرفاً دفاع از مرزها یا مقابله با تهدیدات نظامی است. اما در دنیای امروز یکی از وظایف اصلی و راهبردی نیروهای مسلح، پیش و بیش از دفاع از مرزها، ایجاد و اعمال حس امنیت و آرامش در بطن جامعه است. سرلشکر محمد باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح کشورمان با درک این مهم، در کنار بنای باستانی تخت جمشید ایستاد و با اشاره به مقوله‌های صلح، آرامش، دوستی و برادری با سایر ملل که آرمان تاریخی مردم ایران بوده است، تأکید کرد که رویکرد جمهوری اسلامی در روابط با همسایگانش نیز در راستای این آرمان همیشگی حرکت کرده و می‌کند. اقدام سرلشکر باقری واکنش‌های متعددی به همراه داشت. برخی سخنان رئیس ستادکل نیروهای مسلح ایران را پیامی مثبت و نمادین تلقی کردند. اینان انتخاب تخت جمشید به‌عنوان محل صدور این پیام را نشان‌دهنده پیوند تاریخ و آرمان‌های امروز دانستند. عده‌ای دیگر هم این اقدام سرلشکر باقری را تلاشی برای نمایش چهره‌ای صلح‌طلب از ایران در منطقه تفسیر کردند. تعدادی دیگر نیز مخابره پیام عالیرتبه‌ترین مقام نظامی کشور از تخت جمشید را نشانه‌ای از توجه به هویت ملی دانستند.
اما در کنار همه اینها، حضور سرلشکر باقری با لباس غیرنظامی در تخت جمشید و تأکید او بر مقوله آرامش، یک پیام اطمینان‌بخش برای مردم ایران در دل خود دارد: ایرانیان در امنیت هستند و نیروهای مسلح از آرامش و هویت ایرانیان محافظت می‌کنند.
تزریق آرامش به جامعه از سوی نیروهای مسلح باعث می‌شود حتی در شرایط ویژه منطقه‌ای و بین‌المللی نیز مردم احساس نکنند خطری کشور را تهدید می‌کند. از این رو اگر قرار بر رویارویی با تهدیدهای خارجی باشد، نیروهای مسلح آماده دفاع از تمامیت ارضی و امنیت مردم هستند. این درحالی است که در هفته‌های اخیر، رئیس‌جمهوری آمریکا چندین بار ایران را تهدید کرده است.
متعاقب این تهدیدها، جریان رسانه‌ای وابسته به آمریکا نیز با مانور روی قدرت نظامی ایالات متحده، به دنبال ایجاد تشویش در جامعه ایران بودند. در چنین شرایطی، حضور سرلشکر باقری در تخت جمشید و همزمان بازدید فرمانده قرارگاه پدافندی خاتم‌الانبیاء (ص) و فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران از مناطق پدافندی جنوب و جنوب شرق کشور، در جهت تزریق حس آرامش به جامعه تفسیر می‌شود.
پس از استقبال مردم ایران از پیام سرلشکر باقری، رسانه‌های فارسی زبان خارج‌نشین تلاش کردند این اقدام را به ضعف ایران در مقابله با اقدام احتمالی آمریکا تفسیر کنند. مسئله‌ای که باعث شد تا سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه، بخشی از سخنان خود در جمع فرماندهان و مدیران ستاد فرماندهی کل سپاه را به تأکید بر آمادگی ایران برای مقابله با هر جنگی اختصاص دهد.
فرمانده کل سپاه، با قاطعیت، ضمن اعلام اینکه ایران ابداً از جنگ نگران نیست، به دکترین دفاعی جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت: «شروع کننده جنگ نخواهیم بود، اما برای هر جنگی آماده‌ایم. عطش جهاد برای دفاع از کیان، هویت و موجودیت، یک حقیقت در نیروهای مسلح و مردم است. برای هر دو وضعیت عملیات روانی یا اقدام نظامی دشمن آماده‌ایم، اما یک گام در مقابل دشمن عقب نخواهیم نشست.»
