بزرگنمايي:
ایرانیان جهان - دولت ترامپ با تعلیق 90 روزه کمک‌های مالی به اپوزیسیون ایرانی، بحرانی جدی برای این گروه‌ها ایجاد کرده است. این اقدام که بخشی از تغییرات سیاست خارجی آمریکا است، آینده این نهادها را مبهم کرده و تأثیرات عمیقی بر فعالیت آنها و نفوذ آمریکا در منطقه خواهد داشت.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، در تحولی غیرمنتظره، دولت ایالات متحده به ریاست دونالد ترامپ تصمیم گرفته است کمک‌های خارجی خود را به مدت 90 روز تعلیق کند.
هدف از این تعلیق، بازنگری و ارزیابی کمک‌ها بر اساس سیاست «اول آمریکا» است. برخی از کمک‌ها از این تعلیق مستثنی هستند، از جمله کمک‌های نظامی به اسرائیل و مصر، کمک‌های غذایی اضطراری و برنامه جهانی مقابله با ایدز (PEPFAR). دولت آمریکا تأکید کرده که این بازنگری یک اجبار اخلاقی است و هزینه‌ها باید به نفع مردم آمریکا باشد. در حال حاضر، مشخص نیست که پس از 90 روز، کدام گروه‌ها کمک‌های خود را ادامه خواهند داد.
چرخش سیاست‌های آمریکا؛ پیامدهای منطقه‌ای و داخلی تصمیم ترامپ برای تعلیق کمک‌های خارجی بخشی از یک سیاست گسترده‌تر برای کاهش هزینه‌های بین‌المللی ایالات متحده است. خروج از پیمان‌هایی مانند توافق اقلیمی پاریس و کاهش تعهدات آمریکا در ناتو نشان‌دهنده تغییری بنیادین در رویکرد واشنگتن نسبت به مسائل جهانی است. به نظر می‌رسد دولت ترامپ اکنون تمرکز خود را بر مسائل داخلی معطوف کرده و تمایلی به هزینه کردن برای گروه‌های خارجی ندارد که البته قطع این حمایت‌ها پیامدهای گسترده‌ای نیز برای سیاست منطقه‌ای آمریکا خواهد داشت.
این تصمیم، گروه‌های اپوزیسیون ایرانی را که سال‌ها به منابع مالی واشنگتن وابسته بودند، با چالشی جدی روبرو کرده است. حمایت‌های آمریکا از این گروه‌ها که تنها در سال 2023 بالغ بر 68 میلیارد دلار بود، زمینه‌ساز اجرای پروژه‌هایی شد که هدف آنها مقابله با نفوذ جمهوری اسلامی در داخل و خارج از ایران بود. اما اکنون، با توقف ناگهانی این کمک‌ها، بسیاری از این گروه‌ها خود را در وضعیتی بی‌سابقه و بحرانی می‌بینند. به بیانی دیگر کاهش یا قطع منابع مالی می‌تواند توانایی آنها را برای ادامه فعالیت به شدت محدود کند و حتی برخی از آنها را مجبور به تعطیلی کامل کند.
از سوی دیگر، پس از آشوب‌های سال 1401 که هزینه‌های سنگینی برای ایالات متحده به همراه داشت، واشنگتن به این نتیجه رسید که اپوزیسیون ایرانی نتوانسته تأثیرگذاری قابل توجهی در داخل کشور داشته باشد. همین امر ممکن است یکی از دلایل اصلی تغییر سیاست آمریکا نسبت به این گروه‌ها باشد. هرچند برخی کارشناسان بر این باورند که این تصمیم می‌تواند باعث شود گروه‌های اپوزیسیون به دنبال منابع مالی جدیدی باشند.
آینده‌ای نامعلوم پس از سال‌ها وابستگی با توجه به شرایط کنونی، آینده اپوزیسیون ایرانی بیش از هر زمان دیگری مبهم است. بسیاری از اعضای این گروه‌ها اکنون با بحران معیشتی مواجه هستند و نمی‌توانند فعالیت‌های خود را ادامه دهند. اگرچه ممکن است برخی تلاش کنند منابع جدیدی پیدا کنند یا ساختارهای خود را بازسازی کنند، اما بدون حمایت مالی قوی، توانایی آنها برای تأثیرگذاری بسیار محدود خواهد بود.
