بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - تین نیوز |
در سال گذشته میلادی، بیش از 100 هزار قطار باری در مسیر چین اروپا جابه جا شده که تقریبا سهم ایران صفر بوده است اما مسیر ایران همچنان می‎ تواند جذابیت ترانزیت این کالاها را داشته باشد.
پس از آغاز جنگ روسیه و اوکراین در سال 2022، عملکرد ترانزیتی مسیر شمالی کریدور شرق غرب که با عنوان ترانس سیبری نیز شناخته می شود، کاهش یافت.
بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
این وضعیت باعث شد که سایر مسیرهای این کریدور از جمله مسیر جنوبی (از طریق ایران) و کریدور میانی (از طریق دریای کاسپین)، تلاش کنند تا سهم خود را از ترانزیت چین اروپا افزایش دهند.
کریدور ترانس کاسپین به عنوان یک مسیر مواصلاتی میان منطقه قفقاز و آسیای مرکزی شناخته می شود. این کریدور که در سال 2022 معرفی گردید، از کشورهای آسیای مرکزی آغاز شده و به سمت دریای خزر و سپس به کشورهای قفقاز و اروپا ادامه می یابد. این کریدور شامل مسیرهای دریایی و زمینی است و حمل و نقل چندوجهی در طول مسیر را شامل می شود.
مارات قربایف، وزیر حمل و نقل قزاقستان، چندی پیش اعلام کرده بود که حجم حمل و نقل کالا از طریق کریدور بین المللی ترانس خزر به طور پیوسته در حال افزایش است و حجم حمل و نقل کانتینری از چین به اروپا از طریق قزاقستان، جمهوری آذربایجان و گرجستان به طور قابل توجهی رشد کرده است.
قربایف با اشاره به این که حجم کل حمل و نقل کالا از طریق این کریدور در 10 ماه اول سال 2024، 68 درصد افزایش یافته و حمل و نقل کانتینری نیز 2.7 برابر شده است، گفت: در مجموع، 2.3 میلیون تن کالا از طریق راه آهن و 6.3 میلیون تن از طریق دریا حمل و نقل شده که 3 درصد بیشتر از سال 2023 است.
بنابر آمارهای منتشر شده، 30 درصد از قطارهای کانتینری به مقصد اروپا از طریق قزاقستان در بندر خشک شی ان در چین و با همکاری قزاقستان و چین تشکیل می شود و در سال 2024، بیش از 200 قطار از این طریق عبور کرده اند.
به گزارش تلویزیون مرکزی چین (CCTV)، در طول 13 سال گذشته، قطارهای باری چین ـ اروپا بیش از 11 میلیون TEU کالا به ارزش بیش از 420 میلیارد دلار حمل کرده اند.
در سال های 2016 تا 2023، تعداد سفرهای قطار باری چین اروپا حدودا 10 برابر شده است به طوری که 1702 قطار سال 2016 میلادی به 17500 قطار در سال 2023 رسیده است.
همچنین تنوع کالایی تبادلی بین دو طرف به بیش از 50000 نوع کالا رسیده است و ارزش آنها از سالانه 8 میلیارد دلار در سال 2016 به 56.7 میلیارد دلار در زمان حاضر افزایش یافته است که بیش از هفت برابر شده است،
کارشناسان معتقتدند حجم تجارت دوجانبه چین و اروپا رو به کاهش است اما حمل و نقل ریلی بین این دو قطب اقتصادی رشدی قابل توجهی پیدا کرده است.
در سال 2024، بیش از 17,000 سفر قطار باری بین چین و اروپا انجام شده است که نسبت به دوره مشابه در سال گذشته، 11 درصد افزایش را نشان می دهد. همچنین، سال گذشته رکورد جدیدی در تعداد قطارهای باری چین اروپا ثبت شد و از ماه مارس 2024، به مدت 8 ماه متوالی، تعداد قطارهای مبادله شده در هر ماه، بیش از 1600 قطار بوده است.
با توجه به این که ایران در اتصال چین و اروپا دارای مزیت نسبی است اما همچنان سهم اندکی از بازار ترانزیت کالا بین دو قطب اقتصادی دارد که امید می رود با همت مسئولان و بازرگانان کشور، این سهم افزایشی چشمگیر پیدا کند.
کریدور چین آسیای مرکزی-غرب آسیا که از خاک ایران عبور می کند و یکی از 6 کریدور ابتکار کمربند راه چین (BRI)، به حساب می آید، در دستور کار قرار گیرد. چینی ها در مرز سرخس چند سال گذشته سرمایه گذاری کرده اند و حتی یکی شرکت لجستیک مشترک با ایران ثبت کرده اند. از طرفی، سفیر چین در ایران نیز در بازدید از بندرعباس، اظهار کرده بود که کشورش تمایل به سرمایه گذاری و حضور در بنادر جنوبی ایران به خصوص بندر شهیدرجایی را دارد. اتصال تجاری این دو مرز یعنی بندر شهیدرجایی-سرخس، ترانزیت ریلی این کریدور را رونق می بخشد
* محمد مهدی کریمی قهی، کارشناس حمل ونقل و ترانزیت