ایرانیان جهان -

لیانگ ونفنگ، نابغه‌ای که با توسعه DeepSeek توانسته مرزهای هوش مصنوعی را جابه‌جا کند، اکنون به عنوان یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های فناوری در جهان شناخته می‌شود.
به گزارش تسنیم، در حوزه هوش مصنوعی (AI)، لیانگ ونفنگ و DeepSeek، به عنوان یک “نیروی مرموز از شرق” شناخته می‌شوند. در این گزارش شما تا با مرد پشت DeepSeek، ایدئولوژی و مسیر او آشنا می‌شوید.
یک آزمایشگاه هوش مصنوعی مستقر در هانگژو، استان ژجیانگ در شرق چین، با انتشار مدل پیشرفته خود که با هزینه‌ای کمتر از مدل‌های رایج مانند ChatGPT (محصول OpenAI) آموزش داده شده، سیلیکون‌ولی را متحیر کرده است. این پیشرفت توجه بسیاری از کارشناسان هوش مصنوعی را جلب کرده و از سوی برخی، به عنوان چالشی برای تلاش‌های ایالات متحده در محدودسازی جاه‌طلبی‌های چین در زمینه فناوری پیشرفته توصیف شده است.
DeepSeek که توسط لیانگ ونفنگ، مدیر صندوق سرمایه‌گذاری High-Flyer، تأسیس شده، دوشنبه گذشته مدل R1 خود را همراه با مقاله‌ای منتشر کرد که به نحوه آموزش یک مدل یادگیری تقویتی در مقیاس بزرگ (RL) بدون نیاز به تنظیم دقیق نظارتی (SFT) به‌عنوان مرحله مقدماتی پرداخته است.
در مدت کوتاهی، اپلیکیشن DeepSeek توانست به صدر جدول برنامه‌های رایگان آیفون در چین و ایالات متحده برسد و ChatGPT، که زمانی غالب بود، را پشت سر بگذارد.
انتشار مدل R1 از سوی DeepSeek بحث‌های داغی را در سیلیکون‌ولی ایجاد کرد، به‌ویژه اینکه آیا شرکت‌های هوش مصنوعی پیشرفته آمریکایی، از جمله Meta و OpenAI، می‌توانند برتری فناوری خود را حفظ کنند.
در همین حال، لیانگ به کانون توجهات در چین تبدیل شده است. هفته گذشته او به سمپوزیومی در پکن دعوت شد، جایی که لی کیانگ، نخست‌وزیر چین، از کارشناسان، کارآفرینان و نمایندگان بخش‌های مختلف از جمله آموزش، علم، فرهنگ، بهداشت و ورزش نظرات و پیشنهادات آن‌ها را درباره پیش‌نویس گزارش کار دولت جویا شد.
درباره لیانگ ونفنگ
لیانگ ونفنگ فارغ‌التحصیل رشته هوش مصنوعی از دانشگاه ژجیانگ است. او در سال 2016 صندوق سرمایه‌گذاری High-Flyer را تأسیس کرد که به‌سرعت به دلیل استفاده نوآورانه از استراتژی‌های معاملاتی مبتنی بر هوش مصنوعی شناخته شد. تا سال 2021، این صندوق به‌طور کامل هوش مصنوعی را در عملیات خود ادغام کرده بود و از مدل‌های یادگیری ماشینی برای پیش‌بینی روند بازار و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌کرد.
در ماه مه 2023، لیانگ با تأسیس DeepSeek گامی جسورانه به سمت تحقیقات متمرکز بر هوش مصنوعی و پیشبرد حوزه AGI (هوش عمومی مصنوعی) برداشت. برخلاف سرمایه‌گذاری‌های سنتی انتفاعی، DeepSeek به‌عنوان پلتفرمی برای تحقیقات بنیادی در نظر گرفته شده است که در آن کاوش مبتنی بر کنجکاوی، پیشرفت‌های معناداری را در هوش مصنوعی ایجاد می‌کند.
دیدگاه لیانگ ونفنگ درباره آینده
برای لیانگ، DeepSeek بیشتر شبیه یک پروژه جانبی یا سرگرمی است که با کنجکاوی عمیق و تعهد به تحقیقات بنیادی هدایت می‌شود. او معتقد است که تحقیقات پایه اغلب بازدهی فوری ندارد، اما چالش کاوش در حوزه‌های پیچیده مانند امور مالی و قابلیت‌های هوش عمومی مصنوعی برای او جذاب است. تمرکز اصلی لیانگ، درک ماهیت هوش انسانی و فرآیندهای زیربنای آن است و او باور دارد که چنین کاوش‌هایی با وجود نداشتن انگیزه تجاری فوری، حیاتی هستند.
وی می‌گوید: جوهر هوش انسانی ممکن است زبان باشد؛ تفکر انسان می‌تواند یک فرآیند زبانی باشد. شما فکر می‌کنید در حال فکر کردن هستید، اما ممکن است در واقع در حال بافتن زبان در ذهن خود باشید. این نشان می‌دهد که هوش مصنوعی انسان‌مانند (AGI) می‌تواند از مدل‌های زبانی بزرگ ظهور کند.
