بزرگنمايي:

ایرانیان جهان - ایسنا / نتایج مطالعه صورت گرفته از سوی یک انستیتوی بین‌المللی، حاکی از رشد تسلط ایالات متحده بر صنعت جهانی تسلیحات در نتیجه جنگ اوکراین است. در نتیجه جنگ اوکراین، کی‌یف بزرگترین واردکننده تسلیحات در جهان شده است.
به گزارش ایسنا، طبق نتایج یک مطالعه انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم (سیپری) در پی افزایش واردات تسلیحات از سوی اوکراین در نتیجه جنگ با روسیه، میزان صادرات تسلیحاتی ایالات متحده با افزایشی چشمگیر به 43 درصد از مجموع جهانی این صادرات رسیده است.
به نوشته روزنامه «واشنگتن پست»، مطالعه‌ای که از سوی سیپری صورت گرفته نشان می‌دهد که صادرات تسلیحاتی ایالات متحده در بازه زمانی 2020 تا 2024 در مقایسه با دوره پنج ساله قبل از آن، به میزان بیش از یک‌پنجم افزایش یافته و به 43 درصد مجموع جهانی صادرات تسلیحات رسیده است.
بازار
طبق برآوردهایی که سیپری در مطالعه خود داشته، سهم ایالات متحده از صادرات جهانی تسلیحات در 2 دهه گذشته به طور میانگین 35 درصد بوده که با توجه به این رقم، جهش اخیر یک اتفاق نادر و غیرمعمول به حساب می‌آید.
«متیو جورج» مدیر برنامه انتقال تسلیحات در سیپری اظهار کرد: «ایالات متحده در رابطه با صادرات تسلیحات در یک جایگاه منحصر به فرد قرار دارد. سهم 43 درصدی آمریکا از صادرات جهانی تسلیحات بیش از چهار برابر بیشتر از سهم فرانسه‌ای است که در رده دوم بزرگترین صادرکننده تسلیحات جهان قرار گرفته است.»
به نوشته واشنگتن پست، سیپری همچنین در گزارش خود اوکراین را به عنوان بزرگترین واردکننده تسلیحات جهان در بازه زمانی 2020 تا 2024 تعیین کرده، به نحوی که حجم واردات تسلیحات اوکراین در بازه زمانی 2020 تا 2024 در مقایسه با بازه زمانی پنج ساله قبلی یعنی 2015 تا 2019، حدود 100 برابر شده است.
اندیشکده سیپری در ادامه مطالعه خود مشخص ساخت که کشورهای اروپایی هم در همین بازه پنج ساله در مقایسه با پنج سال قبلی، واردات تسلیحات خود را به بهانه روس‌هراسی و فشارهای ایالات متحده برای تسلیح مجدد خود افزایش داده‌اند.
این یافته‌ها بعد از آن مطرح می‌شوند که دونالد ترامپ از زمان شروع دولت دوم خود فشارهایش بر اوکراین به منظور پایان دادن به جنگش با روسیه که سه سال قبل شروع شد را افزایش داده است.
ترامپ مکررا اوکراین را تحت فشار گذاشته تا کمک‌هایش که در طول جنگ با روسیه عمدتا در قالب تجهیزات نظامی از آمریکا دریافت کرده را بازپرداخت کند و برای این منظور نیز یک توافق را به کی‌یف بر سر اعطای حق بهره‌برداری ایالات متحده از منابع معدنی کمیاب اوکراین پیشنهاد داده است.
«ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین اما با فشارهای ترامپ برای آنکه کمک‌ها را بازپرداخت کند، مخالفت و استدلال کرده از مجموع 174 میلیارد دلار کمکی که ایالات متحده توسط کنگره در پاسخ به جنگ در اوکراین اختصاص داده، پول عملا وارد صنعت دفاعی آمریکا شده است.
به نوشته واشنگتن پست، همزمان ترامپ از کشورها درخواست می‌کند که از آمریکا تسلیحاتشان را بخرند. همچنان که کاخ سفید تحت رهبری «دونالد ترامپ» به ابراز تردید درباره مشارکت کشورش در قالب ائتلاف ناتو پرداخته، شبکه خبری بلومبرگ ماه گذشته میلادی گزارش داد مقام‌های آمریکایی از متحدان اروپایی خواسته‌اند برای تقویت این ائتلاف از آمریکا تسلیحات بخرند.
