ایرانیان جهان - دولت دوم دونالد ترامپ رسماً کار خود را آغاز کرد. پیروزی ترامپ در انتخابات سال 2016 آمریکا مانند یک زلزله‌ی سیاسی، آمریکا را تکان داد، اما پیش‌بینی می‌شود تأثیر پیروزی وی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2024 میلادی، از آن هم بیش‌تر باشد. اگرچه دوستان و دشمنان آمریکا تقریباً به یک اندازه از دوره‌ی اول ریاست‌جمهوری ترامپ صدمه دیدند، اما ایران یکی از کشورهایی بود که بیش‌ترین آسیب را در دولت اول ترامپ متحمل شد و در عین حال، یکی از بزرگ‌ترین شکست‌های سیاست خارجی آن را نیز رقم زد.
با توجه به «بلوغ سیاسی» نسبی ترامپ طی سال‌های اخیر، شناخت کابینه‌ی جدید ترامپ می‌تواند سرنخ‌هایی را به دست دهد تا تهران دوران احتمالاً متلاطم دولت دوم ترامپ را به سلامت بگذراند.
مشرق قصد دارد طی زنجیره گزارش‌هایی اشخاص مهم در کابینه‌ی ترامپ و دیدگاه‌های برجسته‌ی آن‌ها، به‌ویژه درباره‌ی ایران، را خدمت مخاطبان محترم معرفی نماید. متن گزارش‌های این مجموعه برگرفته از «گزارش بررسی اعضای پیشنهادی کابینه دوم دونالد ترامپ» است که توسط اندیشکده مطالعات آمریکای دانشگاه امام صادق علیه‌السلام تهیه شده است. در ادامه، پنجمین قسمت از این مجموعه را می‌خوانید که به معرفی «استیو ویتکاف» مسئول امور خاورمیانه، و «مایک هاکبی» سفیر آمریکا در فلسطین اشغالی، اختصاص دارد. قسمت‌های قبلی این مجموعه را می‌توانید از لینک‌های انتهای همین گزارش بخوانید.

«دونالد ترامپ» نامزد وقت حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، 6 ژوئن 2024، طی یک مراسم انتخاباتی در کلیسای «دریم‌سیتی» در شهر «فینیکس» مرکز ایالت آریزونا، سخنرانی می‌کند. مردم ایران خاطره‌ی خوشی از دوره‌ی اول ریاست‌جمهوری ترامپ ندارند و به طور خاص، به خاطر ترور شهید سلیمانی توسط ارتش آمریکا به دستور او، از ترامپ متنفرند. (+)
استیو ویتکاف، مسئول امور خاورمیانه
دونالد ترامپ در معرفی «استیون ویتکاف» به عنوان فرستاده‌ی خاورمیانه‌ای خود گفت: «استیو یک رهبر بسیار محترم در تجارت و بشردوستی است که هر پروژه و جامعه‌ای را که با آن کار کرده، قوی‌تر و موفق‌تر نموده است. استیو صدایی بی‌امان برای صلح خواهد بود و باعث افتخار همه ما خواهد شد.» ویتکاف هیچ تجربه دیپلماتیک شناخته‌شده‌ای ندارد. با این حال، داماد ترامپ، جرد کوشنر، که در دولت اول ترامپ در میانجیگری توافق‌نامه‌های ابراهیمی نقش مهمی داشت، نیز از این نظر بی‌تجربه محسوب می‌شد. ویتکاف همچنین از این نظر شبیه به همتای خود در دوره اول ترامپ، جیسون گرینبلات، نماینده ویژه مذاکرات بین‌المللی است. به گفته کارشناسان، علت این اقدام ترامپ این است که او می‌خواهد مذاکره‌کننده‌ای داشته باشد که به او اعتماد کامل داشته باشد.