وی تأکید کرد: در آن زمان، ما سناریوهای زیادی را آزمایش کردیم و در نهایت به حوزه‌ی به اندازه‌ی کافی پیچیده‌ی مالی پرداختیم. هوش مصنوعی عمومی ممکن است یکی از چالش‌برانگیزترین تلاش‌های بعدی باشد. برای ما، این یک سوال است که چگونه آن را انجام دهیم، نه اینکه چرا انجام دهیم. اگر باید دلیل تجاری پیدا کنید، ممکن است وجود نداشته باشد، زیرا ارزشش را ندارد. از منظر تجاری، تحقیقات پایه بازگشت سرمایه‌ی بسیار کمی دارد.
استعداد و تیم‌سازی
نمایه‌ لینکدین DeepSeek نشان می‌دهد که این شرکت تیمی کمتر از 10 نفر دارد. گزارش شده است که یک عضو توسط لی جون، بنیانگذار شیائومی، برای کار بر روی توسعه‌ی هوش مصنوعی در دسامبر 2024 جذب شد. لیانگ به کشف استعدادها در چین اعتقاد دارد.
لیانگ می‌گوید: اگر اهداف کوتاه‌مدت را دنبال می‌کنید، استخدام افراد با تجربه حرکت درستی است. اما در درازمدت، تجربه اهمیت کمتری دارد. مهارت‌های اساسی، خلاقیت و اشتیاق مهم‌تر هستند. از این منظر، نامزدهای مناسب زیادی در چین وجود دارد.
وی تأکید کرد: چون ما در حال مقابله با سخت‌ترین مشکلات هستیم. چیزی که بیش از همه استعدادهای برتر را جذب می‌کند، فرصت حل دشوارترین چالش‌های جهان است. در واقع، استعدادهای برتر در چین کمتر بها داده می‌شوند. نوآوری‌های سخت در سطح جامعه بسیار کم است، بنابراین آن‌ها فرصتی برای شناسایی شدن ندارند. با کار بر روی سخت‌ترین مشکلات، ما برای آن‌ها جذاب می‌شویم.
در مورد نوآوری
نوآوری نیازمند آزادی و فضایی برای آزمون و خطا است. لیانگ خاطرنشان کرد که نوآوری اغلب به‌جای برنامه‌ریزی یا آموزش، به‌طور طبیعی ظاهر می‌شود.
لیانگ می‌گوید: نتیجه‌گیری ما این است که نوآوری به کمترین مداخله و مدیریت نیاز دارد، که به همه آزادی کاوش و اشتباه کردن می‌دهد. نوآوری اغلب به خودی خود پدیدار می‌شود؛ این چیزی نیست که شما بتوانید برنامه‌ریزی یا آموزش دهید.
نوآوری گران و ناکارآمد است. گاهی اوقات حتی بیهوده. تنها زمانی که یک اقتصاد به سطح معینی از توسعه برسد، نوآوری می‌تواند رشد کند. زمانی که منابع کمیاب هستند یا در صنایعی که توسط نوآوری هدایت نمی‌شوند، هزینه و کارایی بسیار مهم است. به OpenAI نگاه کنید. پول زیادی برای رسیدن به جایی که هست، هزینه شده است.
در مورد نقش چین در توسعه‌ی هوش مصنوعی
لیانگ معتقد است که چین نمی‌تواند برای همیشه دنباله‌روی هوش مصنوعی باقی بماند. وی در مصاحبه‌ها بر لزوم تغییر چین از تقلید به اصالت و ایجاد اکوسیستم تکنولوژیکی خود تاکید می‌کند.
وی می‌گوید: ما می‌بینیم که هوش مصنوعی چین نمی‌تواند برای همیشه در موقعیت دنباله‌روی باقی بماند. ما اغلب می‌گوییم که یک یا دو سال فاصله بین چین و ایالات متحده وجود دارد، اما شکاف واقعی بین اصالت و تقلید است. اگر این تغییر نکند، چین همیشه یک پیرو خواهد بود. به همین دلیل است که برخی از کاوش‌ها اجتناب‌ناپذیر است.
لیانگ می‌گوید: رهبری انویدیا فقط نتیجه‌ تلاش‌های یک شرکت نیست، بلکه دستاورد جمعی کل جامعه‌ فناوری و صنعت غرب است. آن‌ها می‌توانند نسل بعدی روندهای فناوری را ببینند و نقشه‌ی راه داشته باشند. توسعه‌ هوش مصنوعی چین به اکوسیستم مشابهی نیاز دارد. تراشه‌های داخلی توسعه نمی‌یابند، زیرا فاقد جامعه‌ فناوری پشتیبانی هستند و به اطلاعات دست دوم متکی هستند. به همین دلیل است که چین باید افراد را در خط مقدم فناوری داشته باشد.