«ویلیام دی. هارتونگ» یک کارشناس حوزه تجارت تسلیحات که در مطالعه صورت گرفته از سوی سیپری دخیل نبوده، بیان داشت: «ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود یک تبلیغ‌کننده سرسخت برای فروش تسلیحات آمریکا بود.»
او ادامه داد ترامپ حتی زمانی که مناقشه بر سر قتل جمال خاشقجی‌ در کنسولگری عربستان در استانبول فشارها را برای متوقف ساختن فروش تسلیحات به ریاض افزایش داد همچنان حامی منافع پیمانکاران تسلیحاتی بود.
مطالعه مذکور همچنین تصریح داشته که کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین طی جنگ با روسیه عامل رونق صادرات تسلیحاتی و بازار تولیدکنندگان تسلیحات آمریکا بوده است.
آمریکا بخش عمده کمک‌های تسلیحاتی که برای اوکراین فرستاد را از طریق سازوکاری تحت عنوان اختیار ریاست جمهوری برای برداشت تسلیحات فراهم کرد. ایالات متحده طبق این ساز و کار تجهیزات نظامی و تسلیحات در نظر گرفته شده برای کمک به اوکراین را یا از انبارهای خود برداشت کرده یا در قالب یک برنامه دیگر از اعتبارات برای خرید تسلیحات به طور مستقیم از تولیدکنندگان آمریکایی استفاده کرد.
در مطالعه مذکور، تسلیحاتی که آمریکا با برداشت از انبارهایش به اوکراین فرستاد هم به عنوان صادرات محسوب شدند.
این در حالی است که اروپایی‌ها نیز برای ارسال کمک به اوکراین از تسلیحات برداشت شده از انبارهایشان استفاده کرده و تلاش آنها برای جبران کسری تسلیحات باعث افزایش تقاضای آنها برای تسلیحات آمریکایی شده است.
طبق این گزارش، تاثیر جنگ غزه بر تجارت جهانی تسلیحات در داده‌های سیپری که عمدتا تسلیحات تحویل داده شده را به اعلامیه‌های مرتبط با تسلیحات اولویت می‌دهد، کمتر مشخص است. «متیو جورج» مدیر برنامه انتقال تسلیحات در سیپری گفت: «معمولا بین اعلامیه‌های مرتبط با تسلیحات و کمک‌ها با تحویل عملی آنها یک تاخیر وجود دارد.»
او اضافه کرد، اگر ارزش صادرات تسلیحاتی آمریکا به اراضی اشغالی فلسطین و اوکراین از داده‌های سیپری حذف شوند همچنان سهم آمریکا از مجموع صادرات جهانی تسلیحات در بازه زمانی 2020 تا 2024 به 37 درصد رسیده و باز هم بزرگترین صادر کننده تسلیحات جهان به حساب می‌آید.
طبق داده‌های سیپری، صادرات تسیحات روسیه اما در پنج سال گذشته افت شدیدی پیدا کرده و 64 درصد کمتر از پنج سال قبل از آن شده است.
با وجود آنکه شروع جنگ اوکراین در سال 2022 منجر به تحریم‌های دیپلماتیک و اقتصادی گسترده غرب علیه روسیه شد اما به نظر می‌رسد کاهش تاریخی حجم صادرات تسلیحات روسیه در سال‌های 2020 و 2021 نیز خبر از تدارک برای جنگ داده‌اند.
«پیتر ویزمن» پژوهشگر ارشد سیپری گفت: «قبل از 2022، 2 تا از مهمترین جریان‌های تجارت تسلیحات روسیه شامل جریان تجارت تسلیحات این کشور با هند که به سراغ تامین‌کنندگان کشورهای دیگر رفته بود و همچنین جریان تجارت تسلیحات با چین که به سراغ تامین تسلیحات از صنایع داخلی خودش رفت، تضعیف شدند.»
طبق این گزارش همچنین جنگنده‌هایی همچون جنگنده اف-35 که پیشرفته‌ترین جنگنده آمریکاست، در بالاترین رده فروش تسلیحات آمریکا قرار می‌گیرد و بعد از آن موشک‌ها و خودروهای زرهی همچون تانک‌های جنگی اصلی نیز در رده‌های پایین تر هستند.