ایرانیان جهان - سفر سید عباس عراقچی به کابل، فرصتی برای گفت‌وگو درباره چالش‌های دیرینه‌ای چون حقابه هیرمند، وضعیت مهاجران و امنیت مرزها بود. ایران و افغانستان، دو همسایه با پیوندهای عمیق تاریخی، ناگزیر از تعامل و همکاری‌اند. این دیدار، آزمونی برای دیپلماسی و راهی برای عبور از موانع مشترک است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، مرزها، اگرچه جغرافیا را از هم جدا می‌کنند، اما سرنوشت ملت‌ها را درهم می‌آمیزند.
ایران و افغانستان، دو کشور با ریشه‌های مشترک تاریخی، فرهنگی و زبانی، همواره در بزنگاه‌های تاریخی تأثیرگذار بر یکدیگر بوده‌اند. هر تحولی در کابل، پژواکی در تهران دارد و هر تصمیمی در تهران، بازتابی در کابل. در چنین بستری، دیپلماسی نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی گریزناپذیر است.
سفر اخیر سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران به افغانستان، در زمانی حساس و با اهدافی روشن انجام شد. این سفر، فرصتی برای دو کشور بود تا در مسیر حل اختلافات، به‌ویژه در زمینه حقابه هیرمند، امنیت مرزها و وضعیت مهاجران، به گفت‌وگو بنشینند و راهکارهایی برای آینده‌ای پایدارتر بیابند. ایران، که همواره تأثیر تحولات افغانستان را بر امنیت و ثبات خود احساس کرده است، در این دیدار تلاش کرد تا با تعامل و رایزنی، راهی برای عبور از چالش‌های موجود بیابد.
دیدارهای دیپلماتیک و محورهای گفت‌وگو
عراقچی در این سفر با مقامات عالی‌رتبه دولت سرپرست افغانستان از جمله رئیس الوزرا، سرپرست وزارت خارجه و سرپرست وزارت دفاع دیدار کرد. او همچنین در نشست فعالان اقتصادی دو کشور شرکت داشت و در محل سفارت ایران، با شورای علمای شیعه افغانستان به گفت‌وگو نشست.
محورهای اصلی این دیدارها شامل موضوع حقابه ایران از رود هیرمند، وضعیت مهاجران افغان، امنیت مرزها و توسعه تجارت دوجانبه بود. عراقچی تأکید کرد که ایران و افغانستان، به عنوان دو همسایه ناگزیر از تعامل و همکاری هستند و باید مسائل را از طریق گفت‌وگو حل‌وفصل کنند.
وی با اشاره به بحران حقابه ایران، اظهار داشت: موضوع تأمین آب از هیرمند برای ایران یک مسئله حیاتی است و ما انتظار داریم که دولت افغانستان به تعهدات خود در این زمینه پایبند باشد. آب، نه مسئله‌ای سیاسی بلکه حقی طبیعی و بین‌المللی است که باید بر اساس اصول توافق‌شده تأمین شود.
در زمینه مهاجران نیز عراقچی بر ضرورت یک راه‌حل پایدار تأکید کرد: ایران در طول دهه‌های گذشته میزبان میلیون‌ها مهاجر افغان بوده و ما همواره تلاش کرده‌ایم که با حفظ کرامت انسانی، شرایط مناسبی را برای آن‌ها فراهم کنیم. اما بازگشت مهاجران باید به صورت تدریجی، داوطلبانه و با حفظ عزت آنان صورت گیرد.
امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه افغانستان نیز در این نشست ضمن قدردانی از ایران برای میزبانی مهاجران، گفت: ما در تلاش هستیم تا شرایط داخلی کشور را بهبود ببخشیم تا زمینه بازگشت مهاجران به وطنشان فراهم شود. بدون شک، این موضوع در اولویت‌های حکومت امارت اسلامی قرار دارد.
امنیت مرزها، دیگر محور گفت‌وگوهای عراقچی در کابل بود. او در این خصوص تصریح کرد: مرزهای مشترک میان ایران و افغانستان باید به نماد همکاری تبدیل شوند، نه تهدید. ما خواهان ثبات و امنیت هستیم و تعامل نزدیک در این زمینه ضروری است.
پیام این سفر؛ آغاز فصل تازه‌ای در روابط تهران و کابل؟
سفر عراقچی به کابل، علاوه بر پیگیری منافع ایران، حامل پیامی روشن بود؛ ایران، علی‌رغم تمام تحولات اخیر، به دنبال تعامل و همکاری با همسایه شرقی خود است. این سفر نشان داد که ایران مسیر دیپلماسی را برای حل اختلافات ترجیح می‌دهد و در تلاش است تا از طریق گفت‌وگو، به راهکارهای مشترکی برای مسائل منطقه‌ای دست یابد.