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «روز جهانی کودک فلسطینی، انتخاب مردم اروپا در اعتراض به جنایات صهیونیست‌ها» نوشت: «اروپایی‌ها دیروز به مناسبت روز جهانی «کودکِ فلسطینی»، علیه جنایات رژیم صهیونیستی تظاهرات کردند. صهیونیست‌ها آن‌قدر کودک فلسطینی کشته‌اند که یک روز مخصوصِ جهانی، برای کودکان فلسطینی انتخاب شده است. پنجم‌آوریل هر سال، روز جهانی کودک فلسطینی است. اینکه فلسطینی‌ها یک روز جهانی کودکِ مخصوص به خود را دارند، در نوع خود قابل توجه است. صهیونیست‌ها معروفند به «کودک‌کش» و یک دلیل محکم و محکمه‌پسند برای برازنده بودن این صفت برای صهیونیست‌ها، همین 20 هزار کودک و نوزادی است که طی 18 ماه گذشته و در جنگ جاری غزه، قتل عام کرده است. این کشتارهای وحشیانه همچنان ادامه دارد.
در همین رابطه دیروز ساکنان منچستر انگلیس، با برگزاری یک تظاهرات ضد صهیونیستی، خواستار توقف کشتار کودکان فلسطینی شدند. آنها با حمل دست‌نوشته‌هایی در تقبیح این جنایات، از دولتمردان خود خواستند در این جنایت با حمایت از رژیم صهیونیستی مشارکت نکنند. در طول تاریخ آن‌قدر سوءاستفاده از علم و تکنولوژی از سوی قدرت‌ها رایج بوده که برخی را به این نتیجه رسانده است که، علم و تکنولوژی بی‌طرف نیست! در این بین تلاش برخی متفکران و دانشمندان برای داخل کردن اصول اخلاقی به ساحت علم نیز، مؤثر واقع نشده است. هوش مصنوعی از جمله این تکنولوژی‌های نوین است که شیاطینی مثل آمریکا و رژیم صهیونیستی از آن نهایت بهره‌برداری را می‌کنند. در همین رابطه خبر می‌رسد کارکنان شرکت مایکروسافت، در جشن 50 سالگی این شرکت استفاده از هوش مصنوعی در کشتار مردم مظلوم فلسطین را محکوم کردند. خبر گزاری فارس در این‌باره نوشته است: «جشن پنجاهمین سالگرد تأسیس غول آمریکایی مایکروسافت در واشنگتن، روز جمعه توسط چندین کارمند حامی فلسطین که به استفاده ارتش اسرائیل از محصولات هوش مصنوعی این شرکت اعتراض داشتند، خراب شد.
دیروز نیز «آن روا» با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نوشت، از آغاز جنگ علیه غزه، هزاران کودک آواره شدند؛ آن هم به خاطر حملات مداوم اسرائیل. این نهاد سازمان ملل همچنین گفت که آتش‌بس باعث موج جدیدی از آوارگان شده و بر روی بیش از 142 هزار نفر تأثیر گذاشته است؛ لذا تمامی کودکان غزه تاکید دارند که در حال حاضر نیازمند آتش‌بس هستند. از زمان آغاز نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه در هفت اکتبر 2023(15 مهر 1402) مردم فلسطین با اوضاع فاجعه‌باری روبه‌رو هستند و بارها مجبور به کوچ‌های اجباری شدند. کما اینکه ارتش رژیم صهیونیستی به صورت متناوب مناطق مختلفی را از غزه را بمباران کرده و دستور تخلیه این مناطق را صادر می‌کند.آن روا با روز گذشته نیز هشدار داد که وضعیت شمال کرانه باختری همچنان نگران‌کننده است و این مسئله معلول عملیات‌های نظامی مداوم رژیم صهیونیستی است. این نهاد سازمان ملل تصریح کرد، این عملیات باعث بزرگ‌ترین موج کوچ اجباری از آغاز جنگ سال 1967 تا امروز شده است.
دفتر هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا) می‌گوید که هزاران نفر از خانواده‌های فلسطینی از غرب نوار غزه فرار کرده‌اند؛ آن هم پس از آخرین دستوری که نظامیان صهیونیستی برای تخلیه این منطقه صادر کرده بودند. اوچا تصریح کرد که چنین حملاتی باعث شده مردم این مناطق از خدمات اساسی مورد نیاز برای ادامه زندگی محروم شوند کما اینکه ده‌ها هزار نفر دیگر همچنان آواره هستند و نمی‌توانند به خاطر این عملیات‌ها به منازل خود به ویژه در جنین و طولکرم بازگردند.»