«استیو ویتکاف» هیچ تجربه‌ی دیپلماتیک قبلی‌ای ندارد، اما اکنون پرونده‌ی ایران، به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل پیش روی دولت ترامپ در خاورمیانه، زیر دست او قرار خواهد گرفت. با توجه به یهودی بودن ویتکاف و حمایت بی‌قیدوشرط او از رژیم صهیونیستی، باید دید آیا ترامپ می‌تواند از طریق او به توافقی که ادعا می‌کند با ایران امضا خواهد کرد، دست پیدا کند یا نه. (+)
ویتکاف که یهودی است، سرمایه‌گذار املاک و بنیانگذار «گروه ویتکاف» است و یکی از حامیان بزرگ کارزار انتخاباتی ترامپ بود. او در نیویورک به دنیا آمد؛ از دانشگاه هافسترا فارغ‌التحصیل شد؛ و در شرکت حقوقی املاک و مستغلات درِیِر و تراب در نیویورک کار کرد. ویتکاف قبل از تأسیس شرکت خود، شرکت مدیریت املاک و مستغلات استلار را تأسیس کرد و نمایندگی سرمایه‌گذاران بزرگ را در شرکت‌های حقوقی «دریر و تراب» و «روزنمن و کالین» به عهده گرفت. او یک چهره برجسته در زمینه املاک و مستغلات است و سابقه طولانی از زمان تأسیس شرکت ویتکاف در سال 1997 دارد. بر اساس بیانیه منتشر شده توسط ترامپ، ویتکاف از آن زمان بر تأمین مالی، تغییر موقعیت و توسعه بیش از 70 ملک در مناطق تجاری بزرگ، هم در آمریکا و هم در سطح جهانی نظارت داشته است. به گفته ترامپ، تجربه او در املاک و مستغلات و شناخته شدنش در بازار بین‌المللی، او را به یک کاندیدای ایده‌آل برای این نقش دیپلماتیک در خاورمیانه تبدیل کرده است.
او شریک گلف دونالد ترامپ هم بوده است و با وی سابقه طولانی دوستی و روابط حرفه‌ای دارند. در واقع، ویتکاف وقتی در شرکت حقوقی املاک و مستغلات دریر و تراب بود با ترامپ به عنوان یکی از مشتریانش کار می‌کرد که این ارتباط اولیه زمینه را برای رابطه پایدار آن‌ها فراهم کرد. او یک یهودی سرمایه‌دار است که از سال 2024، دارایی خالص او بیش از 500 میلیون دلار تخمین زده می‌شود که عمدتاً از سرمایه‌گذاری در املاک و مستغلات است. ویتکاف به میراث یهودی خود افتخار می‌کند و در طول زندگی حرفه‌ای خود از حامیان سرسخت رژیم صهیونیستی بوده است. او در رویدادهای مختلف جامعه یهودی و اهداف بشردوستانه شرکت می‌کند و در سازمان‌هایی که از آموزش، بهداشت و رفاه اجتماعی در جامعه یهودی حمایت می‌کنند، مشارکت می‌کند. اعتقادات مذهبی او برای او مهم است و او از موفقیت خود برای کمک به جامعه یهودی استفاده کرده است. ماه می سال گذشته، وقتی دولت بایدن ارسال بمب‌های 2000 پوندی به اسرائیل را متوقف کرد، آقای ویتکاف از این اتفاق به عنوان فرصتی برای جمع‌آوری کمک‌های مالی برای رقابت انتخاباتی ترامپ استفاده کرد. او در پادکستی از جمع‌آوری کمک‌های مالی شش رقمی و هفت رقمی برای کارزار ترامپ از سوی اهداکنندگان یهودی خبر داد.

