ایرانیان جهان

آخرين مطالب

چالش‌های ایران و ترکیه در دوران پسا اسد خاورمیانه‌

چالش‌های ایران و ترکیه در دوران پسا اسد
  بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - ایران و ترکیه توانسته بودند در طول 13 سال بحران سوریه، روابط خود را مدیریت کنند و نگذارند دیدگاه متفاوت در مورد سوریه منجر به تنش در روابط دیرینه و همه جانبه شود بلکه در پرونده سوریه هم سازوکاری را برای همکاری ایجاد کردند که بدون دستاورد نبود. اکنون نیز دو کشور نباید اجازه دهند پرونده سوریه با همه اهمیتی که برای دو کشور دارد روابط دیرینه دو ملت را تیره سازد.
در هر دو کشور حتی قبل از سقوط دمشق جریاناتی بودند که دنبال دشمن تراشی بودند بعد سقوط اسد صدای این جریان بیشتر بازتاب می‌شود.
سقوط بشار اسد نتیجه یک عملیات نظامی نبود که بتوان گفت تمهیدات دراز مدتی برای آن صورت گرفته باشد. امکانات تحریر الشام و سایر گروه‌های مسلح در ادلب به اندازه فتح دمشق نبود آنها حداکثر می‌توانستند ادلب را حفظ کنند. فروپاشی نظام سوریه نتیجه ضربات بی سابقه امنیتی و اطلاعاتی به محور مقاومت بود که قبل از آن در لبنان منجر به ترور و حذف رهبران و فرماندهان حزب الله شده بود با این تفاوت که حزب الله بعد از این ضربات محبوبیت و مشروعیت خود را در لبنان و بویژه در بین هوادارانش حفظ کرده بود در حالی‌که در سوریه عدم محبوبیت نظام اسد و فقدان پایگاه مردمی حزب بعث، فروپاشی اطلاعاتی به‌سرعت منجر به سقوط نظام سیاسی شد. از اسد و ارتش بی آرمان سوریه توقع نمی رفت که تا پای جان مقاومت کنند لذا هنگامی که بشار احساس کرد کاملا در چتر اطلاعاتی موساد گرفتار شده و زمان حذفش فرارسیده فقط به نجات خود و خانواده‌اش اندیشید.
سقوط امنیتی بدون درگیری نظامی در کشوری که بیش از نیم قرن توسط یک خاندان و یک اقلیت اداره شده بود، نسبت به سقوط نظامی این امتیاز را داشت که فروپاشی نظام به فروپاشی کشور منجر نشد همچنین با کشتار و خونریزی و انتقام جویی کور همراه نبود.
سقوط امنیتی بدون درگیری نظامی در کشوری که بیش از نیم قرن توسط یک خاندان و یک اقلیت اداره شده بود، نسبت به سقوط نظامی این امتیاز را داشت که فروپاشی نظام به فروپاشی کشور منجر نشد همچنین با کشتار و خونریزی و انتقام جویی کور همراه نبود. با این حال سوریه تا تاسیس یک نظام جدید و رسیدن به ثبات، راه پیچیده ای در پیش دارد.