روزنامه جوان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «حفظ سرمایه دولت با عزل به موقع» نوشت: «جنجال سفر پرهزینه و لوکس معاون پارلمانی رئیس‌جمهور به قطب جنوب در تعطیلات نوروزی که با تأیید و تکذیب‌های گسترده‌ای همراه بود، بالاخره با اقدام به موقع رئیس‌جمهور در عزل وی ختم به خیر شد و اقدامی که می‌توانست پایگاه و سرمایه اجتماعی دولت را نزد مردم خدشه‌دار کند، حفظ و ترمیم کرد. اهمیت اقدام به موقع از آن روست که دکتر پزشکیان آن‌گونه که در متن حکم عزل شهرام دبیر تصریح کرده، حاضر نشده است، صداقت و عدالت رفتاری خود را وجه‌المصالحه دوستی دیرینه‌اش با وی کند. شهرام دبیری ابتدا چنین سفری را انکار کرد و بعد که تلویحاً مجبور به پذیرش این خطا شد با این توجیه که با هزینه شخصی به چنین سفری رفته، کوشید از بار گناه یک دولتمرد بکاهد، اما کیست که نداند در شرایطی که بسیاری از مردم با مشکلات عدیده اقتصادی درگیر هستند و رفع نیازهای اولیه و ضروری برای آنها طاقت‌فرسا شده، تدارک چنین سفری با هر توجیهی عذر بدتر از گناه است و دکتر پزشکیان با درک این مهم به درستی تصمیم گرفت و اقدام کرد. اقدامی که با استقبال گسترده صاحبنظران از طیف‌های مختلف سیاسی مواجه شد و این امید را بیش از پیش زنده کرد که رئیس‌جمهور پیش‌قدم در فتح بابی شد که پیش از این کمتر شاهد بودیم.
رئیس‌جمهور با توجه به قطعی شدن اخبار مربوط به سفر شهرام دبیری، با صدور حکمی خطاب به معاون پارلمانی خود نوشت: دوستی دیرین و خدمات ارزشمند شما در معاونت پارلمانی مانع آن نیست که پایبندی به صداقت، عدالت و وعده‌هایی که به مردم دادیم، مقدم داشته شود؛ بنابر این توصیفات از ادامه همکاری با شما در دولت چهاردهم معذوریم.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر ریاست جمهوری، دکتر مسعود پزشکیان در حکمی به شهرام دبیری تصریح کرد: در این ایام پس از بررسی خبر، قطعی شد که در ایام نوروز در سفر تفریحی قطب جنوب بودید. در دولتی که مفتخر به اقتدا به مولای متقیان است و در شرایطی که هنوز در کشورمان فشارهای اقتصادی بر مردم زیاد و محرومان پرشمارند، سفر پر هزینه تفریحی مسئولان رسمی، حتی با هزینه‌های شخصی، قابل دفاع و توجیه‌پذیر نبوده و با معیار ساده‌زیستی مسئولان سازگار نیست.
سخنگوی دولت در واکنش به برکناری معاون پارلمانی رئیس‌جمهور نوشت: رئیس‌جمهور با هیچ‌کس پیمان برادری نبسته و ملاک قضاوت، صرفاً کارآمدی، التزام به عدالت، صداقت و منافع مردم است. «فاطمه مهاجرانی» با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تصمیم رئیس‌جمهور نشان داد که در دولت، هیچ‌گونه تعهد شخصی یا رابطه‌محور جایگزین معیارهای عملکردی نمی‌شود. رئیس‌جمهور با هیچ‌کس پیمان برادری نبسته و ملاک قضاوت، صرفاً کارآمدی، التزام به عدالت، صداقت و منافع مردم است.» همچنین جوادی یگانه مشاور اجتماعی و رئیس مرکز ارتباطات مردمی نهاد ریاست جمهوری در صفحه شخصی خود در فضای مجازی با اشاره به برکناری شهرام دبیری از سمت معاون رئیس‌جمهور در امور مجلس، نوشت: آنچه مهم‌تر بود، صداقت و صراحت و قاطعیت رئیس‌جمهور در برکناری معاون پارلمانی خود و ذکر دلایل واقعی آن بود. پیش از این، در موارد مشابه، اجبار یا توصیه به استعفا دادن، رواج داشته. هر چند متأسفانه، در بسیاری موارد، رفاقت‌ها و ملاحظات غیرلازم، مانع امر و توصیه به استعفا بوده است.