«استیو ویتکاف» (راست) نماینده‌ی ویژه‌ی دولت ترامپ در امور خاورمیانه، اوایل ژانویه‌ی 2025، در فلسطین اشغالی با «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، دیدار می‌کند. با توجه به دستیابی اسرائیل و حماس به توافق آتش‌بس با فشارهای ترامپ، نکته‌ای که از چشم کارشناسان و حتی مقامات سیاسی، به‌ویژه در جهان عرب، دور نماند این بود که فرستاده‌ی ترامپ طی یک دیدار با نتانیاهو بیش‌تر از دولت بایدن طی بیش از یک سال جنگ، توانست روی سیاست‌های رژیم صهیونیستی تأثیر بگذارد. ترامپ به اسرائیلی‌ها فشار آورده بود تا پیش از مراسم تحلیف او به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا، توافق آتش‌بس و تبادل اسرا را نهایی کنند. (+)
ویتکاف در سخنرانی ماه جولای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در کنگره شرکت کرد و آن را تکان‌دهنده خواند؛ به‌ویژه وقتی نتانیاهو درباره‌ی گروگان‌ها (که برخی از آن‌ها آن روز در ساختمان کنگره بودند) صحبت کرد. این در حالی بود که برخی از دموکرات‌ها با اعتراض به تداوم جنگ توسط نتانیاهو، این سخنرانی را تحریم کردند و برخی هم استقبال سردی از نتانیاهو کردند. ویتکاف روز بعد در کانال فاکس بیزینس گفت: «حضور در آن جلسه برای من افتخار بود. ما هر پنج ثانیه یک بار [به احترام نتانیاهو] می‌ایستادیم. احساس معنوی خاصی داشتم. اما خیلی از دموکرات‌ها چنین واکنشی را ندارند.»
استیو ویتکاف سال 2024 در دادگاه دونالد ترامپ به عنوان شاهد متخصص در توسعه املاک و مستغلات شهادت داد. همچنین در حال بازی گلف با ترامپ در مار-ئه-لاگو بود که یک مرد مسلح، که قصد ترور دونالد ترامپ را داشت، در همان نزدیکی دستگیر شد. انتصاب ویتکاف بر تلاش‌های ترامپ برای شکل دادن به دولتش با چهره‌هایی وفادار به چشم‌انداز او و تأثیرگذار در دنیای تجارت تأکید می‌کند. ارتباطات ایجاد شده ویتکاف در حوزه املاک و مستغلات و حوزه دیپلماتیک خاورمیانه هم نشان‌دهنده تمرکز بر استفاده از تخصص بخش خصوصی در سیاست خارجی است. مشخص نیست که ویتکاف چه تجربه‌ای در سیاست خارجی برای این نقش به ارمغان می‌آورد، اما او قبلاً از تعاملات ترامپ با رژیم صهیونیستی تمجید کرده است. او در ماه جولای، گفت: «رهبری ترامپ برای رژیم صهیونیستی و کل منطقه خوب بود. با پرزیدنت ترامپ، خاورمیانه سطوح تاریخی صلح و ثبات را تجربه کرد. قدرت از جنگ جلوگیری می‌کند. در نتیجه اقدامات او، پول ایران قطع شد که مانع از تأمین مالی تروریسم جهانی شد.»

«استیو ویتکاف» (راست) نماینده‌ی ویژه‌ی دولت آمریکا در امور خاورمیانه، در کنار «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور منتخب وقت آمریکا، 7 ژانویه‌ی 2025، در «مار-ئه-لاگو» تفرجگاه و محل سکونت ترامپ، در شهر «پام‌بیچ» در ایالت فلوریدا. چنان‌که پیش‌بینی می‌شد، ترامپ در دولت دوم خود، مسئولیت‌های مهم را به دوستان و وفاداران قابل‌اعتمادش، مانند ویتکاف، سپرده است. (+)
مایک هاکبی، سفیر آمریکا در فلسطین اشغالی
«مایکل هاکبی» مسیحی انجیلی 69 ساله، در ایالت آرکانزاس در جنوب آمریکا به دنیا آمد. او میان سال‌های 1996 تا 2007 به عنوان فرماندار ایالت خود خدمت می‌کرد. او دو بار در سال 2008 و 2016 نامزد ریاست‌جمهوری شد؛ اما هر دو بار شکست خورد. او میزبان یک برنامه گفت‌وگو در شبکه پخش ترینیتی است و از سال 1973 به طور منظم به فلسطین اشغالی سفر کرده و هدایت تورهای مذهبی زیادی را به مقصد فلسطین به عهده داشته است. خود هاکبی ادعا می‌کند بیش از 100 بار از فلسطین اشغالی بازدید کرده است. وی همچنین بین سال‌های 2008 تا 2015 مسئول یک برنامه گفت‌وگومحور به نام هاکبی بود که در شبکه فاکس‌نیوز اجرا می‌شد. هاکبی از زمان پایان مبارزات انتخاباتی خود برای نامزدی ریاست‌جمهوری در سال 2016، همواره از ترامپ حمایت کرده است. ترامپ هم با اشاره به این کشیش مسیحی که اکنون تبدیل به سیاستمدار شده، گفت: «مایک برای سال‌های متمادی یک خدمت‌گزار عمومی، فرماندار و رهبر مذهبی عالی بوده است. او اسرائیل را دوست دارد و قوم یهود نیز او را دوست دارند. او خستگی‌ناپذیر برای برقراری صلح در خاورمیانه کار خواهد کرد!»