شبکه بی‌بی‌سی فارسی در گزارشی ویژه به این موضوع پرداخت و اعلام کرد که برخی از این سازمان‌ها مجبور شده‌اند کارکنان خود را اخراج کنند و پروژه‌هایشان را متوقف سازند. یکی از اعضای این نهادها در گفت‌وگو با خبرنگار بی‌بی‌سی اظهار کرد: «ما سال‌ها به این منابع مالی وابسته بودیم. قطع شدن این کمک‌ها ما را در موقعیت دشواری قرار داده است و ادامه فعالیت برای بسیاری از ما غیرممکن خواهد بود.»
همچنین، در روزهای اخیر ده‌ها گروه اپوزیسیون ایرانی جلسات اضطراری برگزار کردند تا راهکاری برای مقابله با بحران مالی پیدا کنند. اما نتیجه این نشست‌ها چیزی جز سردرگمی نبوده است. برخی از گروه‌ها نامه‌هایی دریافت کرده‌اند که نشان می‌دهد ممکن است کمک‌ها تنها موقتاً تعلیق شده باشد، در حالی که دیگران معتقدند این قطع حمایت دائمی خواهد بود.
این وضعیت باعث شده است بسیاری از اعضای اپوزیسیون نگران آینده حرفه‌ای و حتی زندگی شخصی خود باشند. یکی از فعالان اپوزیسیون در مصاحبه‌ای گفت: «برای بسیاری از ما، این کمک‌ها تنها منبع درآمد بود. حالا نمی‌دانیم چگونه باید ادامه دهیم.»
آمریکا بر سر دوراهی؛ بازبینی موقت یا سونامی در سیاست خارجی! امیرعلی ابوالفتح در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا ، در این رابطه اظهار کرد: «تعلیق کمک‌های خارجی آمریکا به مدت 90 روز با هدف بررسی دقیق انجام شده است. در این مدت، نامشخص است که آیا کمک‌ها پس از 90 روز از سر گرفته خواهند شد یا خیر. برخی گروه‌هایی که پیش از این از بودجه‌ها استفاده می‌کردند، ممکن است مجدداً کمک دریافت کنند و برخی دیگر ممکن است برای مدت طولانی‌تری از این کمک‌ها محروم شوند.»
وی افزود: «گزارش‌ها حاکی از آن است که مسئولان در لندن با 30 تا 40 گروه جلساتی برگزار کرده‌اند و با وزارت خارجه آمریکا مذاکراتی انجام داده‌اند. با این حال، مسئولان تأمین منابع مالی هنوز اطلاع دقیقی از سرنوشت نهایی این پروژه‌ها ندارند. در حال حاضر، عدم قطعیت در خصوص ادامه کمک‌های خارجی آمریکا همچنان ادامه دارد و گروه‌های مختلف در انتظار تصمیم نهایی هستند.»
کارشناس مسائل آمریکا تصریح کرد: «منتقدان این تصمیم معتقدند که سیاست خارجی آمریکا آسیب خواهد دید و این تأثیر فراتر از ایران و منطقه غرب آسیا، کل جهان را در بر می‌گیرد. آنها بر این باورند که چنین اقدامی نفوذ جهانی آمریکا را کاهش می‌دهد. طرفداران ترامپ و مجریان این سیاست استدلال می‌کنند که تنها پروژه‌ها و جریان‌هایی که به منافع آمریکا کمک می‌کنند ادامه خواهند یافت و تشخیص دقیق پروژه‌های مفید نیازمند زمان و بررسی است. نکته کلیدی اینکه مشخص نیست کدام پروژه، سازمان، نهاد و جریان برانداز واقعاً به نفع آمریکا بوده‌اند که این موضوع نیاز به ارزیابی دقیق دارد.»