حملات نظامی اسرائیل به امکانات و زیر ساخت‌های دفاعی سوریه نخستین علامت بود که حفظ تمامیت ارضی و نظام‌سازی در سوریه کار آسانی نخواهد بود حاکمان جدید سوریه و متحد آنها چنانچه در مقابل نقض تمامیت ارضی سوریه سکوت کنند در کسب مشروعیت برای ایجاد یک نظام سیاسی قوی دچار مشکل خواهند شد و دیر یا زود باید نشان دهند که به اندازه بشار و پدرش قادر به متوقف کردن اسرائیل هستند. هیچ تردیدی نیست که اسراییل نسبت به همه همسایگانش طمع دارد و اگر مقاومتی نباشد تا مرزهای ترکیه پیش خواهد رفت. حزب الله با همه ضرباتی که متحمل شد توانست پیش‌روی زمینی اسراییل را متوقف کند. موضوع اشغالگری اسراییل تنها یکی از معضلات حاکمان جدید سوریه و ترکیه نخواهد بود، نحوه تعامل با گروه‌های کردی که از حمایت امریکا و اروپا برخوردارند و نحوه مشارکت دادن آنها در نظام سیاسی جدید معضل بزرگ دوم است. این گروه‌ها از منظر ترکیه تروریست هستند. آیا ترکیه ری‌برندینگ این گروه‌ها را خواهد پذیرفت یا وارد یک جنگ طولانی مدت با آنها می‌شود؟ هنوز زود است در این خصوص سخن قطعی بتوان گفت.
هیچ تردیدی نیست که اسراییل نسبت به همه همسایگانش طمع دارد و اگر مقاومتی نباشد تا مرزهای ترکیه پیش خواهد رفت. حزب الله با همه ضرباتی که متحمل شد توانست پیش‌روی زمینی اسراییل را متوقف کند.
مشکل سوم بازسازی اقتصادی سوریه است. شاید در ادلب، ترکیه قادر به حمایت مالی از متحدانش بود و می توانست بخشی از هزینه ها را برای کنترل موج مهاجرت به عهده اروپایی‌ها بیاندازد اما اکنون اپوزیسیون سابق باید کل سوریه را اداره کند. اقتصاد ترکیه در سال 2023 تورم بالای 80 درصد را تجربه کرده بود، با وجود برنامه های اصلاحی بعد از انتخابات 2023 و کاهش نرخ تورم به زیر 50 درصد هنوز تراز تجاری ترکیه منفی است و نمی ‌تواند به تنهایی به بازسازی اقتصادی سوریه کمک کند و نیازمند جذب کمک‌های عربی و بین المللی است. عرب ها و اروپایی ها هم برای شرکت در بازسازی سوریه شرایطی دارند، از جمله مشارکت دادن گروه‌های کردی در حاکمیت جدید. فراموش نکنیم که ترکیه در دو دهه اخیر با اروپا هم بر سر مسایل منطقه مدیترانه مشکلات زیادی داشته است.
کسانی که تحلیل می‌کردند که طوفان الاقصی منجر به تحولات بزرگ و تغییر نظم سیاسی جدیدی در منطقه خواهد شد شاید چند ماه پیش نمی‌ توانستند پیش بینی کنند که یکی از نتایج آن سقوط بشار اسد و دست بالای ترکیه در سوریه و باز شدن فضا و زمین سوریه برای اسراییل شود. هنوز زود است که بتوانیم در باره آرایش جدید صحنه خاورمیانه از جمله شامات با اطمینان سخنی بگوییم. ولی با وجود انتقادات و گلایه هایی که ایران و ترکیه در روزهای اخیر از یکدیگر داشته اند هنوز سوریه و حفظ تمامیت ارضی و ایجاد یک حاکمیت ملی قوی می‌تواند موضوع مذاکره و همکاری ایران و ترکیه باشد. بدون تردید کنترل خشم و اقدامات خودسرانه مسلحین و عدم کشتار و انتقام جویی کور و عدم تعرض به اماکن مذهبی یکی از نکات مثبتی بوده که در سایه روابط و تماس های دولت‌های ایران و ترکیه اتفاق افتاده است.
*سفیر سابق ایران در ترکیه
311311
کد خبر 1999226