«مایک هاکبی» فرماندار سابق ایالت آرکازاس و سفیر آینده‌ی آمریکا در فلسطین اشغالی، 1 آگوست 2018، پیش از مراسم نمادینِ چیدنِ یک آجر برای ساخت یک مجمتع مسکونی در شهرک «افرات» در کرانه‌ی باختری اشغالی، در 12 کیلومتری جنوب بیت‌المقدس، به سؤالات خبرنگاران پاسخ می‌دهد. در این مراسم، که در دولت اول ترامپ برگزار شد، روی بنر پشت سر هاکبی نوشته شده «اسرائیل را دوباره بزرگ [یا عالی] بسازید.» این عبارت اشاره‌ای به شعار انتخاباتی ترامپ است: «آمریکا را دوباره عالی کنید.» هاکبی یکی از سرسخت‌ترین حامیان شهرک‌سازی‌های غیرقانونی و اشغال تمام فلسطین توسط رژیم صهیونیستی است. (+)
جناح راست سیاست رژیم صهیونیستی نیز از انتصاب هاکبی توسط رئیس‌جمهور آمریکا استقبال کرده و بر این اساس، یک دوره دیگر از انطباق سیاست‌های آمریکا بر اهداف دیرینه آن‌ها، یعنی حفظ قلمرو در کرانه باختری و گسترش شهرک‌سازی، را پیش‌بینی نموده است. برای مثال وزرای راست افراطی در کابینه بنیامین نتانیاهو، از این انتصاب با خوشحالی استقبال کردند. بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی جناح راستی و از حامیان فعال شهرک‌سازی، در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «مشتاقانه منتظر همکاری با آقای هاکبی درباره‌ی تعلق بی‌چون‌وچرای تاریخی کل سرزمین اسرائیل به مردم اسرائیل هستیم.» وی همچنین در شبکه اجتماعی ایکس، در ابراز خوشحالی خود، هاکبی را «یک دوست قدیمی و وفادار» خواند. ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی، هم «مایک هاکبی» را با ایموجی‌های قلب توئیت کرد. گیدئون سار، وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی هم به‌سرعت به هاکبی تبریک گفت. نفر بعدی دنی دانون، سفیر رژیم صهیونیستی در سازمان ملل، بود که در ایکس به هاکبی تبریک گفت و او را «دوست عزیزم» توصیف کرد. او همچنین نوشت: «مشتاقانه منتظر ادامه همکاری با شما و تقویت پیوند ابدی مشترک دو کشورمان هستم!»
اسموتریچ و بن‌گویر دلیل موجهی برای خوشحالی به سبب انتصاب هاکبی دارند. او حامی دائمی جاه‌طلبی‌های رژیم صهیونیستی برای گسترش سرزمینی در مناطق فلسطینی بوده است. جناح راست افراطی رژیم صهیونیستی معتقد است می‌تواند از انتصاب هاکبی برای پیشبرد برنامه‌های خود، از جمله الحاق کرانه باختری، در دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ استفاده کند؛ به گونه‌ای که اسموتریچ گفت سال 2025 «سال حاکمیت» در کرانه باختری خواهد بود و افزود که به مقامات رژیم صهیونیستی دستور داده کارهای مقدماتی برای الحاق اراضی اشغالی را آغاز کنند. تصمیم نتانیاهو برای معرفی یک رهبر تندرو و حامی شهرک‌سازی به عنوان سفیر رژیم صهیونیستی در واشینگتن، تنها سه روز پس از انتخاب هاکبی توسط ترامپ، نیز نشان می‌دهد نخست‌وزیر این رژیم اعتقاد دارد دولت بعدی آمریکا پذیرای استدلال‌های جناح راست خواهد بود. دولت قبلی ترامپ، سال 2019، اعلام کرده بود که شهرک‌سازی‌های رژیم صهیونیستی را خلاف قوانین بین‌المللی نمی‌داند، در حالی که این موضع در تضاد با ده‌ها سال سیاست آمریکا در این‌باره بود. تصمیمات دیگر دولت ترامپ، از جمله طرح صلح 2020، هم که به شهرک‌سازی‌های رژیم صهیونیستی چراغ سبز نشان می‌داد، به مذاق حامیان شهرک‌سازی‌های غیرقانونی رژیم صهیونیستی خوش آمده بودند.

