ایرانیان جهان - به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد خبرگزاری رسا، نشست مشورتی با حضور اقتصاددانان برجسته کشور با موضوع اتخاذ رویکرد و سیاست‌های کلان رسانه‌ای درباره موضوعات اقتصادی و چگونگی مواجهه با این چالش‌ها عصر یکشنبه در سالن جلسات خبرگزاری رسا برگزار شد.
در این جلسه محمدجواد توکلی عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) اظهار داشت: ما با یک "کویر رسانه‌ای" در حوزه اقتصاد اسلامی و بومی مواجه هستیم، بیشتر اخبار اقتصادی در کشور از دیدگاه اقتصاد لیبرال و نئولیبرال منتقل شده و غالب رسانه‌ها در این راستا عمل می‌کنند.
توکلی تاکید کرد: این رسانه‌ها به قدری تأثیرگذار شده‌اند که حتی بر تصمیمات اقتصادی دولت‌ها هم تأثیر می‌گذارند به طوری که تغییر دولت‌ها، چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب تغییرات چشمگیری در سیاست‌های اقتصادی به همراه نداشته است.
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) با اشاره به ارجاع شدن دیدگاه‌های اقتصاد اسلامی به کارشناسان اقتصاد لیبرال، در سطح بالای تصمیم‌گیری در کشور بیان کرد: این وضعیت نشان‌دهنده ضعف در پذیرش و توجه به اقتصاد اسلامی در سیاست‌گذاری‌های کلان کشور است.
سواد اقتصادی؛ حلقه مفقوده مسئولان و مردم
توکلی بر این نکته تأکید کرد که بزرگ‌ترین مشکل در کشور، ضعف سواد اقتصادی است و افزود: مردم و هم مسئولان در سواد اقتصادی ضعیف هستند، متأسفانه این وضعیت باعث می‌شود در بعضی موارد مردم مطالبه‌گر مسائلی شوند که حتی به ضرر خودشان است. 

عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) به چالش‌های آموزش اقتصاد اسلامی در دانشگاه‌ها و کمبود کارشناسان بومی در این زمینه اشاره کرد و افزود: تهیه گزارش‌های سیاستی و تأسیس اندیشکده‌های تخصصی در حوزه برنامه‌ریزی اقتصادی به رشد، بهبود و توسعه اقتصاد اسلامی کمک می‌کند.
ائتلاف رسانه‌ای نئولیبرال؛ یک مافیای خبری در اقتصاد
توکلی با تاکید براینکه در اقتصاد ایران یک نوع مافیای خبری نئولیبرال شکل گرفته که از سوی منتفعان این سیاست‌ها پشتیبانی می‌شود، اظهار کرد: یکی از شرکت‌های فولادی تمام تبلیغات خود را به یک روزنامه اقتصاد لیبرالی بزرگ داده بود که نشان‌دهنده وجود یک ائتلاف بین این شرکت‌ها و رسانه‌ها است. این واقعیت تلخی است که در اقتصاد کشور وجود دارد.
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) فضای دانشگاه‌ها و مشورت‌های اقتصادی را شبه علم توصیف کرد و گفت: بسیاری از این اساتید مترجمان خوبی از متون غربی هستند، اما در ارائه مفاهیم و راهکارها، کارآمد نیستند، برخی از این اساتید تنها نظریه‌های غربی را تدریس می‌کنند و به هیچ وجه نمی‌توانند راه‌حل‌های واقعی برای مشکلات اقتصادی کشور ارائه دهند.
وی با بیان نظر کارشناسانی که نظریات غربی را راهگشای مشکلات کشور نمی‌دانند تصریح کرد: توجه به اقتصاد بومی می‌توانست جایگزین بسیاری از سیاست‌های نئولیبرال مخرب اقتصاد کشورهایی مانند آرژانتین و شیلی باشد و مشکلات ما را حل کند؛ سیاست‌های لیبرال تورم آرژانتین را به بیش از 85 درصد رسانده است.
توکلی تصریح کرد: اگر گروه‌های اقتصادی در رسانه‌ها و خبرگزاری‌ها به طور تخصصی و هدفمند تشکیل شوند می‌توانند فضایی برای بحث‌های عمیق‌تر و مفیدتر در خصوص مسائل اقتصادی و اسلامی فراهم کنند.
پیشرفت‌های نهادهای علمی اسلامی در اقتصاد؛ از انجمن‌ها تا مجلات تخصصی
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) اظهار داشت: انجمن اقتصاد اسلامی حوزه از سال 1382 تشکیل شده است و به مرور زمان توسعه یافته است، در حال حاضر این انجمن بیش از 82 عضو دارد که از این تعداد 61 نفر دارای دکترای اقتصاد هستند و به‌علاوه تعداد قابل توجهی از اعضا در سطوح عالی حوزه علمیه تحصیل کرده‌اند، همچنین این انجمن به‌طور مستمر در حال گسترش و جذب افراد جدید از جمله دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد در حوزه‌های فقه اقتصادی است.