به عنوان نکته پایانی اینکه اگرچه تکذیبیه‌های قطبی دروغ از آب درآمد و چوبش را هم خورد، اما اکنون این سوال باقی مانده است که رئیس‌جمهور با اخبارنویسان دروغ در شورای اطلاع‌رسانی دولت چه خواهد کرد؟! نکته مهم حکم دکتر پزشکیان اشاره مستقیم به سفر قطب جنوب دبیری است که به نظر می‌رسد نه تنها دبیری را با این حکم داغ کرده، بلکه شورای اطلاع‌رسانی دولت که به دروغ تکذیبیه صادر کرده بود نیز گوشمالی کتبی خواهد شد. در هزینه‌زایی و غیرحرفه‌ای بودن تیم مختلف‌المنافع شورای اطلاع رسانی دولت همین بس که با دفاع بیجا از تخلفات یک معاونت و تقابل با فضای واقعی نشر خبر، مرجعیت چنین موضوع کم اهمیتی را به چالش کشید و آن را «برهه حساس کنونی!» قلمداد کردند و به نحوی برای حفظ صندلی معاونت، صندلی رئیس‌جمهور را لق کردند. با توجه به اینکه سفر قطبی معاون پارلمانی رئیس‌جمهور از شتر سواری دولا دولا نیز آشکارتر بود، باید مشخص شود در دستگاه عریض و طویل اطلاع‌رسانی دولت چه کسانی و با چه اهدافی دروغ‌های دولا پهنا منتشر کردند و برای شخص رئیس‌جمهور هزینه‌های بیجا تراشیدند. اشاره مستقیم متن حکم دکتر پزشکیان به سفر قطبی دبیری و تکذیب اطلاعیه‌های دروغین اطلاع‌رسانی دولت تلاش رئیس برای حفظ آبروی زیردستان بود ولی به چه قیمت؟!»
روزنامه وطن امروز در صفحه نخست امروز خود تیتر «کوری!» را برگزید و نوشت: «پس از گذشته چند هفته از آغاز تجاوزات ارتش متجاوز آمریکا در منطقه به کشور یمن، در آخرین اقدام جنجالی و بحث‌برانگیز، رئیس‌جمهور آمریکا ویدئویی از هدف قرار دادن تجمع شهروندان یمنی توسط نیروی هوایی متجاوز و جنایتکار این کشور را در صفحه شخصی خود منتشر کرد. بر اساس تصاویر منتشر شده توسط دونالد ترامپ که به وسیله تجهیزات نظامی آمریکایی ثبت شده، نیروی هوایی جنایتکار و متجاوز آمریکا تجمع مردم یمن به دور هم را که به مناسبت عید فطر برگزار شده است، هدف حمله‌ای وحشیانه و ضدانسانی قرار می‌دهد. در این تصاویر به شهادت رسیدن و زخمی شدن بیش از 70 نفر از شهروندان یمنی قابل مشاهده است، در شرایطی که هدف از این حمله کور مقابله با انصارالله یمن و حوثی‌ها عنوان شده است.
ترامپ مدعی است ارتش متجاوز آمریکا تجمع افرادی را هدف قرار داده است که برای برنامه‌ریزی حمله به کشتی‌های آمریکایی گردهم آمده بودند و منتظر دریافت دستورالعمل بودند اما اکنون دیگر توان حمله و غرق کردن کشتی‌های آمریکایی را ندارند. این ادعای ترامپ در حالی مطرح شده است که شواهد نشان‌دهنده هدف قرار گرفتن تجمع یک قبیله در جنوب استان الحدیده است که به مناسبت عید فطر گرد هم آمده بودند و پس از اقدام متجاوزانه و وحشیانه ارتش اشغالگر آمریکا بسیاری از اعضای این قبیله به شهادت رسیدند. پس از پست‌های ترامپ در فضای مجازی، رسانه‌های غربی نیز با هدف توجیه اقدام وحشیانه آمریکایی‌ها و انتشار ناشیانه تصاویر آن توسط دونالد ترامپ، دست به سفیدشویی این اقدام زده و مدعی شدند افراد هدف قرار گرفته مسؤول حملات شهپادی ارتش یمن و جمع‌آوری اطلاعات از تردد کشتی‌ها در دریای سرخ بوده‌اند؛ ادعایی که به نظر بسیاری از کاربران فضای مجازی در جهان کذب و کودکانه به نظر می‌رسد.