لینک کوتاه:
https://www.iranianejahan.ir/Fa/News/1300779/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

بازی اسرائیل در سوریه

کیهان: جریان تحریف به دنبال «ترور شخصیت» رئیسی است

سرمقاله دنیای اقتصاد/ در میانه «بیم و امید»

تهدیدات دولت آمریکا خطاب به رژیم «الجولانی» در سوریه

بیت‌کوین از ترس رکود ریزش کرد

دادگستری تهران: برای خرید مطمئن طلای آنلاین، از سکوهای معتبر خرید کنید

پیام مدیر کل بنیاد سمنان به مناسبت 22 اسفند، روز ملی بزرگداشت شهدا

پوستر معرفی موزه‌های شهدا منتشر شد

پدر شهیدان والامقام «حسینی مزیدی» به دیدار حق شتافت

مخالفت اقتصاددانان با قیمت‌گذاری

سرمقاله خراسان/ نهادهای فرهنگی و پهلوان پنبه‌های عصر ما!

رایزنی تلفنی رؤسای جمهور مصر و تونس درباره غزه

جزئیات جدید درباره مذاکرات مستقیم بین حماس و دولت ترامپ

آغاز طرح جدید سهمیه بنزین با کارت بانکی در تهران

ارز در حبس صادرکنندگان بزرگ

اعلام برنامه‌های مرکز مقاومت بسیج بنیاد شهید و امور ایثارگران در هفته بزرگداشت شهدا

«شهدا مظهر وفاق، مقاومت و همدلی»

جانباز 70 درصد کرمانشاهی به همرزمان شهیدش پیوست

بیانیه خانواده‌های شهدای جامعه کار و تولید و کارگران به مناسبت روز شهید

همایش پیشگامان ایثار و تولید با حضور رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران

بیانیهخانواده‌های شهدای جامعه کار و تولید و کارگران به مناسبت روز شهید

حمله هوایی رژیم صهیونیستی به پایگاه‌های نظامی در جنوب سوریه

واکنش رهبر انصارالله به کشتار در سوریه

قدیمی اما مرگبار؛ بمب‌افکن H-6 چین هنوز تهدیدی جدی است!

حمله سایبری گسترده به X /ماسک: یک کشور پشت ماجراست!

آخرین وضعیت تحویل حقابه ایران از سوی افغانستان؛ سد لار خشک شد

صفحه جدید در مناسبات تهران و ریاض

تروئیکای اروپایی: گزارش‌ها درباره کشته‌شدن غیرنظامیان و زندانیان تکان‌دهنده است

چرخش تاریخی لندن؛ تغییر راهبرد یا واکنش به فشارهای ترامپ؟

خاطرات شوکه‌کننده اسرای فلسطینی از شکنجه‌های غیرانسانی اسرائیل

انگلیس: روسیه نیروهای اوکراینی را در منطقه کورسک محاصره کرده است

ادعای جولانی: ریخته شدن ناحق حتی یک قطره خون غیرقابل‌قبول است

صدای اردوغان هم از جنایات گروه‌های تروریستی در سوریه درآمد

سید الحوثی: در صورت عدم ورود کمک‌ها به غزه، اقدام نظامی می‌کنیم

توافق ادغام نیروهای قسد در نهادهای سوریه امضا شد

ویتکاف: زلنسکی از ترامپ عذرخواهی کرده است

حملات هوایی به چند پایگاه نظامی در مرزهای عراق و سوریه

تصویری از پدر شهید سید حسن نصرالله

مخالفت معاون وزیر صمت با آزاد شدن واردات لوازم خانگی

تصویب 900 میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی در کشور

کشورهای آفریقایی و آسیایی؛ مشتری خاص قطعات خودرویی ایرانی

کشف فرار مالیاتی 1700 میلیارد تومانی یک طلافروشی

یک تحلیلگر: ایران با توافق محدود موافق است

یک حقوقدان: خودرو وسیله ارتکاب جرم بی حجابی نیست

سیگنال حذف ظریف به دنیا

نقش کلیدی دولت آتی آلمان در شکل‌دادن به هویت جدید اروپا

مصر بر اجرای طرح عربی بازسازی غزه و ضرورت تداوم حمایت اروپا تاکید کرد

دولت «الجولانی» کشتارهای غرب سوریه را گردن نگرفت

واکنش حماس به عقب‌نشینی نکردن نظامیان اسرائیلی از محور فیلادلفیا

رئیس اپوزیسیون صهیونیست‌ها: ازسرگیری جنگ غزه به کشته‌شدن اسرای اسرائیلی می‎‌انجامد