وی در رابطه با تأثیر این تحولات جدید در عرصه سیاسی جهانی یادآور شد: «از بیان این طرح توسط ترامپ، تنها چند روز گذشته است و هنوز برای قضاوت زود است. با این حال دو رویکرد اصلی قابل بررسی است. رویکرد نخست، بازبینی موقت با هدف ارزیابی دقیق کمک‌ها در بازه 90 تا 120 روز و احتمال بازگشت مجدد کمک‌ها پس از بررسی است و رویکرد دوم، تغییر راهبردی سیاست خارجی با کاهش نفوذ جهانی به دلیل مشکلات اقتصادی و عدم تمایل به هزینه‌های بین‌المللی است.»
ابوالفتح تاکید کرد: «چنانچه فرضیه دوم صحیح باشد، می‌تواند آغاز تحولات جدیدی در عرصه جهانی باشد، اما اگر تنها یک وقفه کوتاه مدت باشد، تأثیر چندانی بر تحولات سیاسی ایجاد نخواهد کرد. بنابراین نتیجه نهایی منوط به تداوم این سیاست است.»
وی ادامه داد: «چنانچه آمریکا سیاست پول‌پاشی و دخالت جهانی خود را کنار بگذارد، دو سناریوی اصلی متصور است. سناریوی نخست، تغییر راهبردی با ظهور بازیگران جدید در عرصه منطقه‌ای و بین‌المللی و جایگزینی قدرت‌های نوظهور به جای آمریکا و تحول در معادلات ژئوپلیتیک است و سناریوی دوم، بازبینی موقت همراه با بازگشت به روال پیشین، عدم تغییر اساسی در روابط بین‌الملل و تداوم سیاست‌های پیشین آمریکا است که در این صورت شاهد تحولات خاصی در عرصه بین‌الملل نخواهیم بود.»
کارشناس مسائل آمریکا در خصوص سرنوشت اپوزوسیون ایران در صورت قطع کمک‌های مالی گفت: «آمریکا پیش از این به 200 کشور و 15 هزار گروه و سازمان شامل NGOهای مختلف کمک مالی می‌کرد. در مورد اپوزیسیون ایرانی، سناریوهای متعددی محتمل است. احتمال خروج برخی گروه‌ها از صحنه سیاسی یا جایگزینی منابع مالی آنها از طریق کمک‌های کشورهای اروپایی و یا حتی دریافت منابع مالی از برخی کشورهای منطقه از جمله این سناریوها است. رویکرد تحلیلی ضرورت بررسی موردی هر گروه و عدم امکان قضاوت کلی را نشان می‌دهد. نکته محوری اینکه تنوع گروه‌های اپوزیسیون ایجاب می‌کند که هر مورد به صورت تفصیلی و دقیق ارزیابی شود.»
وی خاطرنشان کرد: «گروه‌های اپوزیسیون ایرانی با تعداد 200 تا 500 گروه و احتمال افزایش تا 1000 گروه شامل رسانه‌ها، سازمان‌های مردم‌نهاد (NGO)، بنیادها، افراد حقیقی و پروژه‌های موردی هستند. سناریوهای آتی شامل ماندگاری برخی گروه‌ها و خروج برخی از صحنه سیاسی است. رویکرد تحلیلی نشان می‌دهد که امکان قضاوت یکپارچه بین آنها وجود ندارد و بررسی موردی و پیش‌بینی دقیق مستلزم تحلیل جداگانه است.»
به گزارش ایمنا، تصمیم دولت ترامپ برای تعلیق کمک‌های خارجی شاید آغازگر پایان یک فصل مهم در تاریخ اپوزیسیون ایرانی باشد. سال‌هایی که این گروه‌ها با تکیه بر حمایت مالی آمریکا فعالیت می‌کردند، حالا جای خود را به دورانی داده‌اند که باید بدون پشتوانه خارجی ادامه دهند.
این تغییر نه تنها تأثیرات عمیقی بر وضعیت داخلی ایران خواهد داشت، بلکه نشان‌دهنده چرخش سیاست خارجی آمریکا نیز هست؛ چرخشی که ممکن است پیامدهای گسترده‌ای برای منطقه غرب آسیا به همراه داشته باشد. حال باید پرسید آیا اپوزیسیون ایرانی می‌تواند خود را با شرایط جدید وفق دهد یا شاهد افول کامل آن خواهیم بود؟ پاسخ به این سوال تنها با گذشت زمان مشخص خواهد شد.
کد خبر 834654