توکلی تاکید کرد: موسسه آموزش پژوهش امام خمینی که از سال 1374 شروع به فعالیت کرده است تاکنون بیش از 200 فارغ‌التحصیل داشته که از این تعداد 23 نفر دکترای اقتصاد، 85 نفر کارشناسی ارشد و 100 نفر کارشناسی بوده‌اند، این موسسه در حال حاضر حدود 54 دانشجوی فعال دارد و در کنار این موسسه دانشگاه مفید نیز از سال 1368 فعالیت‌های آموزشی خود را آغاز کرده و هم‌اکنون حدود 8 نفر هیئت علمی در رشته اقتصاد دارند.
وی با اشاره به اینکه موسسه امام خمینی(ره) همچنین حدود 50 کتاب تولید کرده و بیش از 2500 مقاله علمی منتشر کرده، بیان کرد: در کنار این موسسات دیگر مراکز پژوهشی مانند پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه نیز در حوزه اقتصاد اسلامی فعالیت می‌کنند و در حال انتشار مقالات علمی و مجلات مختلف هستند، مجله "اقتصاد اسلامی" پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه یکی از قدیمی‌ترین مجلات در این حوزه است که تاکنون شماره 96 آن منتشر شده است.
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) تاکید کرد: مراکزی چون مرکز اقتصاد مقاومتی و اندیشکده‌های مختلف و سایر مؤسسات پژوهشی نیز در حال تولید آثار علمی و تحقیقاتی در زمینه‌های مختلف اقتصادی از جمله بانکداری اسلامی هستند.
سه دلیل ناکارآمدی سیاست‌های اقتصادی؛ ناآگاهی، منافع شخصی و بیچارگی ساختاری
توکلی با اشاره به اینکه مشکلات اقتصادی کشور به دلایل مختلف حل نمی‌شود، گفت: اولین دلیل این است که بسیاری از مسائل به دلیل ناآگاهی حل نمی‌شود، دومین دلیل منافع ذینفعان است؛ یعنی افرادی هستند که ممکن است از مشکلات اقتصادی آگاه باشند، اما به دلیل منافع شخصی خود وضعیت اقتصادی را متلاطم نگه می‌دارند، سومین دلیل را من "بیچارگی" می‌نامم به این معنا که دولت‌ها به دلیل انباشت مشکلات اقتصادی و مدت‌زمان طولانی که با آن‌ها روبه‌رو هستند قادر به حل سریع مسائل نیستند.
وی افزود: مشاوران اقتصادی شاید با تجربه باشند اما دولت‌ها معمولاً به دلیل کوتاه‌مدت بودن عمرشان نمی‌خواهند ریسک کنند و درگیر مسائل پیچیده شوند، بنابراین معمولاً از راه‌حل‌های سطحی مانند افزایش قیمت بنزین یا دادن یارانه‌های نقدی استفاده می‌کنند، به عنوان مثال یارانه 45 هزار تومانی که در ابتدا توان خرید خوبی داشت امروز خیلی کمتر از آن مقدار اثرگذار است.

عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) با تاکید براینکه دولت‌ها معمولاً از تغییرات بزرگ اجتناب می‌کنند، تصریح کرد: برای حل مشکلات اقتصادی باید ساختارهای پیچیده‌ای را اصلاح کنند که این کار در کوتاه‌مدت برای آن‌ها دشوار است، به همین دلیل بیشتر به راه‌حل‌های موقتی و آسان روی می‌آورند، یک نمونه این است که دولت‌ها برای جبران مشکلات اقتصادی به طور موقت به سیستم بانکی متکی می‌شوند بدون آنکه به تغییرات بنیادین بپردازند.
لزوم تحول در جو رسانه‌ای و تربیت تحلیل‌گر اقتصادی بومی
توکلی با قدردانی از زحمات خبرگزاری رسا در ارائه اخبار دقیق حوزوی و حمایت از جبهه انقلاب تاکید کرد: اگر ما بتوانیم جو رسانه‌ای را تغییر دهیم و محتوای آموزشی و تحلیلی مناسب تولید کنیم، می‌توانیم تأثیرگذار باشیم، در مجلس شورای اسلامی برخی نمایندگان با تلاش زیاد توانسته‌اند جو را تغییر دهند و مسائل اقتصادی را به سمت اصلاح هدایت کنند، بنابراین اگر ما هم به همین شیوه عمل کنیم می‌توانیم تغییرات مثبتی در فضای اقتصادی کشور ایجاد کنیم. 
عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) با بیان اینکه اخیراً مقاله‌ای با عنوان "مغالطه‌های یارانه پنهان" نوشته‌ام و در آن توضیح دادم که چرا استفاده از اصطلاح "یارانه پنهان" اشتباه است، گفت: به نظر من اگر این موضوع به یک گفت‌وگوی خبری تبدیل شود می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد و حتی تغییرات قابل توجهی در درک عمومی ایجاد کند.
وی تاکید کرد: اگر بخواهیم تغییرات اساسی در اقتصاد ایران ایجاد کنیم، باید از همین حالا سرمایه‌گذاری کنیم تا اذهان عمومی تغییر کند. این تغییرات شاید در دو یا سه دوره آینده قابل مشاهده باشد.