طبق بررسی‌ها مشخص شده است این حمله به منطقه‌ای در نزدیکی ساحل جنوبی تحیتا واقع در جنوب استان الحدیده انجام شده است. این منطقه در سال‌های گذشته محل درگیری بین نیروهای ائتلاف سعودی و رزمندگان انصارالله بوده و انصارالله در آن هیچ پایگاهی ندارد. ایجاد ارتباط بین هدف قرار دادن تجمع قبیله‌ای افرادی که تجهیزات و تسلیحات جنگی پیچیده‌ای حمل نمی‌کنند و تنها برای به جا آوردن رسم عید فطر قبیله خود گردهم آمده بودند با جلوگیری از حملات ارتش یمن و جنبش انصارالله به کشتی‌های مرتبط با رژیم صهیونیستی تلاش بیهوده‌ای از سوی آمریکایی‌ها برای توجیه اقدامات وحشیانه آنها علیه یمن است؛ اقداماتی خصمانه که برای جلوگیری از حمایت یمنی‌ها از غزه انجام شده است و تاکنون در رسیدن به هدف تعیین شده ناموفق بوده است. تجاوزات هوایی آمریکایی‌ها به یمن در حالی ادامه دارد که عملیات‌های موشکی و پهپادی یمنی‌ها علیه رژیم صهیونیستی و در حمایت از غزه متوقف نشده و افزایش حضور نظامی آمریکا در منطقه و افزایش پوشش پدافندی کشورهای عربی خائن منطقه در حمایت از رژیم صهیونیستی تاکنون نتوانسته مانع حمایت یمنی‌ها از مقاومت غزه شود.
بسیاری از کارشناسان به تحلیل رفتار ترامپ در قبال یمن پرداخته و تلاش کردند علت اصلی و چرایی انتشار تصاویر حمله به غیرنظامیان را تحلیل کنند. به نظر می‌رسد هدف ترامپ از پست اخیرش در فضای مجازی که ممکن است به افزایش بیش از پیش درگیری‌ها بین آمریکا و یمن منجر شود، سرپوش‌گذاری بر ناتوانی در مقابل مقاومت یمنی‌هاست. از سوی دیگر ترامپ مدعی جلوگیری از غرق شدن مجدد کشتی‌های آمریکایی توسط انصارالله یمن است؛ ادعایی که با مواضع و ادعاهای پیشین دولت آمریکا همخوانی ندارد.»
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود تیتر «حکم بر مدار نهج‌البلاغه» را برگزید و نوشت: «خبری از استعفای نمایشی یا حمایت کورکورانه از معاون پرحاشیه دولت نبود. رئیس‌جمهور قاطعانه چشمانش را بر رفاقت قدیمی بست و عادلانه معاونی را که به دروغ سفر به قطب جنوب را تکذیب کرده بود، از کابینه اخراج کرد. کافی است نگاهی به گذشته نه‌چندان دور بیندازیم تا متوجه اهمیت این تصمیم شویم؛ زیرا در وهله نخست هیچ خبرنگار و رسانه‌ای بابت پرداختن به ماجرای سفر لاکچری دبیری و متعاقب آن دروغی که گفت، بازخواست نشد؛ مانند آنچه در سیسمونی‌گیت رخ داد. دوم اینکه حتی در ادامه فشارهای رسانه‌ای بابت برخورد با دبیری، شاهد استعفای تشریفاتی مانند آنچه درباره چای دبش و وزیر جهاد کشاورزی دولت سیزدهم رخ داد، هم نبودیم.