«مایک هاکبی» فرماندار سابق ایالت آرکانزاس، در کنار «دونالد ترامپ» نامزد وقت انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، در شهر «درکسل‌هیل» در ایالت پنسیلوانیا. هاکبی یکی از حامیان شهرک‌سازی‌های غیرقانونی رژیم صهیونیستی در اراضی اشغالی فلسطین است و بعید است نقش سازنده‌ای در موضوع مناقشه‌ی اسرائیل و فلسطین ایفا کند. هاکبی پدر «سارا هاکبی سندرز» سخنگوی کاخ سفید در دولت اول ترامپ، بین سال‌های 2017 و 2019، و فرماندار کنونی ایالت آرکانزاس، است. (+)
هاکبی در یک کنفرانس مطبوعاتی در سال 2017، پس از مراسم کاشت سنگ بنای تأسیس یکی از بزرگ‌ترین شهرک‌های رژیم صهیونیستی در کرانه باختری، گفت: «چیزی به نام شهرک‌سازی وجود ندارد. این‌ها جامعه هستند؛ محله هستند؛ شهر هستند. همچنین «اشغال» معنی ندارد.» همچنین او ادعا کرد: «چیزی به نام کرانه باختری وجود ندارد؛ یهودیه و سامره است؛ و من فکر می‌کنم اسرائیل سند مالکیت یهودیه و سامره را دارد.»
پیش از این، هاکبی در جریان مبارزات انتخاباتی خود در سال 2008 در ویدیویی که از او منتشر شده بود، گفته بود: «باید مراقب گفتن این حرف باشم، چون مردم واقعاً ناراحت خواهند شد، اما واقعاً چیزی به نام «فلسطین» وجود ندارد. و هر کشور مستقل فلسطینی‌ای [هم که بخواهد تشکیل شود] باید در مرزهای کشورهای عربی همسایه مانند مصر، سوریه یا اردن تعریف شود؛ نه اسرائیل.» وی با این حرف عملاً هویت فلسطینی را زیر سؤال برده است. یوسی مکلبرگ، کارشناس رژیم صهیونیستی در اندیشکده چتم هاوس، به الجزیره گفت انتصاب هاکبی نشان‌دهنده استقبال دولت ترامپ از یک «اسرائیلِ بسیار جنگ طلب و بسیار راست‌گرا»ست. به گفته‌ی مکلبرگ، انتصاب هاکبی شبیه به انتصاب دیوید فریدمن است که بین سال‌های 2017 تا 2021 به عنوان سفیر آمریکا در فلسطین اشغالی خدمت کرد و از شهرک‌سازی‌های یهودی در کرانه باختری اشغالی حمایت می‌کرد.