تشکیل دولت فراگیر؛ راه‌حل افغانستان برای عبور از بحران‌ها ابوالفضل ظهره وند در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه عراقچی همراه با یک تیم اقتصادی به کابل سفر کرده است تا زمینه‌های همکاری‌های مشترک را بررسی و راهکارهای مناسب را شناسایی کنند، اظهار کرد: «سفر آقای عراقچی، اولین سفر وزیر خارجه ایران پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان است که با هدف بررسی چالش‌های پیچیده منطقه‌ای انجام می‌شود.»
وی افزود: «شرایط حساس افغانستان ایجاب می‌کند که عراقچی از نزدیک وضعیت را مطالعه و با طالبان گفتگو کند؛ چرا که اکنون مسائل مختلفی وجود دارد که در صورت برخورد نامناسب طالبان می‌تواند برای کل منطقه مشکل‌ساز باشد.»
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «از جمله این چالش‌ها، ناامنی‌های داخل افغانستان است که اخبار آن می‌رسد و احتمال وقوع جنگ‌ها و درگیری‌هایی که می‌تواند تأثیر جدی بر امنیت ملی ما داشته باشد. همچنین حضور جریانات تکفیری، قطع کمک‌های آمریکا به افغانستان که ماهانه 40 میلیون دلار بوده و نبود زیرساخت‌های اقتصادی، می‌توانند در راستای اهداف ژئوپلیتیکی، بحران منطقه‌ای را گسترش داده و چالش‌های امنیتی پیچیده‌ای را برای کشورهای همسایه ایجاد کنند.»
وی گفت: «مسئله دیگر اینکه بخشی از پناهجویان به دلیل نبود کار و زمینه زندگی در افغانستان به سمت مرزها و ایران می‌آیند. بر این اساس مسئله بازگشت پناهجویان به افغانستان از دیگر موضوعات کلیدی است که نیازمند همکاری جدی طالبان برای تشکیل یک دولت فراگیر است؛ دولتی که بتواند مورد شناسایی منطقه و جهان قرار گیرد و ثبات سیاسی و اجتماعی را به ارمغان آورد.»
ظهره وند تاکید کرد: «همچنین در این سفر، موضوع آب قطعاً از محورهای اصلی گفت‌وگوها خواهد بود و اهمیت راهبردی دارد. مسئله حقابه هیرمند و هریرود از چالش‌های جدی است که تأثیر منفی بر مناطق مرزی گذاشته و در راستای اهداف ژئوپلیتیکی دشمنان منطقه‌ای به ویژه آمریکا قرار دارد.»
وی ابراز کرد: «در حال حاضر طالبان فاقد مشروعیت لازم برای تشکیل دولت هستند و جامعه بین‌المللی آنها را به رسمیت نمی‌شناسد. بنابراین طالبان باید درک کنند که عدم توجه به این موضوعات، روابط دیپلماتیک و منطقه‌ای آنها را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.»

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: «در نهایت باید دید طالبان چه تصمیمی اتخاذ خواهند کرد. آیا مسیر کنونی را ادامه می‌دهند که می‌تواند منجر به فروپاشی ساختار آنها شود، یا به سمت تشکیل دولتی فراگیر حرکت می‌کنند؟»
وی با بیان اینکه راهبرد طالبان باید مبتنی بر استفاده از ظرفیت‌های داخلی افغانستان باشد و از قرار گرفتن در زمین بازی آمریکایی‌ها پرهیز کنند، خاطرنشان کرد: «این موضوع هم‌اکنون در دستور مذاکرات دیپلماتیک قرار دارد و باید منتظر ماند تا نتایج و دستاوردهای این گفت‌وگوها مشخص شود. آنچه مسلم است، نیاز به رویکردی راهبردی، چند بعدی و هوشمندانه برای حل چالش‌های موجود است.»
ظهره وند یادآور شد: «کلید اصلی موفقیت، تصمیم طالبان در انتخاب مسیر آینده است که آیا مسیر فروپاشی را خواهند پیمود یا به دنبال بقا و بهبود وضعیت افغانستان خواهند بود؟ به هر روی، این سفر دیپلماتیک می‌تواند نقطه عطفی در روابط دو کشور و تعیین چشم‌انداز آینده منطقه باشد.»
به گزارش ایمنا، سفر عراقچی به افغانستان، می‌تواند نقطه آغازی برای روابطی جدید میان دو کشور باشد؛ روابطی که بر پایه احترام متقابل، منافع مشترک و همکاری‌های راهبردی بنا شده است. مسیر دیپلماسی همواره پرچالش است، اما اگر گفت‌وگوها به نتیجه برسند، می‌توان امید داشت که تعامل میان تهران و کابل، در مسیر درستی قرار گیرد. آینده، نشان خواهد داد که آیا این تلاش‌های دیپلماتیک، می‌تواند به تحقق اهداف مشترک دو کشور بینجامد یا خیر؟
کد خبر 834082