بماند که شاهد حمایت تمام‌قد دولت از معاون متخلفش هم نبودیم که سخنگوی دولت بیاید از اساس بروز جرایمی را کتمان کند که امروز شاهد صدور حکم زندان بابت آنها برای دو وزیر دولت قبل هستیم. ازاین‌رو به قول فیاض زاهد: «آنچه در برکناری دبیری رخ داده، سفر به قطب جنوب نیست، بلکه دروغی بود که به سنتی رایج و ساختارمند در کشور بدل شده است». همان‌گونه که شهاب‌الدین طباطبایی، عضو حقیقی شورای اطلاع‌رسانی دولت، هفته گذشته از «بی‌صداقتی برخی دولتمردان» گلایه کرده بود و بدون اشاره به ماجرای قطب جنوب نوشته بود: «لِیسَألَ الصَّادِقِینَ عَنْ صِدَقِهِمْ؛ تا راست‌گویان را از صداقت‌شان بازخواست کند. جناب آقای رئیس‌جمهور لطفاً این آیه قرآن مجید را هر روز به اعضای کابینه یادآوری کنید. همان آیه‌ای که در نخستین گفت‌وگوی تلویزیونی با مردم بالای سرتان بود. درباره صداقت؛ همان صداقتی که مردم در شما دیدند، همان راست‌گویی که متأسفانه امروز لابه‌لای برخی ندانم‌کاری‌ها و مصلحت‌سنجی‌ها و پنهان‌کاری‌ها و بی‌صداقتی‌های بعضی از دولتمردان و کارشکنی رقبای تندرو در حال دست‌وپازدن است».
بنابراین مسعود پزشکیان که با انتخاب دبیری به عنوان معاون پارلمانی، آن‌هم درحالی‌که واجد شرایط لازم نشستن بر این مسند نبود، شرط دوستی را با یار قدیمی تمام کرده بود، اما دیروز با پایان تعطیلات، نه به دلیل ضعف عملکردش و نه به دلیل سفرش، بلکه به دلیلی دروغی که به ملت ایران گفت، تصمیم به حذف او گرفت؛ تصمیمی که با استقبال جریان رقیب پزشکیان هم همراه شد؛ تا جایی که جلیل محبی، روحانی نزدیک به قالیباف، درباره برکناری شهرام دبیری از سوی رئیس‌جمهور در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «نامه امروز آقای پزشکیان در برکنارکردن آقای دبیری، در نوع خود در تاریخ انقلاب بی‌نظیر بود. امیدوارم این نوع نگارش نامه و محتوایش و نوع عکس‌العمل در کشور باب شود». البته بخشی از مخالفان دولت این تصمیم را به سفر لاکچری معاون پارلمانی متوجه دانستند و نخواستند به اهمیت تکریم صداقت در دولت پزشکیان اعتراف کنند.»
روزنامه دنیای اقتصاد در صفحه نخست امروز خود تیتر «تهدید تعرفه‌ای سلطه دلار» را برگزید و نوشت: «اغلب تحلیلگران در اوایل دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ تصور می‌کردند این دوره با تقویت بورس، افزایش بازدهی اوراق خزانه آمریکا و تقویت ارزش دلار همراه باشد؛ با این حال، اکنون تقریباً تمام این موارد برخلاف پیش‌بینی‌ها بوده است. اعمال تعرفه‌های بالا در دوم آوریل توسط ترامپ، باعث افت شاخص بورس، افت ارزش دلار و کاهش بازدهی اوراق خزانه‌داری شده است. این وضعیت در حالی رخ داده که بسیاری از ارزهای دیگر همچون یورو، پوند، ین و حتی پزوی مکزیک برخلاف دلار تقویت شده‌اند. به گفته کارشناسان، کاهش ارزش دلار برای اقتصاد جهانی می‌تواند آثار منفی حمایت‌گرایی آمریکا را تا حدی جبران کند؛ اما تداوم آن ممکن است رشد جهانی را تهدید و در نهایت باز هم دلار را تقویت کند. در چنین شرایطی سکان‌داران پولی نیز با چالش مواجه می‌شوند و نمی‌توانند هیچ اقدام خاصی برای بهبود شرایط اقتصادی انجام دهند. این در حالی است که احتمال وقوع رکود تورمی در اقتصاد آمریکا بالاتر رفته است.
چند ماه پیش همه در وال‌استریت درباره «اثر ترامپ (Trump Trade)» بحث می‌کردند. توافق درمیان همه تحلیلگران بر این بود که ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ عملکرد بازار سهام آمریکا را تقویت می‌کند، بازدهی اوراق خزانه‌داری را افزایش می‌دهد و ارزش دلار را تقویت می‌کند. امسال تا اینجای کار، هر سه این پیش‌بینی‌ها معکوس درآمده‌اند. به گزارش اکونومیست در روزهای اخیر قیمت سهام در آمریکا سقوط کرده، بازدهی اوراق خزانه‌داری کاهش‌یافته و سرمایه‌گذاران نگران تضعیف ارزش دلار شده‌اند.