«مایک هاکبی» (جلوی تصویر) در حال خواندن دعا در کنار «دیوار غربی» یا «دیوار ندبه» در بیت‌المقدس، که قبله و مقدس‌ترین مکان مذهبی یهودیان محسوب می‌شود. هاکبی اصالتاً اعتقادی به موجودیت فلسطین و فلسطینیان ندارد و این کشور را تماماً «اسرائیل» می‌داند. انتخاب چنین فردی به عنوان سفیر آمریکا در فلسطین اشغالی به‌وضوح نشان می‌دهد «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا، به هیچ عنوان به دنبال حل عاقلانه و عادلانه‌ی مناقشه‌ی کنونی میان فلسطین و اسرائیل نیست. (+)
هاکبی با راه‌حل دو دولتی مخالف است و می‌گوید: «ما هرگز نمی‌توانیم این تصور را بپذیریم که اسرائیل تجزیه شود.» همچنین او با طرح این ادعا که مرزهای رژیم صهیونیستی «نه از سوی سازمان ملل، بلکه از سوی خدای متعال» تعیین شده‌اند، می‌گوید: «اگر هم راه‌حل دو دولتی بخواهد اتخاذ شود، کشور فلسطین باید خارج از مرزهای ملت اسرائیل باشد. زمین‌های زیادی در جهان وجود دارد. می‌توانیم در آن‌ها مکانی را پیدا کنیم و بگوییم بیایید این‌جا یک کشور فلسطینی ایجاد کنیم. در کشورهایی مثل مصر اردن و سوریه زمین‌های زیادی وجود دارد. اما در اسرائیل این‌گونه نیست.» او همچنین درباره‌ی اقدام رژیم صهیونیستی به تغییر پایتختش از تل‌آویو به بیت‌المقدس ادعا کرد که: «تنها مردمی که تا کنون «یرشلیم» [نام عبری بیت‌المقدس] را به عنوان پایتخت داشته‌اند، یهودیان بوده‌اند. هیچ کس دیگری هرگز این شهر را پایتخت نکرده است. بنابراین این مسئله حتی نباید محل بحث باشد.»
هاکبی از جو بایدن، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، به دلیل درخواست از رژیم صهیونیستی برای تعدیل برخی از اقداماتش در جنگ غزه و درخواست‌های دولت او برای آتش‌بس انتقاد کرده است. هاکبی در مصاحبه‌ای گفت: «اگر فردی طرفدار اسرائیل است، چگونه می‌تواند طرفدار بایدن باشد؟ دولت بایدن به‌صراحت اعلام کرده است که به حماس امتیاز می‌دهد.» او در مصاحبه‌ی دیگری نیز، خود را «با کمال افتخار یک صهیونیست غیرقابل‌اصلاح» توصیف کرد. وی همچنین گفت: «مسلمانان رادیکال می‌خواهند ما را به قرن هفتم برگردانند. من نمی‌خواهم به آن دوران برگردم. من مدرنیته را دوست دارم.»

«مایک هاکبی» (چپ) فرماندار سابق ایالت آرکانزاس و سفیر آینده‌ی آمریکا در فلسطین اشغالی، 21 دسامبر 2023، در آغوش دوست صمیمی و قدیمی‌اش، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در جریان سفر هیأتی از مسیحیان انجیلی به فلسطین اشغالی. مسیحیان انجیلی، از جمله «مایک پامپئو» وزیر خارجه‌ی دولت دوم ترامپ، معتقدند مسیحیت و یهودیت ارتباط تنگاتنگی با یک‌دیگر دارند. این افراد عمدتاً از حامیان بی‌قیدوشرط صهیونیسم هستند. (+)
موضع هاکبی درباره‌ی برجام
هاکبی در رابطه با توافق برجام در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان گفته بود: «دولت ایران قابل‌اعتماد نیست. 36 سال است آمریکایی‌ها را می‌ربایند. آمریکایی‌ها را کشته‌اند. در حال حاضر هم آمریکایی‌ها را گروگان نگه می‌دارند. ما تحت فشار قرار گرفته‌ایم تا وارد توافقی شویم که سودی برای ما ندارد، اما به ایرانی‌ها این ظرفیت را می‌دهد که در نهایت به سلاح هسته‌ای دست پیدا کنند؛ و این دیوانه‌کننده است. این توافق اساساً تسلیح و تجهیز یک کشور تروریستی است.» او همچنین در بیانیه‌ای گفت: «مضحک و غم‌انگیز این است که رئیس‌جمهور اوباما تهدیدهای مکرر ایران را جدی نمی‌گیرد. برای دهه‌ها، رهبران ایران متعهد شده‌اند که «نابودی» و «محو اسرائیل از روی نقشه» با یک «هولوکاست بزرگ» به وقوع بپیوندد.»
منبع: مشرق نیوز