هر دو روند پس از آنکه آقای ترامپ در دوم آوریل تعرفه‌های جدید را تقریباً بر همه شرکای تجاری آمریکا وضع کرد، شتاب گرفت. با این حال، تضعیف دلار است که بیشترین شوک را به‌همراه داشته‌است. تحلیلگران انتظار داشتند حمایت‌گرایی آقای ترامپ، ارزش دلار را تقویت کند. با افزایش قیمت‌هایی که آمریکایی‌ها باید برای کالاهای خارجی بپردازند، تعرفه‌ها اثر معکوس گذاشته و قدرت خرید آمریکایی‌ها را تضعیف کرده‌است.
وضعیت قتصاد آمریکا نشان می‌دهد در روزهای اخیر، همه‌چیز در صف‌فروش بوده‌است. ارزش دلار در حال‌حاضر نسبت به سبدی از همتایان ثروتمند خود در حال کاهش است. با مشخص‌شدن مقیاس تعرفه‌های جدید آقای ترامپ، این وضعیت تشدید شد، سایر ارزها اما رشد کرده‌اند. یورو در سال‌جاری تاکنون 6درصد، پوند 3درصد و ین ژاپن و فرانک سوئیس به ترتیب 8 و 6درصد تقویت شده‌اند. این اتفاق برای بیشتر آنها پس از اعلام تعرفه‌ها توسط ترامپ در 2آوریل افزایش‌یافتند. حتی پزوی مکزیک که مدت‌ها بود روند کاهشی را تجربه کرده‌بود؛ در ماه‌های اخیر دربرابر دلار رشد کرده‌است. با مشاهده همه اینها، منطقی است که نگران باشیم با این اقدام ترامپ، جایگاه دلار در سیستم مالی جهانی در خطر باشد. رقبا و متحدان آمریکا مدت‌هاست به‌دنبال جایگزین‌هایی بوده‌اند که فراتر از دسترس عمو سام است، چه از طریق توسعه ریل‌های پرداخت جدید و چه با انتقال فعالیت‌های تجاری خود به ارزهای دیگر. استفاده تهاجمی ترامپ از تحریم‌ها، به‌عنوان مثال، علیه ایران در سال 2018 پس از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای، چنین تلاش‌هایی را برای کشورهای جهان بیش از پیش ضروری کرده‌است.
در حال‌حاضر، تئوری «لبخند دلار(dollar smile)» می‌تواند وضعیت دلار را توضیح دهد. ایده این نظریه این است که واحد پول آمریکا هم زمانی‌که اقتصاد این کشور از سایرین عملکرد بهتری دارد، مانند دو سال‌گذشته و هم زمانی‌که اقتصاد آن در رکود قرار می‌گیرد، تقویت می‌شود. اگر آمریکا در رکود باشد، سایر اقتصادها نیز احتمالاً دچار تزلزل خواهند شد و این موضوع جذابیت دلار را افزایش می‌دهد زیرا دلار پناهگاه سرمایه‌گذاران جهان محسوب می‌شود. اگر تهدید فعلی برای سیستم تجارت‌جهانی بدتر شود، چنین رکودی ممکن است به‌وجود بیاید، اما وضعیت فعلی دلار نشان می‌دهد معامله‌گران تاکنون فقط معتقدند رشد آمریکا نسبت به سایر نقاط جهان کند خواهدشد، بنابراین دلار به سمت وسط لبخند پایین می‌آید.این موضوع هنوز پیامدهای نگران‌کننده‌ای در سراسر جهان دارد. اولین مورد این است که مصرف‌کنندگان آمریکایی باید انتظار داشته باشند به‌خاطر تعرفه‌های ترامپ بیشتر از آنچه پیش‌بینی می‌کردند، متضرر شوند. اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، در طول جلسه استماع سنا، استدلال کرد که هزینه تعرفه‌ها به کلی بر عهده مصرف‌کنندگان نخواهد بود، زیرا تجربه گذشته نشان می‌دهد؛ دلار در پاسخ به تعرفه‌ها تقویت می‌شود. اگر این اتفاق بیفتد، قیمت دلاری کالاهای خارجی را کاهش می‌دهد و تا حدی هزینه‌های ایجادشده را جبران می‌کند، در عوض آمریکایی‌هایی که کالاهای وارداتی را خریداری می‌کنند، اکنون باید هزینه‌های عوارض سنگین‌تر و دلار ضعیف‌تر را بپردازند.»
کد خبر 855090